Inventaris

Vinkaertstraat 12 (Kortemark)
De hoevesite is als dusdanig reeds aangeduid op het primitief kadasterplan (circa 1828): eigenaar is dan de Kortemarkse molenaar Dewulf, de bestanddelen zijn L-vormig opgesteld rondom een erf met boomgaard, het boerenhuis ten noorden van het erf. Bij de mutatie van 1836 (de eigendom gaat over naar de Brugse familie Van Outryve d'Ydewalle) wordt van de tweewoonst een landgebouw gemaakt en wordt een nieuw huis gebouwd ten oosten van het erf. Zelfde weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1844) (zie illustratie).

Vladslostraat (Kortemark)
Mariakapel opgericht in 1888. Ondergebracht in voorste deel van schuurtje. Roodbakstenen volume onder zadeldak (rode, mechanische pannen) met (recent hermetste) geelbakstenen trapgevel. Rondboogopening met daarboven een ruitvormige gedenkplaat in blauwe hardsteen met opschrift: "1888/ ONZE LIEVE VROUW VAN LOURDES BID VOOR ONS".

Vladslostraat 21 (Kortemark)
Halfvrijstaand burgerhuis met achterliggend de zogenaamd "Kruisstraatmolen" of "Berghe's Molen" en bijhorende nutsgebouwen. Circa 1876 wordt achteraan een houten staakmolen, overgebracht uit Roeselare, opgericht. Volgens kadastergegevens is de woning in kern te dateren in 1843 en is ze in 1921 hersteld door bakker-molenaar Deschrijver-Vandeberghe na beschadiging tijdens de Eerste Wereldoorlog. Op een foto van mei 1916 is het linker venster op de begane grond nog hetzelfde als het huidige rechter venster.

Vladslostraat 26 (Kortemark)
Laag hoekpand, volgens kadastergegevens opgetrokken in 1897 door de Handzaamse brouwer Prosper Pattyn. Haaks volume langs de Steenstraat volgens het kadaster bijgebouwd in 1911. Het kadaster registreert een reconstructie van het gebouw in 1921 na beschadiging tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar de toestand in situ wijst eerder op beperkt herstel van het bestaand gebouw.

Vlaestraat (Kortemark)
Mariakapel, vermoedelijk daterend uit de tweede helft van de 19de eeuw. Gelegen aan de erfoprit van de dieperin gelegen verbouwde hoeve, aan de rand van de naastgelegen akker.

Vlaestraat 2 (Kortemark)
Hoeve uit de wederopbouwperiode van de jaren 1920. Losse bestanddelen georganiseerd rond een deels begraasd erf, toegankelijk via een onverharde oprit. Op het primitief kadasterplan (circa 1827) zijn twee kleine volumes en een groter volume in een boomgaard afgebeeld. Het groot volume is opgetekend op dezelfde plaats als de huidige schuur.

Vuilpanstraat 10-11 (Kortemark)
Samenstel van dorpswoningen, dwars op de weg georiënteerd.

Vuilpanstraat 13 (Kortemark)
Kleine achterin gelegen hoeve. Op het kadaster plan (circa 1827) wordt reeds een huis afgebeeld, eigendom van de wever Jan Vanthuyne uit Zarren. Zelfde weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845). Volgens kadaster wordt de woning circa 1859 door werkman Petrus Desnijder vergroot en gesplitst en uitgebreid met een schuurtje. Circa 1950 worden het huis en het schuurtje vergroot, bij het huis komt een achterbouw. Losse bestanddelen met L-vormige opstelling rondom een onverhard erf.

Vuilpanstraat 22 (Kortemark)
Achterin gelegen boerenarbeiderswoning. Het vrijstaande volume is als dusdanig reeds aangeduid op het primitief kadasterplan (circa 1827), in eigendom van Jacobus Peele, een Esense werkman (Diksmuide). In 1859 wordt het huis uitgebreid door de Zarrense landbouwer Franciscus Minne, wellicht met een stalling. Wellicht loopt het huis schade op tijdens de Eerste Wereldoorlog en wordt het in de wederopbouwperiode van de jaren 1920 (deels) herbouwd.

Werkenplein (Kortemark)
Georiënteerde parochiekerk toegewijd aan Sint-Martinus. De kerk is historisch heropgebouwd na de vernielingen van de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. De hallenkerk van voor de Eerste Wereldoorlog heeft een achtzijdige romaanse vieringtoren en gotische beuken en koor uit het begin van de 17de eeuw. Ook de noordelijke transeptgevel en een gedeelte van de westgevel bewaren romaanse sporen.