Inventaris

As (As), Genk (Genk), Opglabbeek (Oudsbergen)
Tot begin 20ste eeuw was Waterschei een straatvormig gehucht ten noordoosten van Genk. In 1901 werd in het aangrenzende As de eerste steenkool van de Kempen aangeboord en in 1907 werd dan begonnen met de oprichting van de steenkolenmijn te Waterschei. Het landschap van heide, duinen en bossen op het Kempens Plateau werd er in de loop van de eeuw grondig gewijzigd. Niettemin vormt het grensgebied van beide gemeenten een aantrekkelijke omgeving met vele relicten van het industrieel-archeologisch mijnverleden en ook talrijke andere facetten van de cultuur- en natuurhistorie.

Niel-bij-As (As), Lanklaar (Dilsen-Stokkem), Mechelen-aan-de-Maas, Opgrimbie, Vucht (Maasmechelen)
De aaneengesloten heide- en boscomplexen worden doorsneden door de steilrand van het Kempisch Plateau. In Ven Onder de Berg ligt een voor Europa uniek laaglandhoogveen. In de omgeving van de heide komen belangrijke concentraties van wintereikenrelictbosjes, struwelen, houtwallen en afzonderlijke stoven voor. De Mechelse Heide telt nog bunkers en loopgraven die teruggaan tot de inrichting als Duits militair oefenterrein in de Eerste Wereldoorlog. De 19de-eeuwse naaldhoutaanplantingen hebben een drevenpatroon dat de systematische aanleg in functie van de mijnbouw verraadt. Langs de Zuid-Willemsvaart ligt de voormalige mijnsite van Eisden, via het Kolenspoor verbonden met het station van As. Naast de vier terrils getuigen nog enkele gebouwen en mijninstallaties van de vroegere mijnsite.

Klaverbergstraat (As), Opglabbekerzavel, Vliegplein (Genk)
In het noordoosten van de gemeente As op de grens met Genk (Waterschei-Zwartberg)ligt het stuifduingebied Klaverberg. Op deze landduinen staan oude hakhoutstoven van wintereik. De meest monumentale en imposante stoven, bevinden zich op de grens van de gemeenten As en Genk, ongeveer op het hoogste punt van de landduin. Het ondergrondse wortelstel van deze eiken zou 800 jaar oud zijn.

Diepenbeek (Diepenbeek), Genk (Genk), Hasselt (Hasselt)
De Maten, op de grens van de gemeenten Genk en Diepenbeek, zijn een deel van een moerassige zone die zich uitstrekt langsheen de zuidwestelijke rand van het Kempens plateau en langzaam naar de Demer afhelt. Het is een nagenoeg vlak gebied waarin - evenwijdig aan de Stiemerbeek - een reeks duinkammen voorkomt. In de veen- en moerasgebieden langs de Stiemer werden vanaf de 15de eeuw gaandeweg, ten behoeve van de visteelt, een 35-tal visvijvers (weyers) aangelegd die grotendeels nog steeds herkenbaar zijn in het landschap. In het uiterste noordoostelijke punt van de ankerplaats is een watermolen op de Stiemerbeek gelegen.

Acacialaan 1-66, 67-85, Berkenlaan 1-32, 33-51, Bijenstraat 1-56, 57-75, Bloemenstraat 2-4, 5-24, 26-36, Broeder Juulstraat 2-22, Buitenlaan 1-100, 102-140, Clematitenstraat 1-12, Daliastraat 1-8, Dijkskendal 1-22, 23, Doornstraat 1-30, 32-38, Dwarsstraat 1-4, 5-15, Eikenlaan 1-96, 97-121, Erabelstraat 1-16, Evence Coppéeplaats 2, Geraniumstraat 1-19, Grensstraat 1-12, 14-30, Groenstraat 1-74, 75-83, Haagdoornstraat 1-7, Hortensiastraat 1-3, 4-33, 34-44, Hovenierslaan 1-49, Iepenstraat 1-22, 23, Kerkstraat 1-3, Kortestraat 1-27, Krokusstraat 1-23, Kruisstraat 1-16, Leliestraat 2-14, Lindenstraat 1-14, 15-27, Margarethalaan 1-76, 77, Myosotisstraat 1-12, 13-23, Noordlaan 1-9, 10-51, 53-79, 80-127, 129-133, 6A-B, Oostlaan 1-40, 42-58, Parochiekerkstraat 1-92, 94-100, Passerelstraat 1-12, 14-20, Petuniastraat 1-12, 14-16, Plataanstraat 1-6, 7-15, Populierenstraat 1-21, Rondpuntlaan 1-16, 17-27, Sint-Eventiuslaan 1-10, 11-17, Sint-Michielsstraat 1-11, Spoorwegstraat 1-96, 97-131, Sportlaan 1-52, 53-77, Valleistraat 1-16, 18-22, Vennestraat 172-190, Vierblokkenstraat 1-8, Vijverstraat 1-50, 52-54, Watertorenstraat 1-18, Wildekastanjelaan 13-23, Zandstraat 2-12 (Genk)
Met de bouw werd begonnen in 1913. De planning en de ontwerpen der oudste woningen werden gemaakt door architect A. Blomme. Verdere bouwcampagnes in 1917-1918, 1919-1924 en 1931-1948.

Acacialaan 1-66, 67-85, Berkenlaan 1-32, 33-51, Eikenlaan 1-96, 97-121, Evence Coppéelaan 2, Haagdoornstraat 1-7, Hovenierslaan 1-29, Kerkstraat 1-3, Margarethalaan 1-56, 58-72, 73-76, 77, Noordlaan 1-2, 3-9, 10-43, 45-111, 6A-B, Oostlaan 2-34, 35-40, 42-56, Populierenstraat 1-15, Rondpuntlaan 1-16, 17-27, Valleistraat 1-16, Vennestraat 172-190, Vijverstraat 1-8, 10-16, Wildekastanjelaan 13-23, Zandstraat 2-12 (Genk)
De Eerste Cité of tuinwijk van Winterslag, vormt de vroegste kern van de grootschalige mijncité bij de mijn van Winterslag. Het aanlegplan en de architectuur vertaalt het best de oorspronkelijke ontwerpplannen van architect Adrien Blomme en werd aangevat in 1912.

Adolf Greinerstraat 1-12, 13, Albert Forgeurstraat 1-10, 12-26, Alfred Wautersstraat 1-6, August Collonstraat 1-18, 20-30, Cockerillplaats 1-14, 15, De Macarstraat 1-6, 8-12, Delcourtplaats 1-14, Felix Despastraat 1-8, Georges Dodemontstraat 1-6, Gustave Francottestraat 1-38, 39-41, Henri Forirstraat 1-47, Henri Lacostestraat 1-4, 6-22, Hubert Decreeftstraat 1-20, 21-25, Hubert Goffinstraat 1-16, Ijzerstraat 1-16, Kerkplein 2-3, Leon Dereuxstraat 1-3, 4-8, Lucien Londotstraat 2-46, Luikerwijk 1-12, 13, Martelarenstraat 1-18, 20-24, Max L'Hoëststraat 1-6, Paul Habetslaan 1-8, Paul Trazensterstraat 1-12, 13-23, Romeplaats 1-28, Socialestraat 1-6, 7-9, 10-25, 26-56, Torenlaan 1-130, 132-142, Uilenspiegellaan, Zenobe Grammestraat 2-22, 23-92, 93-139 (Genk)
Met de bouw van de tuinwijk werd begonnen in 1915, later voortgezet door de Nationale Maatschappeij voor Goedkope Woningen. Onregelmatig stratenpatroon met beboomde straten en pleinen.

Albrecht Rodenbachlaan, Dominikanenlaan (Genk)
Voormalige mijncité van het tuinwijktype uit 1922-30 en vanaf 1947, met hagen en straatbomen als verbindende elementen.

André Dumontlaan (Genk)
Via gesloten betonnen passerellen staan beide ontvangstgebouwen in verbinding met de kolenwasserij en -zeverij. Indrukwekkende metalen skelet- en vakwerkbouw, onder aanleunende zadeldaken met bovenlicht.

André Dumontlaan (Genk)
Tussen en achter beide ophaalmachines bevinden zich de elektrische centrale en het ketelhuis, uitgevoerd in de prestigieuze betonstijl der mijn. Centrale, sierlijke gesmeed ijzeren trap en balustrade.