Inventaris

Herlegemstraat 18 (Kruisem)
Hoeve gelegen ten westen van het kasteel, met aangepaste 18de-eeuwse gebouwen, onder meer 1767 gedateerde schuur, en nieuwe bedrijfsgebouwen. Ten zuiden, bij de Zaubeek, behouden bakstenen gebouw van watermolen, reeds vermeld in de 14de eeuw, vernieuwd in 1768.

Hoogboeregemstraat 3 (Kruisem)
Zeer landelijk gelegen complex van circa 1875 met achterin gelegen woonhuis en in L-vorm aan de straat ingeplante brouwerijgebouwen met vierkante schoorsteen ten noorden. Fraai ijzeren toegangshek aan vierkante gemetste pijlers tussen lage gebogen muurtjes ten oosten aan de straat.

Hoogstraat 21-23 (Kruisem)
Beeldbepalend en sterk geritmeerd bakstenen complex met één en twee bouwlagen onder pannen zadeldaken met twee dakvensters, volgens gevelsteen opgericht in 1879 en in 1923 overgedragen aan de parochiale werken en uitgebreid met haakse vleugel.

Huiseplein 10 (Kruisem)
Burgerhuis met links aanpalend tot tandartspraktijk verbouwde geboortehuis van musicus F.A. Gevaert, zie gedenkplaat aangebracht in 1930 naar aanleiding van de huldiging van het 100-jarig bestaan van België.

Kasteeldreef 5-7, Nokeredorpstraat 28-30, 28A (Kruisem)
Oorspronkelijk achterin gelegen hoeve vermoedelijk begin 19de eeuw voorzien van nieuw woonhuis aan de straat, uitgebreid met een maalderij, opgericht als korenstoommolen in 1893, in bezit van de kasteelheren. Laatst gekend als maalderij De Baere. Relicten van een boomgaard en uitgestrekt begraasd weiland met afsluitingshaag.

Kasteelstraat 34-38, 34A-B, 36A (Kruisem)
Het kasteel van Lozer is ook gekend onder de naam kasteel della Faille d'Huysse. Het kasteeldomein met bijgebouwen bevindt zich in een uitgestrekt park met vijvers in landschappelijke stijl, begrensd door de Kasteelstraat ten noorden, de Appelhoekstraat ten westen en de Lozerbeek ten zuiden. Het park wordt omgeven door bos- en landbouwgronden. Huidige vermoedelijk vroeg 19de-eeuwse toegang met houten hek en conciërgewoning aan de Kasteelstraat met schuin naar oosten leidende dreef naar de in 1844 door de kasteelheren gebouwde kerk.

Keitelstraat 2 (Kruisem)
Hoeve met boerenhuis ten noorden en aangepast bedrijfsgebouw ten oosten van rechthoekig begraasd erf; ijzeren toegangshek aan bakstenen pijler in het westen.

Kloosterstraat 16 (Kruisem)
Burgerhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, uit eind 19de eeuw. Dubbelhuis met beraapt parement, gepleisterde hoekketingen en imitatiebreukstenen plint.

Kloosterstraat 18A-B (Kruisem)
Voormalig klooster en weeshuis van de zusters van de Kindsheid Jezu, opgericht door de juffrouwen V. en L. Vyvens in 1887-89, naar ontwerp van architect Frans Van Wassenhove.

Korte Aststraat 10-14 (Kruisem)
Oorspronkelijk landhuis gebouwd door de Gentse bouwkundige L. Roelandt en voltooid circa 1850; nadien herhaaldelijk aangepast. Kasteel met aanhorigheden met onder meer belvedèretoren en serres mooi ingeplant op de helling boven de beekvallei met aangelegde rozentuin ten westen en park met vijvers in landschappelijke stijl. Ten noorden palend aan het kasteel hoeve in U-vorm, het zogenaamde ''t Goed ten Ast'. Ten zuiden van het kasteel gelegen hovenierswoning.