Inventaris

Wilgendries 4 (Erpe-Mere)
Bovenslagmolen op de Molenbeek met ijzeren scheprad en sluis, reeds vermeld in 1571. Molen van één bouwlaag en twee traveeën onder steil zadeldak, uit de 19de eeuw met oudere kern. Molenaarswoning in het verlengde van de molen; dubbelhuis met twee bouwlagen van vier traveeën onder zadeldak uit eind 19de eeuw - begin 20ste eeuw. Watermolen omgeven door graslanden en door bomenrijen afgezoomde Molenbeek. Twee onverharde voetwegen komen samen bij de molen.

Bergsebaan 14 (Essen)
Hoeve, opklimmend tot circa 1850. Losse opstelling met woonstalhuis, langsschuur, tuin, beukenhaag, boomgaard en omringende weilanden.

Bergsebaan 30 (Essen)
Boerderij nabij de Nederlandse grens bestaande uit woonstalhuis met langsschuur, dienstgebouw, recente stallingen en moestuin.

Essendonkbos 5 (Essen)
Hoeve met losse bestanddelen bestaande uit woonstalhuis en schuur; in de nabijheid van de Kleine Aa.

Grensstraat 2 (Essen)
Huis van vijf traveeën en één bouwlaag onder zadeldak, te dateren in de tweede helft van de 19de eeuw.

Hemelrijk 19 (Essen)
Rentmeestershuis van het domein Hemelrijk, gedateerd 1862, later verbouwd.

Hemelrijk 53 (Essen)
Huis uit de tweede helft van de 19de eeuw, met bepleisterde, beschilderde lijstgevels gemarkeerd door pilasters en kordonvormende lekdrempels van de tweede bouwlaag.

Hemelrijk 77 (Essen)
Quarantainestallen, opgericht vanaf 1896 om het uit Nederland ingevoerde vee te controleren op besmettelijke ziekten; gelegen ten westen van de spoorlijn met eigen spoor en loskade.

Hemelrijk 91 (Essen)
U-vormige modelboerderij met gekasseide binnenplaats, met woonhuis, stallingen, schuren en bijgebouwen met graanmolen en houtzagerij.

Hemelrijklaan (Essen)
Kapel omgeven door lindebomen, opklimmend tot 1879 doch vernieuwd en vergroot in het eerste kwart van de 20ste eeuw.