Inventaris

Essen (Essen), Kalmthout (Kalmthout)
In het gevarieerde gebied De Nol werd van de 14de tot de 18de eeuw turf gewonnen. Enkele grachten en beken zijn daar nog een overblijfsel van: ze waren vroeger in gebruik als turfvaart, om de turf af te voeren. Het ven van De Nol bleef na de ontginning van het veen als plas over. Het ven heeft een hoge natuurwaarde.

Essen (Essen)
Het Hemelrijk vindt zijn oorsprong in een 19de eeuws kasteeldomein. Het kasteel werd in 1970 gesloopt, maar verschillende andere gebouwen bleven wel bewaard. Recent werd er een landschappelijk arboretum uitgebouwd. Dreven, vijvers, akkerland, weiland, bos en het landelijk gebouwencomplex vormen samen een landschapspark. Bijzonder zijn de voormalige quarantainestallen, die vanaf 1896 opgericht werden om het uit Nederland ingevoerde vee te controleren op besmettelijke ziekten.

Essendonk 3 (Essen)
Van het omgrachte en ommuurde gebouwencomplex rest nog het noordelijk deel. Het is toegankelijk via een boogbrug aan de oostzijde. In de zuidoosthoek bevindt zich een polygonaal torentje onder een naaldspits van leien. Het park bij de Oude Pastorij wordt gekenmerkt door hoge opgaande begroeiing van verschillende boomsoorten in de nabijheid van de walgracht of langs de rand van de grasvelden. Bij de ingang staan vier gekandelaarde lindes.

Evergem (Evergem)
Halverwege de oostelijke helft van Doornzele Dries staan twee gekandelaarde linden. In 2008, op het moment van de inventarisatie, waren de lindes net gesnoeid. Het is niet echt duidelijk waarom deze bomen hier op deze plaats zijn geplant. Gezien hun inplanting, centraal op het grazige deel van de dries, zijn ze echter wel beeldbepalend.

Evergem (Evergem), Gent (Gent)
De Doornzeledries vormt het centrum van Doornzele, ontstaan als gehucht rond de dries bij de cisterciënzerabdij van Doornzele (1234-1796). In het drieslandschap zijn het historisch plant- en weiderecht van de omwonenden nog duidelijk herkenbaar.

Evergem (Evergem), Gent, Wondelgem (Gent), Ronsele, Vinderhoute, Waarschoot, Zomergem (Lievegem)
De Lieve is een historisch binnenscheepvaartkanaal dat tussen 1251 en 1269 van Gent naar Damme, oorspronkelijk Aardenburg, gegraven werd. De bloeiperiode situeert zich in de 13de en 14de eeuw. In Gent, Evergem en Lievegem is het kanaal in stukken als open waterloop bewaard gebleven.

Achterstege 13 (Evergem)
Grote romantische villa in cottagestijl op terp in fraaie tuin met vijver voor en achter de villa, volgens de bewaarde plans gebouwd in opdracht van P. Delva, burgemeester, en naar ontwerp van architect F. Roussel in 1911.

Achterstege 9 (Evergem)
Buitenplaats gelegen in een mooi park met vijver afgesloten door een fraai ijzeren hek tussen arduinen pijlers, volgens De Potter en Broeckaert gebouwd in 1804 op de plaats van een kluis van een broeder-eremijt. Bakstenen huis van twee bouwlagen en acht traveeën onder zadeldak, met verankerde lijstgevel op een arduinen plint.

Belzeelsestraat 24 (Evergem)
Pastorie met tuin, naast de kerk en van de straat afgesloten door middel van gietijzeren afsluiting op muurtje met dito toegangshek. Bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, gebouwd circa 1912.

Burggravenlaan 12, 18 (Evergem)
Reeds vermeld in 1379 als landbouwnederzetting. In de jaren 1780 werd het kasteel heropgebouwd in zijn huidige vorm met behoud van de walgrachten rondom het park en rondom het kasteel. Kasteel, eertijds in een rechthoekige omwalling, gedempt in de jaren 1880, en een dienstgebouw aan de straatkant. Geschilderde lijstgevel van zeven traveeën en twee bouwlagen onder mansardedak met twee dakkapellen. Voormalig wagenhuis van vijf traveeën onder zadeldak, uit de 19de eeuw.