Inventaris

Botermarkt 1 (Gent)
Het stadhuis bestaat uit een vierzijdig complex van gebouwen. Van de oudste schepenhuizen resteert enkel een middeleeuwse kelder. Het oudste, bovengronds bewaarde gedeelte ligt midden in het stadhuiscomplex: een rechthoekig gebouw in Ledesteen, opgericht voor de schepenen van de keure vanaf 1482. Tussen 1519 en 1539 kwam het nieuwe schepenhuis van de keure tot stand, volgens de plannen van Rombout Keldermans en Dominicus de Waghemakere, nadien uitgebreid. In 1580-82 werd een volume met gevel in renaissancestijl aan de Hoogpoort opgericht naar ontwerp van meester Joos Rooman. Tussen 1595 en 1618 werd aan de Botermarkt een nieuw schepenhuis van gedele in renaissancestijl opgetrokken. De conciërgewoning op de hoek van de Hoogpoort en Stadhuissteeg dateert van 1700-1701. De voormalige armenkamer aan de Poeljemarkt dateert van midden 18de eeuw. In 1880-1881 verrees langs de zijde van de Poeljemarkt een nieuw tussengedeelte, naar ontwerp van stadsarchitect Ch. van Rysselberghe.

Hoogpoort 33 (Gent)
Het voormalige goudsmedenhuis, ook Huis Samson genaamd, deed dienst als gildehuis van de goudsmeden tussen 1481 en 1540. De late-15de-eeuwse gevel in gotische stijl is opgetrokken in Balegemse zandsteen en telt vier traveeën en twee bouwlagen. Het huis heeft bakstenen zijtrapgevels en bewaart een laat-gotische kelder. Het huis links ervan, reeds geruime tijd deel uitmakend van dezelfde eigendom, is een breedhuis met een bepleisterde, 19de-eeuwse lijstgevel van drie traveeën, drie bouwlagen en een zadeldak, met een vermoedelijk 16de-eeuwse kern.

Jan Botermanstraat 4 (Gent)
Eén van de oudste privéwoningen van de wijk Prinsenhof. De woning is een opvallend gebouw door zijn imposante voortrapgevel. Door zijn gesloten massieve gevelstructuur met brede penanten en grote inrijpoort als enige toegang tot het huis, behoort het gebouw bouwtypologisch tot de late 15de of vroege 16de eeuw.

Kraanlei 13 (Gent)
Gotische trapgevel in Balegemse zandsteen, met drie traveeën, drie bouwlagen en zadeldak uit het vierde kwart van de 15de eeuw tot het eerste kwart van de 16de eeuw, oorspronkelijk vier bouwlagen doch één verdieping verlaagd in de 18de eeuw.

Opgeëistenlaan 2A (Gent)
Versterkte sluis gebouwd op het Lieve-kanaal ten zuidwesten van de verdedigingsgordel rondom de stad. Eerstesteenlegging, volgens de tweede gevelsteen, op 13 juni 1489, de werken zijn voltooid in 1491. Rechthoekig centraal gebouw onder zadeldak geflankeerd door twee ronde torens onder een kegelvormige spits met bekroning van de windvanen, opgetrokken uit Balegemse zandsteen in breuksteenverband.

Spanjaardstraat 10 (Gent)
Voormalig Gandaklooster, vanaf 864 Sint-Baafsabdij genoemd naar de Heilige Bavo. Heropbouw vanaf 940, maar grootste bouwcampagne in tweede helft 12de eeuw. Gedeeltelijk gesloopt in 1540 voor bouw Spanjaardkasteel. Tot circa 1830 kazerne, nadien ontmanteling en afbraak van de citadel: herontdekking van de oude abdij en besluit tot conservatie van de ruïnes, sinds 1882 Museum voor Stenen Voorwerpen. De inplanting der abdijgebouwen volgt grotendeels het eenvoudige grondplan van een benedictijnerabdij uit de vroege middeleeuwen. De gebouwen zijn grotendeels uitgevoerd in Doornikse steen, en met uitzondering van de gerestaureerde noordvleugel grotendeels in puin of verdwenen.

Boerenhol (Geraardsbergen)
Toren verwoest in 1485 door de soldaten van Jan de Ligne; nadien heropgebouwd. In 1686 hersteld op bevel van abt Foucqier van de Sint-Adriaansabdij. In de middeleeuwen gebruikt als vergaderplaats voor de boogschutters van Sint-Sebastiaan.

Markt (Geraardsbergen)
Stoere basilicale kerk, de markt dominerend. In 1476 bouw van een gotische kerk, voltooid in 1617. In 1485, bouw van de Sint-Joriskapel ten noorden op de overblijfselen van de eerste kapel; verwoest in 1566 tijdens de godsdiensttroebelen.

Guldendal (Grimbergen)
Het eens zo machtige waterkasteel met omringend park en aanhorigheden was de verblijfplaats van de heren van Grimbergen. Het hof was gesitueerd ten zuiden van de abdij met wie ze sinds de 17de eeuw rechtstreeks verbonden waren door een dubbele dreef, heden Prinsenstraat.

Guldendal 20-22 (Grimbergen)
Waterburcht van de heren van Grimbergen uit het vierde kwart van de 15de eeuw, rond 1610 omgebouwd tot 'huis van plaisantie' en na 1944 vervallen tot kasteelruïne; op heden geconserveerd als ruïne omgeven door gemeentelijk park met sporen in het microliëf van een klassieke Franse tuin van circa 13 hectare, aangelegd tijdens het derde kwart van de 18de eeuw; verbost tijdens de 19de eeuw.