Inventaris

Langestraat 16 (Dendermonde)
Ver achterin gelegen hoeve op L-vormig grondplan, bestaande uit een boerenwoning stallen en dwarsschuur, toegankelijk via lange oprit en ijzeren hek aan de straat. 18de-eeuws boerenwoning van acht traveeën onder zadeldak. De hoeve staat reeds afgebeeld op de Ferrariskaart van 1771-1778 en wordt volgens het kadasterarchief in 1857 verbouwd.

Mespelarestraat (Dendermonde)
Parochiekerk, gelegen aan de noordzijde van het dorpspleintje. De éénbeukige kruiskerk gaat terug op een romaans zaalkerkje waarvan de oudste delen, beuk en koortje, zouden opklimmen tot het laatste kwart van de 12de eeuw. Als aanvankelijke parochiale begraafplaats, naar middeleeuwse traditie op een areaal rondom de kerk aangelegd, behield het kerkhof de ovale vorm die bij dorpskerken gebruikelijk was. Het kerkhof is begrensd door een lage bak- en natuurstenen muur.

Mespelarestraat (Dendermonde)
Deze heerlijkheidspaal, een materiële getuige van de middeleeuwse rechtspraak, werd opgericht in de tweede helft van de 18de eeuw door de Antwerpse familie Goubau, heren van Mespelare en Gijzegem.

Mespelarestraat 104, Singelweg 3 (Dendermonde)
In 1643 gaf Jean Goubau opdracht tot het bouwen van een huis ter ere van Sint-Aldegondis, als verblijfplaats voor de pelgrims die te Mespelare op bedevaart kwamen. Hij kocht daartoe een terrein aan, dat nadien met een dreefje tegenover de kerk met het dorpsplein in verbinding werd gesteld. De alleenstaande woning op L-vormige plattegrond telt twee bouwlagen onder overstekende en geknikte pannen bedaking: de voorste vleugel onder zadeldak met aandak rechts en links overgaand in schilddak van de dwarsvleugel. Omhaagde tuin met rij knotbomen.

Migrodriesstraat 17 (Dendermonde)
Voormalige 18de-eeuwse hoeve met losse bestanddelen, gelegen op het einde van de straat. Achterin gelegen hoevegebouwen ingeplant omheen een deels met gras begroeid en omhaagd en deels gekasseid erf; verharde toegang en twee bomen die de doorrit flankeren. Dubbelhuis van zeven traveeën met een traditioneel naar het zuiden gerichte erfgevel en gebruik van natuursteen voor de venster- en deuromlijstingen met negblokken en de als banden doorgetrokken dorpels.

Migrostraat 123 (Dendermonde)
Hoeve, minstens opklimmend tot de tweede helft van de 18de eeuw. De semigesloten hoeve omvat in U-vorm opgestelde bakstenen gebouwen onder rode pannen zadeldaken: ten zuidoosten de boerenwoning, ten noordoosten de dwarsschuur en ten zuidwesten de stallen die schuin ingeplant zijn aan de straat. De erftoegang is afgesloten door een breed houten ingangshek, links aan een zware, vierkante bakstenen hekpijler met piramidale bekroning. De woning klimt minstens op tot de tweede helft van de 18de eeuw en bewaart reminiscenties aan de houtbouw of resten van een oudere houten constructie.

Nijverheidsstraat 1-5 (Dendermonde)
Overblijvende gebouwen van de Zwijvekeabdij en monumentale ingangspoort. Resterende dienstgebouwen daterend uit de 17de eeuw, verbouwd in de 18de eeuw en bestaande uit twee haakse vleugels. Zuidwestelijke vleugel met zuilengalerij van negen traveeën onder mansardedak met vier houten dakkapellen, uit 1690. Open zuilengalerij met negen gedrukte rondbogen en tien Toscaanse zuilen in hardsteen. Toegangspoort van 1755 in rococostijl, oorspronkelijk deel uit makend van een groter poortgebouw, gelegen op de westelijke gracht.

Onze-Lieve-Vrouwkerkplein 1, 1B (Dendermonde)
Muur- en zuilschilderingen uit de 15de eeuw en het eerste kwart van de 16de eeuw. De schilderingen werden ontdekt tijdens de ontpleistering van het kerkinterieur in 1907-1910.

Opstalplein 22 (Dendermonde)
De woning klimt wellicht op tot de tweede helft van de 18de eeuw; dit oudste onderdeel van de hoeve is als afzonderlijk bouwvolume. De bedrijfsgebouwen sluiten in U-vorm bij elkaar aan onder snijdende bedaking met vrijwel idem nokhoogte; zoals dikwijls voorkomt werden zij in een jongere periode dan de woning opgericht, hier ten laatste in 1829, zie primitief kadasterplan. Vijver met oude natuurstenen oeverversteviging en ommuurde boomgaard.

Oud Kerkhofstraat (Dendermonde)
Vrijstaande veldkapel, omgeven door twee geknotte linden vooraan, één oude linde achteraan en daarachter vijf jonge linden die een halve cirkel beschrijven. Kleine devotiekapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw en bezocht tegen koorts. Rechthoekige kapel met driezijdige sluiting onder afgewolfd zadeldak met schildvormige kunstleien.