Geschiedenis van het vaartuig: Het stalen zeiljacht Williwaw werd in 1968-1970 gebouwd in opdracht van Willy de Roos (1923-2008). De naam Williwaw is afkomstig van een type valwind die voorkomt in kustgebieden begrensd met besneeuwde en ijzige bergen. Wanneer Willy de Roos op middelbare leeftijd begon te zeilen, wilde hij al snel een reis rond de wereld maken. Voor het ontwerp van een zeiljacht richtte hij zich tot Louis Van de Wiele (°1920), die zich in Sint-Denijs-Westrem bij Gent als scheepsarchitect had gevestigd en zelf veel ervaring had met zeezeilen.

Louis Van de Wiele maakte met zijn echtgenote Annie Lannoo en met Fred Debels van 7 juli 1951 tot 2 augustus 1953 een reis rond de wereld. Hun zeilschip was de Omoo, gebouwd op de werf Meyntjens in Antwerpen naar een ontwerp van scheepsarchitect Fritz Mulder. Het succesvolle reisverhaal Pénélope était du voyage dat Annie Lannoo-Van de Wiele over hun wereldreis schreef, was een bron van inspiratie voor Willy de Roos.

Het ontwerp van Van de Wiele voor de Williwaw was sterk geïnspireerd op de inmiddels vergane Omoo. De Williwaw werd tussen 1968 en 1970 gebouwd door de werf Michot in Thuin. De scheepswerf Michot was gespecialiseerd in de binnenscheepvaart, maar ontpopte zich na de bouw van de Williwaw tot jachtenbouwer. De werf werkte nadien achttien zogenaamde Madaillans af, een zeegaand zeiljacht dat vergelijkbaar was met de Williwaw. De Madaillans waren eveneens een ontwerp van Louis Van de Wiele.

Willy de Roos maakte met de Williwaw drie grote wereldreizen. Hij schreef drie boeken over zijn wereldreizen en gaf ook wereldwijd lezingen. De eerste reis met het schip was de route rond de wereld, waarbij Kaap de Goede Hoop (Afrika), Kaap Leeuwin (Australië) en Kaap Hoorn (Latijns-Amerika) werden gerond.

In 1977 vertrok de Roos voor een tweede lange reis met de Williwaw. Nadat het boeg uitgerust werd om licht ijs te kunnen breken en geschikt navigatiemateriaal werd geïnstalleerd, voer de Roos van Groenland tot de Beringstraat, via de zogenaamde noordwestelijke doorvaart. Na een stop in Vancouver zeilde de Williwaw langs de westkust van Noord- en Zuid-Amerika tot het in januari 1979 Antarctica bereikte. Jean-Louis de Gerlache, zoon van Adrien de Gerlache, vergezelde de Roos op een deel van de reis.

In 1982 stak de Roos opnieuw van wal met de Williwaw. Deze expeditie bracht hem opnieuw tot in Antarctica. Met die derde reis wilde hij de ecologische vraagtekens rond de toekomst van Antarctica belichten. Het jacht heeft zonder noemenswaardige averij op te lopen ongeveer 360.000 zeemijlen afgelegd.

Na de zeereizen werd het jacht aangekocht door de vzw Vrienden van het Scheepvaartmuseum om in Antwerpen deel uit te maken van de collectie van het Nationaal Scheepvaartmuseum. De mecenaatsvereniging schonk het schip in 1996 aan de Stad Antwerpen. Het stadsbestuur besliste op 18 augustus 1998 om de Williwaw ter beschikking te stellen aan de vzw Sail Training Association Belgium (STAB). Van 1998 tot 2000 werd de Williwaw gerestaureerd door vakmensen en restaurateurs van het museum en het Antwerps Havenbedrijf, vele vrijwilligers, leden van STAB en AZCN (Antwerps Zeilcentrum Noordkasteel). In 2000 werd het zeiljacht terug in de vaart gebracht als opleidings- en trainingschip voor jongeren. In die functie is de Williwaw eveneens een varende ambassadeur, onder meer als deelnemer aan de Tall Ships Race en meerdere nautische evenementen.

De Williwaw werd op 21 oktober 2008 als varend erfgoed beschermd vanwege de diverse wereldreizen van Willy de Roos, de bijdrage aan de kennis van de noordwestelijke doorvaart en de aandacht die de schipper vroeg voor ecologische problemen op Antarctica. Het schip is een voorbeeld van de productie van zeiljachten van de ondertussen verdwenen werf Michot in Thuin en een ontwerp van de gerenommeerde zeiler en selfmade scheepsarchitect Louis Van de Wiele. Het schip speelt bovendien een rol als ambassadeur voor de haven van Antwerpen en voor Vlaanderen en België.

Eigenaars: De eerste eigenaar was de opdrachtgever voor de bouw, Willy de Roos. Het schip werd gekocht door vzw Vrienden van het Nationaal Scheepvaartmuseum. In 1996 werd het schip door de Vrienden aan de stad Antwerpen geschonken.

Bouwjaar: 1970.

Werf: De werf Michot in Thuin, naar een ontwerp van Louis Van de Wiele.

Vaargebied: Willy de Roos ondernam drie wereldreizen met het schip. Ook later ondernam het schip lange zeilreizen in het kader van de Tall Ships races.

Beschrijving romp, constructie en opbouw: De Williwaw werd gebouwd als een langkieler. Dit verminderde de wendbaarheid van het jacht maar verhoogde de koers- en windvastheid, wat voor het maken van wereldreizen belangrijk was. Het schip heeft een kleine overhangende spiegel. Bij de tweede wereldreis werd aan de boeg van het schip, ter hoogte van de waterlijn een ijsbreker bevestigd die het schip in staat moest stellen zich een weg te banen door lichte ijslagen. Het schip had ook isolatie tussen de spanten om de koude buiten te houden en om de condensatie te beperken. Om niet onnodig in ijskoude omstandigheden op het dek rond te lopen, werd de kajuit achter de kuip ingericht als een cockpit met een koepel. Vanuit de koepel kon de schipper zowel het schip als zijn omgeving observeren en besturen. Ook boven het voorste compartiment is een koepel voorzien.

Tonnage: 19 bruto ton.

Tuigage: De Williwaw is getuigd als een kitsjacht met een grote mast en bezaan. Dit stelde het schip in staat om veel zeil te voeren zonder de stabiliteit van het schip te compromitteren. Het grootzeil en het bezaanzeil zijn torengetuigd (ook wel topgetuigd genoemd).

Motor: De oorspronkelijke Ford motor werd bij de restauratie in 1998-200 vervangen door een Perkins Sabre motor van 68 pk.

Uitrusting: De Williwaw heeft de nodige uitrusting aan boord voor lange zeereizen in moeilijke omstandigheden. Het schip heeft een dieseltank van 1000 liter en een watertank van 800 liter. Er is centrale verwarming aan boord. De Williwaw had een automatische piloot en een aangepaste hydraulische besturing, zodat de schipper het roer kon bedienen vanuit de beschutting van de kajuit. In dit compartiment was er ook plaats voor alle nodige instrumenten zoals een radio, radar, een satellietverbinding en een kaarttafel.

Interieur: De binnenruimtes zoals de keuken, de eethoek/living zijn voldoende ruim voor lange verblijven aan boord.