Inventaris

Kasteeldreef (Spiere-Helkijn)
De archeologische zone omvat het Hoge Hof van Helkijn, het kasteel van de bisschoppen van Doornik dat minstens opklimt tot de 12de eeuw. De huidige Kasteeldreef vormt de toegangsweg tot het voormalige bisschoppelijk kasteel. Vandaag de dag is de kasteelsite in gebruik als weiland, maar het voormalige kasteel is zeer duidelijk te herkennen in het landschap: het ovale wooneiland wordt omgeven door een brede circulaire laagte, die het restant is van de (gedempte) walgracht.

Make Bekestraat 1 (Spiere-Helkijn)
Historische hoeve "'t Wit Hof", opgericht door de bisschoppen van Doornik die een residentie, het "Hoge Hof", hadden in de gemeente. Kromstaf van de bisschoppen, samen met de datum 1735 en de initialen M.B.L.U. afgebeeld in de sluitsteen van de boogvormige poortdoorgang van de schuur. Balkroostering poortgebouw met datum 1680 en letters A.M.E, betekenis niet gekend.

Oudenaardseweg 28 (Spiere-Helkijn)
Deze met de woning aan de straat palende hoeve gaat in kern vermoedelijk terug tot de 18de eeuw. Ten oosten van de hoeve ligt de molenberg van de in 1859 verdwenen, 18de-eeuwse Moulin d'Espierres of Plaatsemolen. In de molenberg is de overwelfde doorgang naar de vroegere olieslagerij van deze staakmolen bewaard.

Robecijnplein (Spiere-Helkijn)
De parochiekerk van Spiere is een georiënteerd neogotisch bedehuis met omringend kerkhof. De huidige kerk, met uitzondering van de toren, wordt opgetrokken tussen 1891 en 1893. Binnen de dorpskern heeft de kerk een beeldbepalende en uitzonderlijke ligging op een kunstmatig aangelegde heuvel. Imposante parochiekerk van het pseudo-basilicale type volledig opgetrokken in Doornikse steen.

Stationsstraat 20-22 (Spiere-Helkijn)
De Brasserie d'Helchin was één van de twee brouwerijen die de gemeente rijk was. De oprichtingsdatum van de brouwerij is niet gekend, wel staat vast dat de gebouwen reeds circa 1835 in het bezit zijn van een brouwer. De brouwactiviteiten werden stilgelegd in de loop van de jaren 1940. Gebouwencomplex met vierkante opstelling, gegroepeerd rond een verharde binnenplaats. Brouwerij bestaande uit brouwerswoning naar ontwerp van C. Sonneville van 1895 (noordwesten), poortgebouw met aansluitend de burelen (westen), mouterij en eest (zuiden) en magazijnen (ten oosten en ten noorden).

Stationsstraat 39 (Spiere-Helkijn)
Historische, beeldbepalende hoeve met gesloten opstelling, aangeduid op de Ferrariskaart van 1770-1778 en de Atlas der Buurtwegen van 1845 met losstaand woonhuis. Bakstenen bestanddelen onder zadeldaken (pannen en kunstleien), gegroepeerd rond een gekasseid erf. Bedehuisje op rechthoekige plattegrond met apsis.

Stationsstraat 49-53 (Spiere-Helkijn)
Voormalige afspanning, bestaande uit een poortgebouw met achtergelegen stal en koetshuis en twee burgerwoningen.

Stationsstraat 55 (Spiere-Helkijn)
Hoeve gelegen in de onmiddellijke omgeving van het kasteel van Helkijn, voor het eerst vermeld in 1627. Ze was toen in eigendom van A. Catulle en bestond uit een woonhuis, een schuur, stallen, een (duiven)toren, een bakhuis, twee nieuwe kamers en een woning voor de pachter. Als volledig omwalde hoeve aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778) en de Atlas der Buurtwegen (1845). Door Serafijn Vermote getekend in 1813 met als titel "Vue prise à Helchin près du Vieux chateau devasté". Twee welkomstlindes markeren de toegang in de Stationsstraat.

Stationsstraat 57 (Spiere-Helkijn)
Hoeve met semigesloten opstelling. Bakstenen bestanddelen onder al dan niet geknikte zadeldaken, gegroepeerd rond een deels van grind voorzien, deels gekasseid erf. Woonhuis van 1780 met aangesloten stalvleugels, vermoedelijk uit het einde van de 18de eeuw, aangeduid op de Atlas der Buurtwegen van 1845. Noordelijke erftoegang gemarkeerd door twee bakstenen pijlers.

's Hertogendijk 3 (Stabroek)
Hoeve grotendeels uit het tweede kwart van de 20ste eeuw.