Inventaris

Barisdamstraat 24 (Kortemark)
Gaaf bewaarde hoevesite gelegen binnen een uitzonderlijke weideomgeving, in de Handzamevallei. Door de specifieke beplanting is de hoeve sterk oriënterend aanwezig in het open landschap van de Handzamevallei. De omwalde motte (opperhof) met boerenhuis is achterin gelegen tegenover de straat. Het neerhof met schuur en stalling is ten noordoosten daarvan gelegen. Het microreliëf ten westen van het boerenhuis verwijst naar de vroegere site met opper- en neerhof binnen een achtvormige omwalling.

Barisdamstraat 8 (Kortemark)
Maalderijcomplex minimaal opklimmend tot begin 19de eeuw en teruggaand op historische molensite van de "Gaainestmolen". De "Gaainestmolen" wordt in 1779 gebouwd op het gehucht "Gaainest". In 1907 wordt de houten molen afgebroken en verplaatst naar Ramskapelle (Nieuwpoort). Het huidige woonhuis en de nutsgebouwen zijn opgetrokken begin 20ste eeuw. De maalderij is een verbouwing van de oorspronkelijke molenaarswoning.

Bescheewegestraat 14 (Kortemark)
Achterin gelegen hoevesite, deels met nieuw woonhuis en loodsen. De hoevesite is als dusdanig reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778). Op het primitief kadasterplan (circa 1828) aanduiding met drie losse bestanddelen rondom het erf en een poel, in eigendom van de Brugse advocaat Roels. De hoeve is op dat moment omgeven door een boomgaard. Zelfde weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1844) (zie illustratie). Bij de mutatie van 1941 (regeling van eigendomsovergang) is er sinds 1828 een bakhuis ten westen van het erf bijgebouwd.

Calfoortstraat 7 (Kortemark)
Achteringelegen hoeve opklimmend tot de 18de eeuw. Bestaande uit een vrijstaand boerenhuis, stal, schuur en recente nutsgebouwen rond een onverhard erf, toegankelijk via lange, onverharde erfoprit. De Ferrariskaart (1770-1778) toont twee gebouwen in elkaars verlengde op het einde van een dreef tussen de Calfoortstraat en de Handzamevaart. Op het primitief kadasterplan (circa 1827) zijn het boerenhuis en de schuur opgetekend als eigendom van de Diksmuidse heelmeester Woets. Volgens het kadaster wordt het boerenhuis in 1838 uitgebreid aan de achterzijde en zou de stalling dateren van 1856. Gelijkaardige weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845) (zie illustratie). Het kadaster registreert de vergroting van de schuur en stalling in 1958.

Esenstraat (Kortemark)
Gemeentelijke Begraafplaats, aangelegd circa 1967. De begraafplaats is toegankelijk via een onverharde parking en langs straatzijde afgezet door een laag bakstenen muurtje en hek in buisstaal met centraal een betonnen pijler.

Esenstraat 29 (Kortemark)
Burgerhuis volgens het kadaster in 1935 gebouwd door de Zarrense landbouwers Vandenbroucke. Ook een aantal achterliggende nutsgebouwen worden in dat jaar gebouwd. In 1953 wordt het huis vergroot, met name door het optrekken van de rechter travee.

Esenstraat 31 (Kortemark)
Vrijstaande villa gelegen in ruime voortuin afgesloten door laag geelbakstenen muurtje onder ezelsrug waarop zwartgeschilderd smeedijzeren hek in geometrische vormgeving, gelijkvormig poortje tussen twee bakstenen pijlers. Woonhuis volgens kadaster gebouwd in 1920 door Aug. Swaels, vergroting geregistreerd in 1955. Achtergelegen orgelfabriek in 1954 opgetrokken in opdracht van orgelmaker Joseph Loncke-Warmoes uit Esen en in 1958 in zuidelijke richting uitgebreid.

Galgestraat (Kortemark)
Kapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand, zou dateren van circa 1945. Gelegen bij erftoegang van verbouwde hoeve met bewaarde boomgaard. Bakstenen kapel onder zadeldak (blauwe mechanische pannen). Voorgevel in bruine sierbaksteen opgevat als puntgevel met aandak, in het gevelveld witgeschilderd vlak met opschrift: "OLV VAN ALTIJDDURENDE BIJSTAND BID VOOR ONS".

Galgestraat 10 (Kortemark)
Hoeve, achterin gelegen langs het Hillegoedpad. Oude lindeboom bij de erftoegang. Achter de hoeve, bosje met onder meer rode beuk. Ten zuiden van het erf, boerenhuis van circa 1902, de voorgevel is gericht naar het Hillegoedpad. Rode baksteenbouw onder zadeldak (mechanische pannen, restant van dakruiter). Getoogde muuropeningen, vernieuwd houtwerk naar oud model. In de rechter zijgevel, rondboogvenstertje.

Groenestraat (Kortemark)
Mariakapel op het gehucht "Kruistraat". Opgericht ter gelegenheid van het Mariajaar 1954, mogelijk ter vervanging van een oudere kapel, het zogenaamde "Pollets Cappelleken" aangeduid op het primitief kadasterplan (circa 1829). Rechthoekige pijlerkapel, rode baksteenbouw boven plint van blauwe hardsteen, onder zadeldakje (zwarte daktegels) met ijzeren kruisbekroning.