Inventaris

Begijnhof 5 (Brugge)
Begijnhofkerk toegewijd aan de Heilige Elisabeth van Hongarije en gelegen in het oostelijk deel van het Begijnhof. Georiënteerde pseudo-basilicale kerk met gotische en barokke stijlkenmerken. De eerste vroeggotische kerk gaat terug tot midden 13de eeuw, meer bepaald het schip; het koor werd gebouwd omstreeks 1260-1300. Latere bouwfases in de 17de en vroege 18de eeuw.

Markt 7, Oude Burg 2A-D, 2F, Wollestraat 2 (Brugge)
Oorspronkelijk commercieel en bestuurlijk complex aan de zuidelijke Marktzijde, ingesloten door de Wollestraat ten oosten, de Oude Burg ten zuiden en de Hallestraat ten westen; imposante constructie gemarkeerd door het belfort en voorzien van een ruime binnenplaats. De hallen en het belfort werden als één geheel gebouwd na de brand van 1280. Het complex weerspiegelt het toenmalige belang van Brugge en zijn lakennijverheid, en getuigt tevens van het monumentale en grootschalige karakter van de openbare burgerlijke architectuur in de Middeleeuwen en het omgaan met een dergelijk monument door de eeuwen heen.

Pastoor Opdedrinckplein 1 (Knokke-Heist)
Kerktoren van de vroegere Sint-Margaretakerk, gebouwd omstreeks de tweede helft van de 13de eeuw. Na zware beschadiging van de kerk tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd de toren bewaard en geïntegreerd bij een nieuwe kerk omstreeks 1955-58. Achthoekige (west)toren op vierzijdige basis, uitgevoerd in baksteenbouw met steunberen en met leien torenspits met dakkapel. Zuidgevel met poolsteenzonnewijzer van 1648 van het verticale type in natuursteen, vervaardigd door Matthues Scheefer.

Kerkstraat 87 (De Haan)
De kerk is gewijd aan het Heilig Kruis, de kruisdevotie en bedevaart ontstaan in de 16de eeuw. In oorsprong een gotische kerk, mogelijk opklimmend tot midden 13de eeuw, gevolgd door een grote bouwcampagne midden 17de eeuw en later, typisch voor de Vlaamse kustkerken, uitgebreid met een neogotisch schip naar ontwerp van Alphonse De Pauw van 1906. De plattegrond ontvouwt een georiënteerde, driebeukige hallenkerk op nagenoeg rechthoekig grondplan met achtzijdige vieringtoren; een schip van vier traveeën, een pseudotransept van één travee en een koor van vier ongelijke traveeën met vlakke apsis. Sacristie, stook- en bergplaatsen bevinden zich in de zuidoostelijke aanbouw.

Casselstraat (Poperinge)
Gotische, bakstenen hallenkerk met rijzige westtoren die het stadsbeeld domineert. De kerk dateert uit het einde van de 13de en de 14de eeuw, en sluit door het bouwmateriaal, het kerkschema, en de architectonische versieringen aan bij de typische baksteengotiek van de kuststreek. Ze is gelegen aan de zuidoostelijke zijde van het oude diverticulum Cassel-Aardenburg.

Mariastraat (Brugge)
Georiënteerde, gotische kerk, waarvan het driebeukige schip in Scheldegotiek opklimt tot de eerste helft van de 13de eeuw. Het koor en de toren werden later in de 13de eeuw aangevat; in de 14de en 15de eeuw wordt de kerk verder vergroot. De huidige plattegrond ontvouwt: een vijfbeukig basilicaal schip van vijf traveeën, centraal westportaal geflankeerd door twee ronde traptorentjes, uitspringende noordelijke zijbeuk. Het pseudo-transept vormt een bredere, zesde travee met aan de noordkant de vierkante toren en het Paradijsportaal, ten oosten de Heilige Kruiskapel. Het vijf traveeën tellende driebeukige koor heeft vijf straalkapellen en een driezijdige apsis; ten noorden ingebouwde zijkapellen en bidtribune van Gruuthuse, ten zuiden sacristie, Lanchals- en Van Overtveltkapel.

Onder de Toren (Brugge)
De monumentale gotische kerk uit de 13de eeuw is een schoolvoorbeeld van de Vlaamse baksteengotiek. Georiënteerde kruiskerk met basilicale opstand, gemarkeerd door een zware, vooruitspringende westtoren. Het omringend kerkhof met een deels gekasseid, deels geasfalteerd omlopend kerkpad, is geflankeerd door leilinden en afgezet door een bakstenen muurtje onder ezelsrug.

Kerkstraat (Damme)
Overgebleven gedeelte van 13de-eeuwse georiënteerde gotische kerk, uitgebreid in de loop van de 13de tot de 16de eeuw en waarvan schip, transept en torenspits afgebroken in 1725-1727. De koorpartij die in de loop van de tweede helft van de dertiende eeuw omgevormd wordt tot hallenkoor is één van de oudste voorbeelden van dit type in Vlaanderen. Gelegen in grotendeels ommuurd terrein ten zuidwesten van het stadscentrum met aanpalend kerkhof ten zuiden en kerkplein ten noorden.

Kouterweg (Dentergem)
Vroeggotische parochiekerk met romaanse toren opklimmend tot de 14de eeuw. Georiënteerde tweebeukige kerk met noordbeuk voorzien van achthoekige vieringtoren. Beide beuken voorzien van een driezijdig afgesloten koor.

Sint Andriesstraat (Koekelare)
Oostelijk georiënteerde kerk heropgebouwd in 1910-1911 naar ontwerp van de Kortrijkse architect Jules Carette en geïnspireerd op de 13de-eeuwse vroeggotische kerk. De kerk is gelegen in een omringend kerkhof.