Inventaris

Itegem (Heist-op-den-Berg), Herenthout (Herenthout), Bevel, Nijlen (Nijlen)
‘Kruiskensberg en Zwart Water’ is gelegen op grondgebied van Bevel, Nijlen en Itegem in de Zuiderkempen. Het betreft een zeldzame en intacte natuurlijke overgang tussen heidelandschap met hoger gelegen duinuitlopers in het noorden en beemdenlandschap in de Grote Netevallei in het zuiden. Het landschap wordt gekenmerkt door vrij grote reliëfverschillen en talrijke abiotische gradiënten die aanleiding gaven tot een gevarieerd landschap met prachtige vergezichten en een opmerkelijke vegetatie. In de bosrijke Grote Netevallei is het wegen- en perceleringspatroon en een oude Nete-arm nog duidelijk herkenbaar aanwezig. De hoger gelegen Kruiskensberg is een bedevaartsoord bestaande uit een kapel- en kruisweg rond een bron. In het noorden is het landschap meer open en bestaat het uit reliëfrijke wei- en akkerlanden en heide- en bosrelicten.

Itegem (Heist-op-den-Berg), Herenthout (Herenthout)
Dit gebied is gelegen in de Zuiderkempen op grondgebied van Herenthout en Itegem. Het betreft een afwisselend landschap met verschillende waterlopen met hun valleien, restanten van de oude perceelsstructuur en wegenpatroon, oude bossen, broekbossen, dreven en hooilanden die duidelijk de geschiedenis van dit gebied sinds de 18de eeuw weerspiegelen. De opvallende reliëfverschillen en de variatie in begroeiing doen een structuurrijk landschap ontstaan, waarin open en gesloten vegetaties elkaar afwisselen. De kasteeldreven die het landschap doorkruisen, zorgen, samen met de bomenrijen, voor filterwerking. Samen met het bouwkundige erfgoed, bestaande uit het dubbel omgrachte kasteel Herlaar, een goed bewaarde traditionele Kempense watermolen en de O.-L.-Vrouw-Hofkapel vormt dit een esthetisch aantrekkelijk landschap.

Hofdreef (Heist-op-den-Berg)
Ten noordwesten van het kasteel is langs de oever van de Grote Nete een plataan (Platanus x hispanica) aangeplant als hoekboom om de eigendomssituatie van het kasteeldomein te markeren. De plataan heeft zich al een imposante solitaire boom ontwikkeld en is gezien zijn inplanting langs de Grote Nete zéér beeldbepalend: de totale hoogte bedraagt circa 36 meter; de kruindoormeter benadert de 30 meter; de stamomtrek 384 cm en de boom heeft een hoog gesleunde stam van 6 meter (gemeten in 2006).

Hofdreef 2 (Heist-op-den-Berg)
Het kasteeldomein Ter Laken met als kern het kasteel, bevindt zich ten zuiden van de Grote Nete en wordt omgeven door een uitgestrekt landschapspark.

Ijzerenweg 17 (Heist-op-den-Berg)
Deze imposante eik is het enige restant uit een dreef die verbinding gaf met het Hof van Laken. De solitaire boom is evenwichtig uitgegroeid en is hierdoor beeldbepalend: de boom heeft een uitzonderlijke stamomtrek van 567 cm een totale hoogte van circa 27 meter, een kruindoormeter van 25 meter en een takvrije stam van bij de 7 meter (meting is uitgevoerd in 2006).

Kapellekensdreef (Heist-op-den-Berg)
Volks bedevaartsoord opgericht in 1842 door toedoen van de onderpastoor Druyts, naar aanleiding van het 200-jarig bestaan van de parochie. Omheind parkje met dreef naar de kapel.

Orshagenstraat 11 (Heist-op-den-Berg)
Het hof van Riemen is een ensemble van een laatmiddeleeuws hof op een omgrachte site in combinatie met landgoederen en een dreef. Het was de zetel van de heerlijkheid Riemen, tevens de verblijfplaats van de heer van Riemen.

Pelgrimhofstraat 8-10 (Heist-op-den-Berg)
Het Pelgrimhof is een middeleeuws leengoed met een deels omgracht, bosrijk park, gelegen nabij de grens met Beerzel.

Schoolstraat 20 (Heist-op-den-Berg)
Neoclassicistisch, onderkelderd herenhuis van 1853 met omringende siertuin met enkele merkwaardige bomen en struiken.

Sint-Guibertusplein (Heist-op-den-Berg)
Op de Ferrariskaart (1771-1778) uit de Oostenrijkse periode staat op het dorpsplein een boom ingetekend. De linde die er nu staat is hoogstwaarschijnlijk nog steeds dezelfde als deze die op de historische kaart werd ingetekend. Dit blijkt uit een recente jaarringen analyse. De linde deed dienst als gerechtsboom.