Inventaris

Prinsenbos 3 (Bekkevoort)
Hoevecomplex uit midden 19de eeuw met neoclassicistische residentiële vleugel; bescheiden elementen van landschaps­architectuur (golvende bosranden, vijver).

Prinsenbos 4 (Bekkevoort)
Eclectische villa, gebouwd circa 1900 door vrederechter Jozef Elens, omgeven door landgoed van circa 2 hectare, met lusthof op steilste helling, dat een voorbeeld vormt van een extraverte tuin.

Beverlo, Koersel (Beringen), Hechtel (Hechtel-Eksel), Helchteren (Houthalen-Helchteren)
Het heide- en stuifzandcomplex van Hechtel-Helchteren met vallei van de Zwarte Beek is gelegen aan de westrand van het Kempens Plateau. Eeuwenlang hield hier een gevarieerd cultuurlandschap stand. Het vormde een onmisbaar onderdeel van de toenmalige landbouweconomie. Daarin gingen heidevlakten samen met cultuurgronden, geriefhoutbosjes, hooi- en weilanden in het beekdal en turfontginningen. Vanaf het begin van de vorige eeuw werden hele oppervlakten van de heide met naaldhout beplant en verruigde het beekdal. De Zwarte Beek is nog één van de zeldzame waterlopen die haar natuurlijke meandering behouden heeft. Tegen Hechtel ligt een langgestrekte duinengordel, ontstaan door overexploitatie of ontginning van de heidegebieden. Deze duinen zijn grotendeels gefixeerd door bebossing.

Koersel (Beringen)
In Hokselaar, een gehucht bij Koersel (Beringen), is een grasland langs een veldweg afgesloten met een restant van een oude haagbeukhaag. Deze haag werd vroeger geschoren of gekapt, maar is na stopzetten van dit traditioneel beheer doorgeschoten, waardoor ze nu het uitzicht vertoont van een knotbomenrij met heel korte plantafstanden. Uit oude topografische kaarten blijkt dat hier vroeger een hoeve stond. De haag deed waarschijnlijk dienst als erfbeplanting.

Koersel (Beringen)
In Hokselaar, een gehucht bij Koersel (Beringen), staan langs grasland bij een veldweg twee gekandelaarde lindes, waarvan één ondertussen afgestorven is. Uit topografische kaarten van de tweede helft van de 19de en eerste helft van de 20ste eeuw blijkt dat hier vroeger een hoeve stond. De twee lindes werden mogelijk aangeplant als welkomstbomen en zijn samen met een voormalige afsluitingshaag van haagbeuk het enige relict van de erfbeplanting.

Paal (Beringen)
In de hoek van een L-vormig perceel werd een opgaande zomereik aangeplant. Deze hoekboom heeft als doel de grens van het eigendom te markeren.

Paal (Beringen), Lummen, Meldert (Lummen)
Tussen Paal (Beringen) en Meldert (Lummen) ligt de brede middenloop van de Zwarte Beek. De vallei wordt hier eerst zeer breed om stroomafwaarts opnieuw smaller te worden, afhankelijk van de ruimte die de ijzersterke Diestiaan-zandsteenheuvels de beek laten. Hier liggen immers de eerste getuigenheuvels, als uitlopers van het Hageland. Op het interfluvium tussen Zwarte Beek en Gestel-Geeneikenbeek staat de bebouwing van het straatgehucht Gestelse Heide. Het vertoont een typisch nederzettingspatroon van akkertjes op de hoger gelegen gronden, via graasweiden naar de hooilanden in de lager gelegen delen. In het akkercomplex zijn nog talrijke landschapselementen aanwezig (haagkanten, knotbomen, hoog opgaande eiken, holle wegjes). In de vallei waren vloeiweiden gelegen. Opvallend is het opstrekkend patroon van de oude paden en wegen die naar de vallei leiden.

Alfred Habetslaan, Laan op Vurten (Beringen)
Tuinwijk en mijn­cité uit 1920, vertrekkend van een halfcirkelvormig beboomd plein, waar vandaan zes straten radiëren, met speelpleinen in de binnen­zone.

Beverlosesteenweg 19 (Beringen)
Haag van liguster en oude fruit­bomen van een oude tuinsite, vermoedelijk 19de-eeuws.

Bosstraat, Heihoevenweg (Beringen)
De Zwarte Beek is een typische laaglandbeek. De nagenoeg onverstoorde vallei wordt gekenmerkt door een afwisseling van graslanden, bospercelen, heide- en veenrelicten en vormt het biotoop voor enkele zeldzame planten- en diersoorten. Het landschap ten noordoosten van Koersel, omvat een deel van de middenloop van de Zwarte Beek en heeft een oppervlakte van circa 135 hectare. Het landschap is van historisch belang: eeuwenlang hield hier een gevarieerd cultuurlandschap stand. Het vormde een onmisbaar onderdeel van de toenmalige landbouweconomie. Tussen Hechtel en Koersel bleef een gaaf deel van het beekdallandschap bewaard.