Inventaris

Vlienderhaag 3 (Damme)
Historische hoeve "Schaapsdijkhoeve" opklimmend tot de 18de eeuw, zie bebouwing reeds weergegeven op Ferrariskaart (1770-1778). Hoeve met twee grote evenwijdige vleugels waartussen onverhard erf. Verankerde bakstenen hoevegebouwen onder pannen zadeldaken (mechanische pannen). Ten noorden van het erf, boerenhuis van het langgeveltype met opkamer en geïncorporeerde stal, thans gerenoveerd zie vernieuwd parement en schrijnwerk. Ten zuiden dwarsschuur met aangebouwd wagenhuis.

Vlienderhaag 5 (Damme)
Historische hoeve genoemd naar een klein stukje Bernaertspolder dat zich ten noorden van de hoeve bevindt. Hoeve met losse 18de- en 19de-eeuwse bestanddelen op een onverhard erf dat tegen de straat aanligt en is afgezoomd met een haag. Centraal op het erf, haaks op de straat, boerenhuis met opkamer, met aansluitend ten westen geïncorporeerde stallen. Ten zuiden van de woning, schuur (haaks op het boerenhuis-stalvolume), waarachter loodsen uit het interbellum. Tegen de straat aan, een laag stalgebouw. Ten noorden van het boerenhuis, een bakhuis, stalgebouw en garage.

Vredestraat 17 (Damme)
Historische, omwalde hoeve "Vaucelleshof", waarvan de geschiedenis opklimt tot minimum de 16de eeuw, thans met voornamelijk 19de-eeuwse hoevegebouwen. Bakstenen toegangspijlers met natuurstenen bekroning; ijzeren hek. Ten noorden van het erf woonhuis opgetrokken in 1868. Dubbelhuis van zes traveeën en twee bouwlagen. Stal, paardenstal, schuurvleugel met geïncorporeerd wagenhuis en villa met rieten bedaking.

Vredestraat 9 (Damme)
Gelegen aan de hoek met Natiënlaan. Achterin gelegen hoeve met indrukwekkend woonstalhuis net ten zuiden van de dorpskern, gebouwd midden 18de eeuw, zie jaartal 1752 boven de ingangsdeur van het boerenhuis. Witgekalkte baksteenbouw met gepekte plint, onder pannen zadeldaken met aandaken (nok evenwijdig met Vredestraat, Vlaamse pannen). Boerenhuis van twee opkamertraveeën + vijf traveeën van één bouwlaag. Stal en schuur.

Vriezeganzenstraat (Damme)
Gelegen op de zuidelijke hoek van de straat met de Damse Vaart. Redoute van het op Koolkerke gelegen Fort van Beieren, samen gerealiseerd in 1705. Het fort verloor zijn betekenis na afloop van de Oostenrijkse Successieoorlog, maar bleef goed bewaard tot het einde van de 18de eeuw.

Westkapellesteenweg 3 (Damme)
Hoeve met 17de-eeuws woonstalhuis, gelegen ten oosten van een laatmiddeleeuwse ronde motte en wellicht teruggaand op het neerhof bij de residentie van de amman van Oostkerke op de motte. Hoeve met losse bestanddelen, bestaande uit een witgekalkt 17de-18de-eeuws woonstalhuis ten oosten van het erf, met haaks daarop de 19de-eeuwse schuur.

Weststraat 10 (Damme)
Hoeve met losse bestanddelen op een onverhard erf dat toegankelijk is door een hek met fraaie, ronde, rood bakstenen pijlers. Boerenhuis haaks op de straat geplaatst; daarvoor, evenwijdig met de straat en in elkaars verlengde, de wagenschuur en de schuur met geïncorporeerde stal.

Weststraat 13 (Damme)
Hoeve met losstaande bestanddelen op een met gras begroeid en met moerbeihaag omzoomd erf, opklimmend tot de 18de eeuw. Witgekalkt, langgestrekt boerenhuis van vijf traveeën, met jaarankers gedateerd uit "174."; achter links bevindt zich een opkamer.

Zeedijk (Damme)
De "Blauwe Sluis" dateert van 1746 en ligt onder de Zeedijk bij de kreek "het Lapscheurse Gat", op de grens met Nederland. Het Lapscheurse Gat ontstaat wanneer in 1583 de dijken bezuiden Sluis door de watergeuzen strategisch worden doorbroken, en het hele gebied zuidwaarts overstroomt. Daarbij wordt de oorspronkelijke kern van Lapscheure volledig van de kaart geveegd. In 1611-1613 worden de Zeedijk en aansluitend de Sint-Pietersdijk opgeworpen om de onder water gezette gronden te herwinnen. De Blauwe Sluis dateert van 1746 en wordt gebouwd in opdracht van de zes Wateringen ter vervanging van een oudere zogenaamd "Sint-Jobsluis".

Zuidbroekstraat 2 (Damme)
18de-eeuws woonstalhuis, recent gerenoveerd met behoud van het karakter van de woning. Witgeschilderde bakstenen bouwonderdelen met gepekte plint, gevat onder pannen zadeldaken. De rechts aansluitende stal werd bij de renovatie omgevormd tot woonruimte.