Inventaris

Erps-Kwerps, Everberg, Kortenberg (Kortenberg)
Het Kasteeldomein de Merode en omgeving, gelegen op de noordelijke rand van het Brabants leemplateau tussen Leuven en Tervuren, vormt een overgang naar de noordelijker gelegen Vlaamse vallei. Het gebied is gelegen in de drassige vallei van de Ader- en Wasbeek, met in het westen een hoger gelegen Diestiaanheuvel. Sinds het einde van de 18de eeuw is het gebied in grote lijnen weinig veranderd. Het landschap wordt gedomineerd door een langgerekte park- en boszone die deel uitmaakten van het kasteel de Merode. Dit tot in de 14de eeuw teruggaand kasteel ligt centraal in het gebied en wordt omringd door een uitgestrekt landschapspark. Ten noorden van dit bosgebied ligt een landbouwgebied hoofdzakelijk bestaand uit akkers met hierin het nog steeds omgrachte historische Wijnegemhof en de overblijvende gebouwen van de voormalige Benidictinessenabdij van Kortenberg, gesticht in het begin van de 12de eeuw.

Bellegem (Kortrijk)
Het gebied bevindt zich op de noordwestelijke helling van het Schelde-Leie-interfluvium. Hier ontspringen enkele beekjes door de geologische opbouw van de heuvel. Centraal op de heuvelkam liggen het Argendaal- en het Bellegembos. Ze zijn omgeven door open akkerareaal. De bovenste gedeelten van de valleien worden meestal als weiland gebruikt, waar ook nog perceelsrandbegroeiing aanwezig is. Het kasteel van Argendaal is een restant van de heerlijkheid van Argendaal. Het vormt een blikvanger door de afwezigheid van omringende bossen en door de ligging op een hoogte. De hoeven ten noordwesten van de bossen zijn nog gaaf. In het gebied zijn weinig wegen en paden, de enkele die er zijn zijn onverhard. Vanop de kamlijn zijn vele zichten mogelijk naar de Schelde- en Leievallei toe.

Bissegem, Kortrijk, Marke (Kortrijk)
Dit gebied omvat het landbouwgebied aansluitend bij de Leievallei gekenmerkt door vochtige graslanden met knotbomenrijen als restanten van het meer gesloten meersenlandschap. De landhuissite van de Patersmote en het kasteeldomein van Marke worden opgeven door een tuin en park in landschappelijke stijl. De oostelijke grens van het park van het kasteel van Marke valt samen met de Markebeek die verder in de Leie uitmondt.

Kooigem (Kortrijk), Sint-Denijs (Zwevegem)
Dit gebied ligt op een zuidelijke uitloper van de interfluviale kam tussen en het Schelde- en Leiebekken. Bovenop de kam liggen het Grandval- en Kooigembos. De bossen herbergen een waardevolle en rijke (voorjaars)flora. Aansluitend bij het bos liggen enkele weilanden; de rest van de hellingsflanken ligt onder grote akkerlandpercelen zonder perceelsrandbegroeiing. De Zandbeek stroomt aan de voet van de heuvel waar het Grandvalbos op ligt.

Kraainem (Kraainem), Overijse (Overijse), Duisburg, Tervuren (Tervuren)
Het Zoniënwoud, met een oppervlakte van circa 4400 hectare, is het grootste en best bewaarde relict van het historische Kolenwoud, dat stelselmatig kleiner werd. Een uitgebreid drevenpatroon doorsnijdt het bos. Het Zoniënwoud bestaat uit twee deelgebieden: het zuidwestelijk deel van het Zoniënwoud tussen Hoeilaart en Sint-Genesius-Rode en het noordoostelijk deel in Tervuren en Kraainem, dat ook het Kapucijnenbos, het Bos van Marnix en het arboretum van Tervuren bevat.

Laarne (Laarne)
Dit gebied omvat het kasteeldomein van Laarne met bijhorende dreven, omgevende graslanden en akkers. Het slot van Laarne is via een kasseiweg en dreef met de dorpskern verbonden. Aan de andere zijde bevindt zich de kleinschalige dorpskern van Laarne met parochiekerk en vrijheidsboom.

Lanaken, Neerharen (Lanaken)
Het kasteel van Hocht en Hochterbampd zijn - enigszins geïsoleerd - gelegen nabij de Maas. Begin 19de eeuw werd hier parallel met de Maas de Zuid-Willemsvaart getrokken, in de jaren 1930 volgde de aanleg van het Verbindingskanaal Briegden-Neerharen. De smalle sluis van Neerharen oogt spectaculair gezien het hoogteverschil van bijna 10 m. Het kasteel van Hocht is in oorsprong een abdij, eind 12de eeuw gesticht door de heren van Pietersheim. De omgeving van de abdij-, nu kasteelsite, wordt ingenomen door akkers, (laagstam)boomgaarden en enkele weiden, hier en daar afgelijnd door bomengordels. Aan de overzijde van de Zuid-Willemsvaart ligt de uiterwaard Hochterbampd waarvan de naam verwijst naar de beemden (vochtige weilanden) van het voormalige Hocht. Delen van het gebied zijn laag gelegen zodat ze regelmatig overstromen bij hoogwater van de Maas.

Lanaken, Rekem (Lanaken), Opgrimbie (Maasmechelen)
De steilrand van het Kempisch Plateau doorsnijdt het gebied en overbrugt een hoogteverschil van 40m. Verschillende beken dwarsen het talud en creëren een grillig patroon. De beekvalleien worden gekenmerkt door alluviale elzenbossen en venige broekbosjes en relicten van viskweekvijvers en watermolens. In de aanwezige bosbestanden is de fase van planmatige bosaanleg nog duidelijk herkenbaar aan het dambordpatroon van paden en brandgangen. Zowel in de heide als in de naaldhoutaanplanten komen enclaves wintereik voor onder de vorm van hakhout, beperkte struwelen, houtwallen en afzonderlijke stoven. Het Pietersembos was jacht- en productiebos van de heren van Pietersheim. Vlakbij ligt het middeleeuwse burchteiland met ruïnes en restanten van drie slotgrachten. In de uitgestrekte naaldbossen werden in de 20ste eeuw dankzij hun groene karakter preventoria en sanatoria opgericht.

Rekem (Lanaken), Boorsem, Opgrimbie (Maasmechelen)
De vruchtbare Maasvallei heeft in de loop der tijden het ontstaan bewerkstelligd van talrijke nederzettingen, waarvan enkele uitgegroeid zijn tot een stedelijke kern, zoals Rekem. Restanten van de vroegere Maasmeanders zijn er herkenbaar zowel in de bedding van de Zijpbeek ten noorden, als ook in het landschap ten zuiden. Door zijn ligging aan de oude rivierloop heeft Rekem sinds de Late Steentijd een nagenoeg ononderbroken bewoning gekend. Tijdens de Middeleeuwen fungeerde de vrije rijksheerlijkheid Rekem, in 1356 tot baronie verheven, als een vooruitgeschoven grensversterking van het Heilig Roomse Rijk. Het werd uitgebouwd als versterkt stadje met een waterkasteel, marktplein, kerk en verschillende burger- en herenhuizen. De centrumfunctie verschoof na de 19de eeuw naar de westelijke steenweg. De Zuid-Willemsvaart sneed de stad af van het dorp Uikhoven.

Oordegem, Smetlede (Lede), Massemen, Wetteren (Wetteren), Serskamp (Wichelen)
De Serskampse beek heeft een diepe asymmetrische vallei uitgeschuurd met een zeer steile rechteroever. De steile hellingen zijn grotendeels bebost en hebben kwelzones met voedselarm kwelwater. Langs de beek liggen sterk gleyige gronden die naar de dorpskern overgaan in drogere zandgronden. De dorpskom van Serskamp ligt op een hoogte met rondom enkele bosgebieden. De 18de-eeuwse Serskampse bossen zijn in omvang gekrompen en bestaan nu grotendeels uit naaldhout en hoogstammig loofhout met nog sporen van hakhout. Er zijn nog schaarse fragmenten van nat en zuur elzenbroek en het lichtrijk eiken-berkenbos met overgangen naar heide.