Inventaris

Gaverstraat 7 (Spiere-Helkijn)
Dwars op de straat ingeplant, vrijstaand boerenarbeidershuis uit het laatste kwart van de 18de of het eerste kwart van de 19de eeuw.

Gemeenteplein (Spiere-Helkijn)
Georiënteerde éénbeukige kerk met ingebouwde westertoren, gelegen te midden van een ommuurd kerkhof. De toegang wordt gemarkeerd door een ijzeren hek. Het bedehuis wordt opgetrokken van 1694 tot 1705 ter vervanging van een Romaans bedehuis. Enkele restanten van de Romaanse kerk van circa 1200 bleven bewaard. De plattegrond ontvouwt: éénbeukige kerk met kruisvormig grondplan, ingebouwde westertoren onder ingesnoerde spits bekroond door ijzeren kruis en torenhaan. Schip van vier traveeën, koor van één travee met driezijdige sluiting. 

Gemeenteplein (Spiere-Helkijn)
Voorgeschiedenis In 1750 werd een orgel gebouwd door P.-J. De Rijckere (Kortrijk). Helkijn wordt vermeld in de werklijst van L.B. Hooghuys (Brugge); Hooghuys vermeldt de aard van de werken niet, maar het kan zowel een nieuwbouw als een renovatie van het De Rijckere-orgel betreffen; te dateren in of kort na 1870. Rond 1900 was het instrument in onderhoud door Th. Delmotte (Doornik). In 1919 werd een orgel verkocht door de toenmalige pastoor, omdat het beschadigd was in de Eerste Wereldoorlog (naar verluidt was het een instrument met historische waarde). Er was daarna enkel nog een klein harmonium in gebruik (van Ch. Anneessens – Geraardsbergen), dat hersteld werd in 1931 door J. Anneessens (Menen), en als reserve-instrument behouden werd. In 1931 werd ook een nieuw groot harmonium geleverd door Anneessens, nadat de plannen voor het bouwen van een pijporgel gestrand waren. Hui

Jacquetbosstraat 41 (Spiere-Helkijn)
Historische hoeve met 18de-eeuws uitzicht, aangegeven op de Atlas der Buurtwegen van 1843 als hoeve met gesloten opstelling. Heden is de zuidelijke vleugel afgebroken en heeft de hoeve een U-vormige opstelling. Lage verankerde baksteenbouw onder zadeldaken, gegroepeerd rondom deels gekasseid erf. Ten westen boerenhuis met witgekaleide erfgevel.

Jacquetbosstraat 50-52 (Spiere-Helkijn)
Het kasteel van Spiere is één van de belangrijkste 18de-eeuwse kastelen in West-Vlaanderen. Het werd opgetrokken omstreeks 1750 door Baron Bruno del Fosse et d' Espierres. Park met 18de-eeuwse kern, aangevuld met een landschappelijk aanleg in de 19de eeuw. Beukendreef met kapel, afgesloten met kettingpalen, park met parkbos, bomengroepen en U-vormige vijver. Ommuurde moestuin ten oosten.

Make Bekestraat 1 (Spiere-Helkijn)
Historische hoeve "'t Wit Hof", opgericht door de bisschoppen van Doornik die een residentie, het "Hoge Hof", hadden in de gemeente. Kromstaf van de bisschoppen, samen met de datum 1735 en de initialen M.B.L.U. afgebeeld in de sluitsteen van de boogvormige poortdoorgang van de schuur. Balkroostering poortgebouw met datum 1680 en letters A.M.E, betekenis niet gekend.

Oudenaardseweg 28 (Spiere-Helkijn)
Deze met de woning aan de straat palende hoeve gaat in kern vermoedelijk terug tot de 18de eeuw. Ten oosten van de hoeve ligt de molenberg van de in 1859 verdwenen, 18de-eeuwse Moulin d'Espierres of Plaatsemolen. In de molenberg is de overwelfde doorgang naar de vroegere olieslagerij van deze staakmolen bewaard.

Stationsstraat 20-22 (Spiere-Helkijn)
De Brasserie d'Helchin was één van de twee brouwerijen die de gemeente rijk was. De oprichtingsdatum van de brouwerij is niet gekend, wel staat vast dat de gebouwen reeds circa 1835 in het bezit zijn van een brouwer. De brouwactiviteiten werden stilgelegd in de loop van de jaren 1940. Gebouwencomplex met vierkante opstelling, gegroepeerd rond een verharde binnenplaats. Brouwerij bestaande uit brouwerswoning naar ontwerp van C. Sonneville van 1895 (noordwesten), poortgebouw met aansluitend de burelen (westen), mouterij en eest (zuiden) en magazijnen (ten oosten en ten noorden).

Stationsstraat 39 (Spiere-Helkijn)
Historische, beeldbepalende hoeve met gesloten opstelling, aangeduid op de Ferrariskaart van 1770-1778 en de Atlas der Buurtwegen van 1845 met losstaand woonhuis. Bakstenen bestanddelen onder zadeldaken (pannen en kunstleien), gegroepeerd rond een gekasseid erf. Bedehuisje op rechthoekige plattegrond met apsis.

Stationsstraat 55 (Spiere-Helkijn)
Hoeve gelegen in de onmiddellijke omgeving van het kasteel van Helkijn, voor het eerst vermeld in 1627. Ze was toen in eigendom van A. Catulle en bestond uit een woonhuis, een schuur, stallen, een (duiven)toren, een bakhuis, twee nieuwe kamers en een woning voor de pachter. Als volledig omwalde hoeve aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778) en de Atlas der Buurtwegen (1845). Door Serafijn Vermote getekend in 1813 met als titel "Vue prise à Helchin près du Vieux chateau devasté".