Het complex van de brouwerijgebouwen van De Klok bestaat uit drie volumes en is gebouwd met een betonskelet waartussen de bakstenen gevelvlakken zijn opgetrokken.

Historiek

In 1910 werd de Samenwerkende Maatschappij De Klok opgericht met als doel de uitbating van een bierbrouwerij en alle andere bewerkingen en nijverheden, rechtstreeks of onrechtstreeks ermede verbonden. Het startkapitaal bedroeg 67.000 Belgische Frank, het exploitatiekapitaal 15.000 Belgische Frank, dit alles verdeeld over 823 aandelen van 100 Belgische Frank. De inbreng van G. Van Vijve bestond onder meer uit een brouwerij met aanhorigheden, magazijnen, kelders, koetspoort, koer, lochting, waterleiding en zijn woonhuis. De aandeelhouders waren verplicht een aantal tonnen bier aan te kopen: wie één aandeel bezit minstens vijf tonnen, twee aandelen minstens acht, drie aandelen minstens tien en meer dan drie minstens elf.

In de jaren dertig werd de brouwerij grondig vernieuwd naar de plannen van de Gentse architect J. Verloo, met uitzondering van de woning aan de L. Demetsstraat. In 1933 werd een aanvraag ingediend tot het plaatsen van een stoomketel. In 1906 telde Zottegem niet minder dan tien brouwerijen en in 1939 was van de nog acht resterende brouwerijen De Klok de op één na grootste Zottegemse brouwerij, die bijzondere vermaardheid genoot met haar Poepentsoe. Daarna slonk het aantal brouwerijen snel; in 1952 werd De Klok opgedoekt; nu is er te Zottegem nog slechts één, namelijk de brouwerij Crombé in de Hospitaalstraat. De gebouwen van de voormalige brouwerij De Klok zijn vandaag deels gebruikt als stapelruimten en zijn deels als appartementen ingericht.

Beschrijving

Het complex van de brouwerijgebouwen van De Klok dat in zijn geheel het best waar te nemen is achter de spoorwegberm in de Deinsbekestraat, is opgetrokken met een betonskelet waartussen de bakstenen gevelvlakken zijn opgetrokken.

Het geheel bestaat uit drie volumes van verschillende hoogte. Achter de voorbouw en de woning geeft een eerste volume met plat dak uit op een binnenkoer waar zich bijgebouwen en de achterbouw van de woning bevinden. Het hierbij aansluitend volume heeft slechts enkele ramen en wordt afgedekt met een omheen een ronde schouw gebouwd segmentvormig koepeldak. Het volume achteraan, de brouwtoren met een watervergaarbak van 55.000 liter, met dichtgemetselde brede ramen, wordt geritmeerd door verticale wandgeledingen tussen betonnen pilasters en bekroond door een gemetselde bakstenen tamboer die geleed wordt door gladde betonnen pilasters die boven een zone van kleine vierkante bovenlichten als ribben op een koepel doorlopen. Deze koepel wordt bekroond door een brede, met koper bedekte lantaarn in de vorm van een klok, geopend met kleine oculi. Door zijn vorm en door een in tegels aangebrachte belettering verwijst deze koepelbekroning naar de naam van de brouwerij. Achteraan het complex is op een lage onderbouw een ronde bakstenen schouw opgetrokken.

Behalve het gebruik van een klokvormige koepelbekroning, treffend voorbeeld van architecture parlante uit het interbellum, drukt de architectuur zich hier uit in eenvoudige industriële bouwvolumes die stilistisch te situeren zijn in het gevarieerd stijlenrepertorium van het interbellum. Enkele details doen classicistisch aan: gladde betonnen pilasters, gescheiden door een geprofileerde lijst bij het hoofdvolume, naast gecanneleerde betonnen pilasters met geprofileerde lijst en bekroond door een attiek bij de brouwtoren. Door zijn klokvormige afwerking vormt de brouwtoren een uniek accent dat de skyline en het beeld van de voormalige brouwerij bepaalt.

De voorbouw (nummer 72), een bakstenen gebouw van omstreeks het einde van de 19de eeuw, telt twee bouwlagen en vier traveeën met lijstgevel onder zadeldak. De brede ramen eindigen in een gedrukte rondboog; de rechter travee heeft bij het gelijkvloers een inrit waarvan de neggen later door een verbreding werden verminkt. De woning van G. Van Vijve, rechts van de inrijpoort bestaat uit slechts twee traveeën en onderscheidt zich van het linker gedeelte voornamelijk door segmentboogvensters en een hoger opgaande puntgevel.

Links van de voorbouw van de brouwerij bevindt zich een gelijkaardige woning (nummer 70), hier vier traveeën breed, waarvan drie traveeën met lijstgevel en met de rechtertravee als hoger opgaande puntgevel uitgewerkt. In de voormalige, nu als parking ingerichte tuin staan nog een bakstenen annex en een vierkant torentje.

Tegen de woning van G. Van Vijve werd rond de eeuwwisseling voor J. Van Steenberge een villa aangebouwd (nummer 74), Villa Socrate genoemd. Het is een villa in landelijke stijl, met van de straat afgewende, op een tuin uitziende voorgevel, gekenmerkt door gevarieerde volumes en dakvormen, het geheel opgetrokken in breuksteen, met gebruik van voor de tijd karakteristieke sierelementen onder de vorm van imitatie boomstammen en -takken van gewapende cementering (onder andere een terras vóór de woning). Rechts van de voortuin van deze villa bevindt zich een eenvoudiger bakstenen gebouw met puntgevel onder zadeldak, palend aan de spoorwegberm.