Inventaris

Grasstraat 3 (Kruisem)
In de straatbocht ingeplante voormalige hoeve met losse bestanddelen, volgens gedenkplaat reeds vermeld in 1633. Met gras begroeid erf en fraai ijzeren in het groen geschilderd hek met gietijzeren zuiltjes in het westen.

Groenstraat 4 (Kruisem)
Achterin gelegen langgestrekt hoevetje van tien traveeën onder zadeldak met oude kern, vermoedelijk in vakwerkbouw met herhaaldelijke aanpassingen, onder meer uitgebreid in het vierde kwart van de 19de eeuw.

Heirweg 34-36 (Kruisem)
Dubbele villa in cottagestijl van circa 1925. Voortuin afgezet met fraaie ijzeren hekken op gewitte bakstenen voet. Gekoppelde enkelhuizen volgens spiegelbeeldschema, twee traveeën en twee bouwlagen onder één schilddak en zadeldakjes boven de zijrisalieten met overstekende dakschilden.

Herlegemstraat 18 (Kruisem)
Hoeve gelegen ten westen van het kasteel, met aangepaste 18de-eeuwse gebouwen, onder meer 1767 gedateerde schuur, en nieuwe bedrijfsgebouwen. Ten zuiden, bij de Zaubeek, behouden bakstenen gebouw van watermolen, reeds vermeld in de 14de eeuw, vernieuwd in 1768.

Herlegemstraat 20-22 (Kruisem)
Kasteeldomein op de grens met Waregem. Heden nog behouden aanleg zoals gekend uit een plan van 1777 met meerledig site met walgrachten en afzonderlijk omgracht kasteel met toegangsbrug ten zuiden, ereplein met in U-vorm ingeplante dienstgebouwen ten noorden en ruime rechthoekige omgrachte moestuin en boomgaard aansluitend ten oosten. Ten oosten, aan de rand van het park, decoratief uitgewerkt bakstenen tuinpaviljoen van circa 1875.

Heulestraat 15 (Kruisem)
Oorspronkelijk twee boerenhuisjes, achterin op begraasd erf, elk vier traveeën onder zadeldak (pannen, nok parallel aan de straat) met rechts sporen van vlechtingen, opklimmend tot de 18de eeuw.

Hoevenstraat 2 (Kruisem)
Semi-gesloten hoeve met private lindendreef gelegen aan de rand van Wannegemkouter. Grotendeels verhard vierkant binnenerf met boerenhuis uit de 18de eeuw ten noorden, in L-vorm aangebouwd stallen ten westen en vrijstaand bedrijfsgebouw met vroegere schuur ten oosten.

Hoevenstraat 6 (Kruisem)
Aan de rand van de Wannegemkouter ingeplante hoeve met losstaande bestanddelen gegroepeerd rondom een grotendeels verhard erf met door linden beschaduwde mestvaalt.

Hoogboeregemstraat 3 (Kruisem)
Zeer landelijk gelegen complex van circa 1875 met achterin gelegen woonhuis en in L-vorm aan de straat ingeplante brouwerijgebouwen met vierkante schoorsteen ten noorden. Fraai ijzeren toegangshek aan vierkante gemetste pijlers tussen lage gebogen muurtjes ten oosten aan de straat.

Hooghuisgaverstraat 1 (Kruisem)
Hoeve met losstaande bestanddelen gegroepeerd rondom een vierkant, grotendeels verhard erf en hoge haag en ijzeren hek aan gewitte bakstenen pijlers ten oosten aan de straat. Boerenwoning van zeven traveeën onder zadeldak, rechter zijtopgevel met 1782 gedateerde sieranker.