Inventaris

Brasschaat (Brasschaat), Kapellen (Kapellen)
Domein Oude Gracht gaat qua benaming terug tot 1620 en verwijst naar een "gegraven waterleiding". Van oorsprong enkele verschillende eigendommen. Het centrale gedeelte van het domein werd ingericht als park in landschappelijke stijl. Het kasteeltje dat er rond 1880 werd opgetrokken ter vervanging van een eerdere hof van plaisantie is na de tweede wereldoorlog afgebroken omdat het door oorlogsschade in vervallen toestand verkeerde. De relatie tussen het domein en het dorp Hoogboom is een typisch voorbeeld van de gezamenlijke evolutie van het dorp en kasteeldomein. Het domein is momenteel van verschillende eigenaars, toch is de oorspronkelijke structuur zeer goed bewaard gebleven.

Hoogboomsteenweg (Brasschaat)
Ten zuiden van het domein Oude Gracht, bevindt zich het domein Eikelenberg. De hoofdingang aan de Hoogboomsesteenweg bestaat uit een poort en een toegangsdreef van gekandelaarde paardenkastanjes.

Brecht (Brecht), Westmalle (Malle), Schilde (Schilde), Zoersel (Zoersel)
Het landschap rondom de abdij wordt gevormd door een historisch complex van landbouwgronden en bossen, doorkruist met dreven en afwateringsgrachten. In de 18de eeuw bestond het gebied echter nog uit heide met vennen. De stichting van het 'Klooster Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart' in 1794 door Franse cisterciënzers betekende een keerpunt in de geschiedenis van dit landschap. De priorij werd in begin van de 19de eeuw verheven tot abdij. Om inkomsten en daarmee ook het voortbestaan van de gemeenschap te verzekeren, kregen de monniken bosbouw en landbouw als hoofdtaak. In het midden van de 19de eeuw is de heide dan ook bijna volledig ontgonnen en omgezet naar naaldbos enerzijds en akkers of weiland - in de nabije omgeving van de abdij - anderzijds.

Brecht, Sint-Job-in-'t Goor, Sint-Lenaarts (Brecht), Westmalle (Malle), Schilde (Schilde)
De Brechtse Heide ligt op de tweede hoogste cuesta in de provincie Antwerpen. De kleilagen in de ondergrond zorgen ervoor dat het grondwater hoog staat. Tot in de tweede helft van de 18de eeuw was de Brechtse Heide nog onderdeel van een uitgestrekt heidegebied, de ‘Westmaltesche Heijde’. De op de historische kaarten weergegeven vennen vinden we tot vandaag terug in het gebied. De eerste ontginningen in het gebied situeren zich rond de Grote Vraaghoeve waar reeds in 1168 een hoeve zou hebben gestaan. Het huidige landschap bestaat uit de boscomplexen in het westen, een gecompartimenteerd landschap in het midden en in het oosten een eerder open landschap met weilanden. Het landschap van de Brechtse heide is één van de grootste gaaf bewaarde landschappen van de provincie Antwerpen.

Sint-Kruis (Brugge), Sijsele (Damme)
Dit gebied omvat de dorpskern van Male met het kasteeldomein bij het Slot van Male en het achterliggende ontginningsgebied van het Maleveld. De grafelijke structuur van de Heerlijkheid van Male is goed herkenbaar door het versterkte kasteel met vroeger lusthof, het schepenhuis en de schandpaal. De openheid van het Maleveld, zonder tussenfase van bebossing omgezet naar gelijkmatig verkaveld akkerbouwgebied, verwijst nog enigszins naar het vroegere gemene gebruik van dit gebied tijdens de middeleeuwen. De Maleleie vormt een oude ontwateringsgracht in de richting van Damme.

Klemskerke, Vlissegem (De Haan)
Dit gebied omvat de gave middeleeuwse kustpolders rond Klemskerke en Vlissegem met reliëfrijke zilte graslanden en talrijke sporen van ontvening, kleiontginning en vroegere bewoning. Er komen ook nog meerdere oude hoeven voor. De dorpskernen van Vlissegem en Klemskerke vormen twee typische en gaaf bewaarde middeleeuwse polderdorpen, geconcentreerd rond de kerk met omgevend kerkhof en enkele invalswegen. Daarnaast zijn er ook nog verspreide restanten van militaire bouwwerken uit de Tweede Wereldoorlog. De Noordede vormt een belangrijke waterloop als historisch afwateringskanaal voor dit poldergebied én de omliggende polders ten noordwesten van Brugge. De panoramische zichten bieden weidse vergezichten.

Adinkerke, De Panne (De Panne), Bulskamp, De Moeren, Houtem, Veurne (Veurne)
Dit gebied omvat het gave zeeduinlandschap van strand en jonge duinen (Westhoekduinen, Krakeelduinen, het Calmeynbos en de Oosthoekduinen), het open poldergebied van Adinkerke, de fossiele binnenduinen van Adinkerke-Ghyvelde (met het domein Cabour en het Garzebekeveld), het rationeel ingerichte droogmakerijlandschap van de Frans-Belgische Moeren met een ringsloot, enkele resterende poldermolens en de zogenaamde Buitenmoeren en de overgang naar het Plateau van Izenberge met de dorpskernen van Houtem en Wulveringem en talrijke historische hoeven en gehuchten met landelijke bebouwing. De panoramische zichten naar de zee en naar het binnenland bieden weidse vergezichten.

Deerlijk (Deerlijk), Heestert, Zwevegem (Zwevegem)
Dit gebied omvat de boskern van het Banhoutbos gelegen op de heuvelkam van het Schelde-Leie-interfluvium met omgevend open akkerareaal. De boskern op de heuveltop wordt ingenomen door een dominant en beeldbepalend kasteelpark met aan de rand verschillende dreven. Vanop de restheuvel zijn er vergezichten naar de verstedelijkte Leievallei en naar het Kanaal Bossuit-Kortrijk.

Landegem, Merendree (Deinze), Drongen (Gent), Lovendegem, Vinderhoute (Lievegem)
De waterloop de Oude Kale en het alluviale meersengebied rond de waterloop wordt omringd door een bulkenlandschap waar kleinschaligheid typerend is. Delen van de kleinschalige dorpskern van Vinderhoute en de driesgehuchten Slindonk, Heystedries en Drieselken en het gehucht Luchteren bevinden zich binnen de afbakening van het kouter- bulkenlandschap. Vaak liggen ze op de overgang van de bulken naar open field (een kouter of een akkercomplex op de hoger gelegen gronden). Merendree telt twee kasteeldomeinen aan de Oude Kale. Typerend voor de Gentse buitengordel is de aanwezigheid van verschillende clusters van kasteeldomeinen, zoals te Vinderhoute, Drongen, Luchteren en Mariakerke. In het gebied zijn verschillende elementen van bouwkundig erfgoed aanwezig, vnl. boerderijen, landelijke bewoning, een windmolen, kapellen.

Dentergem (Dentergem), Aarsele, Tielt (Tielt)
Dit gebied omvat de restheuvel van de Poelberg met de site van de Poelbergmolen en het aansluitende ontginningslandschap rond de resterende boskern van het Meikensbos-Vijverbos. Het open landschap rond de 17de-eeuwse windmolensite, met bijhorende molenaarswoning en vroegere maalderij is gaaf bewaard. In het gebied komt een bijzonder divers religieus erfgoed voor met kleine en grote kapellen, een Lourdesgrot en een voormalige kloosterschoolsite. Vanop de restheuvel zijn er panoramische zichten, onder meer over het Mandel-Leiebekken en het Schelde-Leie-interfluvium en op de kamlijn van het centraal West-Vlaamse zandleemplateau.