Inventaris

Wijlegem (Zwalm)
Voor het kerkhof van de Sint-Margarethakapel, schandpaal heropgebouwd in 1775 met ter plaatse aangetroffen fragmenten van een arduinen schandpaal uit de 16de of 17de eeuw.

Wijlegem (Zwalm)
De Vinkemolen is een laat 17de-eeuwse houten korenwindmolen van het type standaard met open voet, die in 2002-2003 op zijn huidige plaats maalvaardig werd heropgebouwd.

Wijlegem 1 (Zwalm)
Huidige hoevegebouwen uit de 18de eeuw, U-vormige opstelling, bakstenen gebouwen onder zadeldak rondom deels gekasseid en deels beplant binnenerf, ten noordwesten een bakhuis met lemen oven. Het perceel van de hoeve omvat boomgaarden, een weiland, een nutstuin en twee welkomstlindes.

Wijlegem 2 (Zwalm)
Zaalkerkje van vijf traveeën onder zadeldak met houten zeskantig dakruitertje, oudste gedeelten opgetrokken uit Doornikse kalksteen, hersteld in 1611, verbouwd circa 1717 en 1788, gelegen binnen deels ommuurd kerkhof. Grazig kerkhof met meidoornhaag en opgaande linde.

Wijlegem 4 (Zwalm)
Bakstenen gebouwen rondom gekasseid binnenerf met mestvaalt en duiventil, erftoegang gedateerd 1761 is opgenomen in de stalvleugel aan de straat, ten noorden tweedelig bakhuis. Boomgaarden met kaphaag en weiland rondom.

Zottegemsesteenweg (Zwalm)
Vierkant gebouwtje met driezijdige apsis, opgetrokken uit bak- en zandsteen, gebouwd in 1653 en omringd door vijf lindebomen.

Zuidlaan 18 (Zwalm)
Neogotische kerk gebouwd naar ontwerp van architect E. Van Hoecke-Peeters, gebouwd in 1875-76, omringend kerkhof en arduinen oorlogsmonument vóór de kerk.

Achterhoek 9 (Zwevegem)
Hoeve met vermoedelijk 18de-eeuwse kern opgetekend als site in 1770-1778. Nu hoeve bestaande uit al dan niet gekaleide volumes van rode baksteen onder zadeldaken golfplaten of pannen. Woonhuis van zeven traveeën, licht getoogde muuropeningen met bewaard houtwerk en stalvleugel met steunbeer en klein nutsgebouw.

Avelgemstraat 180-182 (Zwevegem)
Historische kasteelsite met twee behouden hoeves, de Kasteelhoeve nr. 182 en het Neerhof van het kasteel nr. 180. De dichtgeslibte omwalling is nog herkenbaar in het reliëf. De oudste vermeldingen gaan terug tot 12de eeuw. Het landboek van Zwevegem circa 1790 beeldt de twee hoeves en het omwalde opperhof af, het kasteel is al verdwenen. Nr. 180: De oudste vermelding dateert van 1740. Verankerde bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken gegroepeerd rondom een gekasseid erf. Nr. 182: oudste vermelding terug gaat tot 1502. In de periode 1740-1750 worden er aan de gebouwen heel wat herstellingswerken uitgevoerd. De huidige hoeve heeft losse bakstenen bestanddelen gegroepeerd rondom een deels gekasseid en deels gekiezeld erf. Ten oosten van het erf boerenhuis en toegangspoort, ten zuidoosten voormalig koetshuis van het kasteel, ten zuiden dwarsschuur en ten westen stalvleugel. Erf gemarkeerd door imposant poortgebouw in renaissancestijl, al duidelijk herkenbaar bij Sanderus 1641.

Avelgemstraat 60 (Zwevegem)
De Stenen Molen of Klockemolen werd in 1798 – het bouwjaar is in sierlijke baksteen aangebracht op de kuip – gebouwd aan het uiteinde van de toenmalige dorpskom. De meest gangbare benaming Ste(n)en Molen is reeds aangeduid op de Vandermaelenkaart. De windvang vormde een probleem voor de bakstenen grondzeiler, en vermoedelijk rond 1890 werd hij verhoogd tot een stellingmolen met een bakstenen molenomgang met sierlijk portaal rondom de benedenverdieping van de romp. De uitzonderlijke typologie met klokvorm die zo ontstond, wordt vermoedelijk weerspiegeld in de volkse benaming Klockemolen. Op het onbebouwde, omhaagde perceel rond de molen loopt de gekasseide molenweg naar de molenpoort. De Stenen Molen vormt samen met de Houten of Mortiersmolen nog de enige getuige van het tiental windmolens dat Zwevegem ooit telde.