Inventaris

Wannegem-Ledestraat 2 (Kruisem)
De typische 18de-eeuwse pastorie van de Sint-Machutusparochie, opgebouwd volgens het schema 'entre cour et jardin', wordt omgeven door een deels omhaagde en ommuurde pastorietuin. De pastorie is een voorbeeld van het lange gebruik van het rococo in de plattelandsarchitectuur.

Wannegem-Ledestraat 26, 26B (Kruisem)
De voormalige pachthoeve van de heerlijkheid Ten Heuverhuus is gekend als Het Neerhof'en gaat terug op een 13de-eeuwse landbouwuitbating. De hoeve herbergt belangrijke bouwsporen verwijzend naar een laat 17de-, vroeg 18de-eeuwse kern met latere aanpassingen. Bij de hoeve bevindt zich een watermolen, reeds vermeld in 1425. grotendeels omgrachte site met grote vijver als zuidelijk deel van het landschapspark.

Wannegem-Ledestraat 8 (Kruisem)
Verankerd heden geelgeschilderd laag huis van zeven traveeën en één bouwlaag onder zadeldak, met oude kern mogelijk opklimmend tot de 18de eeuw.

Wannegemdorp 2 (Kruisem)
Voormalig café en tot 1966 ook gemeentehuis, in L-vorm ingeplant op de hoek met de kerkwegel, heden met voortuintje afgesloten door lugusterhaag. Langgestrekt gewit gebouw op plint van natuursteenblokken, tien traveeën onder overstekend zadeldak uit 18de eeuw.

Wannegemdorp 2A-B (Kruisem)
Georiënteerde dorpskerk gebouwd tussen 1784 en 1789 en ingeplant op de noordflank van de heuvelrug met ommuurd hoger gelegen kerkhof toegankelijk via twee ijzeren hekken aan vierkante gemetste pijlers en via een rechthoekige doorgang met trap in ommuring.

Wannegemdorp 3 (Kruisem)
Laag dorpshuis achter omhaagde voortuin, van oorspronkelijk vijf, later twee linker traveeën toegevoegd voor snoepwinkeltje onder één zadeldak, met twee nieuwe dakkapellen, van circa 1800.

Wannegemdorp 4 (Kruisem)
Herberg, tussen 1966 en 1976 gebruikt als gemeentehuis. In verschillende fasen opgetrokken, voorheen witgekalkt langgestrekt gebouw, nu negen traveeën onder zadeldak, in kern opklimmend tot 18de eeuw.

Waregemsestraat 19 (Kruisem)
De voormalige pastorie van de Sint-Ursmarisparochie, gebouwd in 1772 door Louis 't Kindt en Jan Baptist Simoens, is ingeplant ten noorden van de parochiekerk en bevindt zich in een ruime ommuurde tuin afgesloten door ijzeren hekken vooraan. Een kerkwegel, aan het kerkhof geflankeerd door twee linden, leidt in het zuiden naar de kerk.

Wedekensdriesstraat 1 (Kruisem)
Door een hulsthaag omgeven hoeve met losse bestanddelen met ijzeren toegangshek aan overhoekse pijlers in het westen. Witgekalkt boerenhuis op gecementeerde plint, oorspronkelijk zes traveeën onder pannen zadeldak, opklimmend tot de 18de eeuw.

Wedekensdriesstraat 8 (Kruisem)
Achterin gelegen hoeve met losstaande bestanddelen rondom een gekasseide erf; dito oprit en ijzeren hek aan gemetste hekpijlers. Boerenhuis van zeven traveeën onder zadeldak, opklimmend tot de tweede helft van de 18de eeuw.