erfgoedobject

Alyv

varend element
ID
99189
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/99189

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld varend erfgoed Spits Alyv
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Geschiedenis van het vaartuig: In 1938 gaf Fakke De Koster-de Goede opdracht aan de scheepswerf Van Praet-Dansaert in Baasrode om een motorspits te bouwen. De werf, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de achttiende eeuw, begon in de jaren 1930 aan de productie van de eerste spitsen type auto-moteur. De Alyv getuigt van de overgang van de bouw van sleepspitsen naar motorspitsen op de werven in Baasrode. De romp van het schip werd gebouwd als een sleepspits met een vol gat, maar met enkele aanpassingen om de motor in het ontwerp te integreren. Een ander nieuw element is het gebruik van stalen in plaats van houten luiken om het ruim af te dekken.

Het schip werd als de Alyv te water gelaten, een samentrekking van de voornamen van de dochters van de eigenaar, Albertine en Yvonne. Het schip werd in Namen ingeschreven. Bij het overlijden van het ouderpaar erfde dochter Albertine De Koster het schip. De Alyv werd omgedoopt tot Aldeko, maar bleef aan de wal in Thuin en later in Gent. Een plan in de jaren 1980 om een nieuwe motor in te bouwen, ging niet door.

In 2001 kocht het Scheepvaartmuseum van Baasrode het ondertussen verwaarloosde schip. Tussen 2002 en het voorjaar van 2005 werd gewerkt aan de restauratie van het schip, dat in april 2003 opnieuw tot de Alyv werd omgedoopt. In 2004 kwam het schip aan in Baasrode, waar het op 13 februari 2007 met een hijskraan in het droogdok van het museum werd geplaatst. Het volledige productieproces van staalplaat tot schip kan in het Scheepvaartmuseum worden gevolgd. De Alyv verhoogt aldus de industrieel-archeologische waarde van de scheepswerf.

Eigenaars:

  • Vanaf 1938 tot een onbekende datum: Fakke De Koster-de Goede.
  • Vanaf een onbekende datum tot 2001: Albertine De Koster.
  • Vanaf 2001: Het Scheepvaartmuseum van Baasrode vzw.

Bouwjaar: 1938.

Werf: Les Chantiers Navals de Baesrode Van Praet–Dansaert.

Functie: De Alyv werd gebouwd voor vrachtvervoer. Sinds 2003 fungeert het als museumschip.

Vaargebied: De rivieren en kanalen van België en Noord-Frankrijk.

Beschrijving romp, constructie en opbouw: De Alyv is een spits, wat enigszins contradictorisch wil zeggen dat het gaat om een lang en stomp, balkvormig vaartuig. Het schip werd in geklonken staalplaten en spanten gebouwd. Het achterschip is vol zoals bij gesleepte spitsen. Ook het grote houten roer is nog typisch voor de sleepspitsen. De Alyv werd evenwel bij de bouw meteen voorzien van een motor en een schroef. De woning werd aan de den gebouwd met de stuurhut op het achterdek. Over het ruim werden stalen luiken gelegd.

Tonnage: circa 370 nettoton.

Motor: De originele motor was een Deutz-diesel type OM 125 met twee cilinders van 55 pk. De kleine dieselmotor werd vervangen door een Bernard dieselmotor type 51, maar bleef wel in de machinekamer staan. Het was in het midden van de jaren 1980 de bedoeling om de Bernard te vervangen door een gereviseerde GM-motor van 145 pk. Die motor staat evenwel in 2014 nog steeds onaangeroerd in het laadruim.

Uitrusting: De ankers, lieren en kookgelegenheid zijn nog aanwezig.

Interieur: Het interieur van de schipperswoning is intact bewaard. Het toont aan dat de opdrachtgever de middelen had om een mooi afgewerkt schip te bestellen. De werf beschikte over de nodige expertise om het schip af te werken volgens de wensen van de opdrachtgever. Er werd materiaal gebruikt zoals rood marmer voor de schouw en glas in lood voor de deuren van de kasten. Zowel de ingebouwde kasten, de wanden, de vloer als het plafond werden in hout vervaardigd. Er staat een gietijzeren stoof en aan het plafond hangt de beroemde Baasroodse scheepslamp die zelfs tijdens de zwaarste stormen bleef branden.

  • Informatie verkregen van de eigenaar (s.d. circa 2006).
  • SEGERS Y. 1993: 150 jaar scheepsbouwnijverheid te Baasrode. De werven Van Praet en Van Damme (van het einde van de 18e eeuw tot 1914), onuitgegeven licentiaatsverhandeling, UGent.
  • SEGERS Y. 1994: De laatste scheepswerf van Baasrode, Gent.
  • SEGERS Y. 1994: De scheepswerven te Baasrode: toekomstig provinciaal museum? Een ingrijpende verandering in de scheepsbouwnijverheid: de overgang van hout naar metaalbouw. Casus: de scheepswerven Van Damme en Van Praet, Tijdschrift voor Industriële Cultuur XII.46, 3-9.
  • VAN LANCKER C. 1993: Negentig jaar hamerslag gedreun te Baasrode. De scheepsbouw te Baasrode (1894-1986). De scheepswerven Van Damme (1894-1955) en Van Praet-Dansaert (1895-1986), onuitgegeven licentiaatsverhandeling, UGent.

Auteurs: Van Dijck, Maarten
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Alyv [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/99189 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.