Inventaris

Nieuwstraat 1 (Kruisem)
Onderkelderd bakstenen rijhuis, volgens bouwvergunning van 1906, van drie traveeën en twee bouwlagen onder leien schilddak met centraal getrapt dakvenster.

Olsensesteenweg 21 (Kruisem)
Oude villa in omhaagde tuin met ijzeren toegangshek aan gecementeerde pijlers. Gecementeerde bakstenen constructie met twee hoge bouwlagen onder overstekend zadeldak. Rechts aanleunende vierkante toren onder leien schilddak met bliksemafleiders, volgens bouwvergunning van 1905.

Ouwegemsesteenweg 109 (Kruisem)
Huis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, van circa 1900.

Ouwegemstraat 3 (Kruisem)
Pastorie ingeplant ten noorden van het kerkhof, achterin een ommuurde beboomde tuin en toegankelijk via een poortgebouwtje onder zadeldak met korfboogdeur en bekronende nis met Onze-Lieve-Vrouwebeeldje en kruis van circa 1910. Dubbelhuis met oude kern, aangepast in de tweede helft van de 19de eeuw en huidig voorkomen van circa 1910.

Rooigemstraat 2 (Kruisem)
Haast volledig gesloten hoeve met volledig gewitte verzorgde gebouwen rondom een verhard vierkant binnenerf met grasperk in plaats van vroeger mestvaalt, beschaduwd door een notelaar. Gebogen voormalig wagenhuis van circa 1900 en boerenhuis van zeven traveeën onder zadeldak, in kern opklimmend tot de 18de eeuw.

Rotse 2 (Kruisem)
Hoevetje palend aan de straat met omhaagd voorerf en boomgaard. Ten westen, laag boerenhuis van vier traveeën onder zadeldak, met oude kern uitgebreid circa 1900.

Wannegem-Ledestraat 26, 26B (Kruisem)
De voormalige pachthoeve van de heerlijkheid Ten Heuverhuus is gekend als Het Neerhof'en gaat terug op een 13de-eeuwse landbouwuitbating. De hoeve herbergt belangrijke bouwsporen verwijzend naar een laat 17de-, vroeg 18de-eeuwse kern met latere aanpassingen. Bij de hoeve bevindt zich een watermolen, reeds vermeld in 1425. grotendeels omgrachte site met grote vijver als zuidelijk deel van het landschapspark.

Wannegem-Ledestraat 4 (Kruisem)
Alleenstaand burgerhuis in omhaagde beboomde tuin met fraai ijzeren toegangshek. Bakstenen dubbelhuis, drie traveeën en twee bouwlagen onder schilddak met centraal torentje onder hoog leien dak met gesmeed ijzeren windwijzer, van circa 1910.

Wannegemdorp 4 (Kruisem)
Herberg, tussen 1966 en 1976 gebruikt als gemeentehuis. In verschillende fasen opgetrokken, voorheen witgekalkt langgestrekt gebouw, nu negen traveeën onder zadeldak, in kern opklimmend tot 18de eeuw.

Waregemsestraat 14 (Kruisem)
De oude villa ligt achterin, ver van de straat in een sterk golvend bebost landschap bij de Cordaalbeek. Het gebouw werd opgetrokken in 1910 door markies P. Ruffo de Bonneval. De villa was aanvankelijk opgetrokken in een sobere cottagestijl met bakstenen gevels, in de puntgevels verrijkt met imitatievakwerk.