Inventaris

Albert I laan (Nieuwpoort)
Het sas werd herbouwd in 1818, toen de versterkingswerken rond Nieuwpoort gemoderniseerd werden in het kader van de uitbouw van de Wellingtonlinie. De werken werden uitgevoerd door een lokale aannemer, wellicht op basis van plannen opgemaakt door de Brugse ingenieur Jacob Dekaestecker. In 1876-1878 werd het sas nogmaals herbouwd, toen ook het volledige Ganzenpootcomplex heraangelegd werd. Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog werd geprobeerd om via het Kattesas de IJzervlakte te laten overstromen. Van het Oude Veurnesas bleven de sluiswanden in blauwe hardsteen bewaard.

Marktplein 6 (Nieuwpoort)
Hal en Belfort op zuidelijke marktzijde ten noordoosten van de Onze-Lieve-Vrouwekerk; rechts palend aan het stadhuis via overbouwde doorgang naar het Hendrik Geeraertplein. Na verwoesting tijdens de Eerste Wereldoorlog naar oorspronkelijke plannen heropgebouwd in 1921-1923 onder leiding van architect J. Viérin. Rechthoekig halgebouw van zeven traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met licht uitspringende, doch voorts ingebouwde oostelijke vierkante belforttoren met vijf registers.

Willem De Roolaan (Nieuwpoort)
Torenruïne van de voormalige parochiekerk Sint-Laurentius uit het laatste kwart van de 13de eeuw; zwaar beschadigd tijdens de Eerste Wereldoorlog. In oorsprong vierkante bakstenen kruisingstoren van vermoedelijk kruiskerk met vier beuken. Nog deels bewaarde torenromp met sporen van dichtgemetselde spitsbogige beukaanzet ten en ten westen traptorentje met steunbeer.

Gasthuisstraat (Nijlen)
Rijk geornamenteerde kerk in Brabantse hooggotiek, door S. Leurs geciteerd als lentebloesem van de Brabants gotiek.

Processieweg 2 (Olen)
Driebeukige longitudinale kerk met vroeg-gotische westtoren van circa 1400 en gotisch koor en middenbeuk uit de 15de- 16de eeuw.

Donderslagweg (Oudsbergen)
Donderslag is een middeleeuwse landbouwuitbating van de cisterciënzerinnenabdij Herkenrode (Kuringen). Herkenrode bezat een uitgebreid patrimonium. In een agrarische samenleving vormde het grondbezit de economische grondslag voor het voortbestaan van de abdij. Sinds haar stichting op het einde van de 12de eeuw verwierf Herkenrode niet minder dan 13 landbouwbedrijven en bezat ze eind 17de eeuw ongeveer 2800 ha grond. Donderslag vormde het meest noordelijk gelegen landbouwdomein. Samen met Bokrijk in Genk en het Olmenhof in Stokrooi was het een veeteeltbedrijf, dat uitgebreide graasgronden in de gemeenschappelijke heide vond.

Sint-Janskruisstraat 21 (Poperinge)
Georiënteerde gotische kerk uit het midden van de 14de eeuw, gelegen aan de oostelijke zijde van het oude diverticulum Cassel-Aardenburg. De oudste vermelding dateert van 1290. Het bouwschema wijkt enigszins af van de andere Poperingse gotische kerken, maar het bouwmateriaal en de architectonische versieringen zijn echter hetzelfde. In de 19de en 20ste eeuw gebeurden uitbreidingen en herstellingswerken.

Gemeenteplein (Ranst)
Grotendeels gotische en barokke kruisbasiliek met romaanse kern.

Ernest Claesstraat (Scherpenheuvel-Zichem)
De Maagdentoren gebouwd in 1386-1388, ronde donjon die zich onderscheidt van andere donjons in Vlaanderen en Wallonië omwille van zijn grootte en zijn architecturale kwaliteiten.

Testeltsebaan (Scherpenheuvel-Zichem)
Bakstenen gebouw met neogotisch schip naar ontwerp van Pierre Langerock uit 1909, voorzien van een vierkante, gotische westtoren van rond 1400 opgetrokken uit ijzerzandsteen en met lage bekapping uit 1757.