Inventaris

Vuilpanstraat 10-11 (Kortemark)
Samenstel van dorpswoningen, dwars op de weg georiënteerd.

Vuilpanstraat 13 (Kortemark)
Kleine achterin gelegen hoeve. Op het kadaster plan (circa 1827) wordt reeds een huis afgebeeld, eigendom van de wever Jan Vanthuyne uit Zarren. Zelfde weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845). Volgens kadaster wordt de woning circa 1859 door werkman Petrus Desnijder vergroot en gesplitst en uitgebreid met een schuurtje. Circa 1950 worden het huis en het schuurtje vergroot, bij het huis komt een achterbouw. Losse bestanddelen met L-vormige opstelling rondom een onverhard erf.

Vuilpanstraat 22 (Kortemark)
Achterin gelegen boerenarbeiderswoning. Het vrijstaande volume is als dusdanig reeds aangeduid op het primitief kadasterplan (circa 1827), in eigendom van Jacobus Peele, een Esense werkman (Diksmuide). In 1859 wordt het huis uitgebreid door de Zarrense landbouwer Franciscus Minne, wellicht met een stalling. Wellicht loopt het huis schade op tijdens de Eerste Wereldoorlog en wordt het in de wederopbouwperiode van de jaren 1920 (deels) herbouwd.

Werkenplein (Kortemark)
Georiënteerde parochiekerk toegewijd aan Sint-Martinus. De kerk is historisch heropgebouwd na de vernielingen van de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. De hallenkerk van voor de Eerste Wereldoorlog heeft een achtzijdige romaanse vieringtoren en gotische beuken en koor uit het begin van de 17de eeuw. Ook de noordelijke transeptgevel en een gedeelte van de westgevel bewaren romaanse sporen.

Werkenplein 1-3 (Kortemark)
Burgerhuizen, uit de late 19de eeuw. Reeds weergegeven op een kaart van 1892. Op een foto van 1919 afgebeeld met bakstenen parement, ramen met T-indeling en bij nummer 3 is het linker venster op de begane grond hetzelfde als de huidige rechter vensters.

Werkenplein 15 (Kortemark)
Halfvrijstaand woonhuis langs de weg van het Werkenplein naar de Sint-Martinuskerk. Volgens het kadaster gebouwd in 1849 door de kerkfabriek van Werken, mogelijk als pastorie of kosterswoning. Op een kaart van 1783 is er reeds gelijkaardige bebouwing weergegeven op deze plaats. Volgens het kadaster wordt de woning in 1876 uitgebreid in noordelijke richting.

Werkenplein 5 (Kortemark)
Sinds 1907 gekend als café "De Koophandel". Burgerhuis vermoedelijk daterend uit de late 19de eeuw. Reeds weergegeven op een kaart van 1892. Lijstgevel met dubbelhuisopstand van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (rode mechanische pannen). Gevel afgewerkt met een cementering voorzien van roodgeschilderde schijnvoegen.

Werkenstraat 127A (Kortemark)
Lage boerenarbeiderswoning met geïncorporeerd schuurtje en stal. Volgens het kadaster gebouwd in 1872 door de Werkense landbouwer Vanhonsebrouck. Omhaagd voortuintje en verharde oprit aan linker zijde. Verankerde, donkerrode baksteenbouw (gecementeerde plint) onder zadeldak (blauw geglazuurde mechanische pannen). Dubbelhuisopstand van vijf traveeën + rechts aansluitende travee onder lessenaarsdak. Links geïncorporeerde poort- en staltravee.

Werkenstraat 77 (Kortemark)
Voorheen lage eenheidsbebouwing volgens kadaster in twee bouwfasen opgetrokken: nummer 79 wordt in 1897 gebouwd en nummer 77 in 1899. Alleen de linker woning is bewaard.

Werkenstraat 8 (Kortemark)
Vrijstaand, laag 19de-eeuws woonhuis met rechts een bijhorend dwars gepositioneerd landgebouwtje. Voorzien van voortuin en verharde oprit tussen beide gebouwen in. Het woonhuis wordt reeds weergegeven op het primitief kadasterplan (circa 1829) als onderdeel van een tweewoonst. Volgens een mutatieschets wordt de rechter woning in 1893 gedeeltelijk afgebroken. Het landgebouw is volgens kadastergegevens opgetrokken in 1870 en zou oorspronkelijk een stuk groter geweest zijn. In 1904 zou het zijn gereduceerd tot zijn huidig volume.