Inventaris

Oedelem (Beernem), Assebroek (Brugge), Oostkamp (Oostkamp)
Dit gebied omvat het voormalige uitgestrekte en thans door talrijke bomenrijen doorsneden Beverhoutsveld met aansluitende graslanddepressie van de Assebroekse Meersen. Het gebied De Bergskes ligt meer verheven op een uitloper van de dekzandrug Maldegem-Stekene. De overgang tussen de dekzandrug en de achterliggende depressie gebeurt bruusk en is goed zichtbaar op het terrein. Ook landschappelijk komt hij goed tot uiting door het contrast tussen het eerder gesloten landschap op de dekzandrug (bebossing) en het half open meersengebied met veel perceelsrandbegroeiing en dominant graslandgebruik. Ver-Assebroek bestond vermoedelijk uit een ringwalsite uit de 11de-12de eeuw, nu staat op de site van het neerhof de kerk en het leenhof.

Antwerpen, Zandvliet (Antwerpen), Doel, Kallo, Kieldrecht (Beveren)
De brakwaterslikken en schorren langs beide oevers van de Schelde staan onder invloed van het getijdenregime van de Schelde en zijn vroeger in cultuur geweest in de vorm van intensieve begrazing, getuige de nog aanwezige greppelpatronen en dijkstructuren in het gebied. De overgang van de rivier naar de slikken en verder naar de hogere schorren en dijken zorgt voor een zeer gradiëntenrijk landschap met een gevarieerde en zeldzame flora. Het polderdorp Doel wordt gekenmerkt door een geometrische aanleg die sinds 1612 niet meer gewijzigd werd. In de latere Prosperpolder gaan de ‘Antoniushoeve’, het ‘Groothof’, alsook de ‘Prosperhoeve’ allen terug tot de eerste helft van de 20ste eeuw. Op een strategische locatie langs de Schelde werden tijdens de Tachtigjarige oorlog de tweelingforten Lillo en Liefkenshoek gebouwd ter verdediging van Antwerpen.

Dessel (Dessel), Mol (Mol)
Dit gebied, gelegen ten oosten van Mol, op de noordwestelijke flank van het Kempisch plateau en wordt gekenmerkt door een uniek gradiëntmilieu met daaraan gekoppelde vegetatie. Deze natte beemdgronden aan de Vlemincksloop zijn voormalige weilanden en heidegronden van het gehucht Sluis die na de aanleg van kanalen en bevloeiingssystemen in cultuur werden gebracht. Er werd ook zand gewonnen, waardoor op verschillende plaatsen in het landschap zandwinningputten ontstonden. Ter hoogte van het Buitengoor en Meergoor resulteert het deels beboste, deels open landschap met geleidelijke overgang van heide naar gagelstruweel, van drogere bulten naar vochtiger slenken en van broekbos naar beemden in een aantrekkelijk compartimentenlandschap. Samen met het kleinschalige coulisselandschap van de Broekbeemden met talrijke houtkanten, zorgt dit voor een hoge belevingswaarde van het gebied.

Weststraat (Lo-Reninge)
Aan de voet van de Westpoort te Lo, op de overgang tussen de Weststraat en de Hogebrugstraat, staat een eeuwenoude taxus (Taxus baccata), de zogenaamde Caesarsboom. De taxus is een historische boom die samen met de Westpoort de overgang tussen de omwalde (en vroeger ommuurde) vestingstad en het buitengebied markeert.

Aarschot, Gelrode (Aarschot), Betekom (Begijnendijk), Rotselaar, Werchter (Rotselaar), Tremelo (Tremelo)
De Demervallei van Aarschot tot Werchter is een belangrijk open ruimtegebied van Vlaanderen. Binnen de vallei zijn vele kleine reliëfverschillen die gevormd zijn in de historische riviervallei. Ook zijn er verschillende zandige opduikingen waar reeds in de steentijd bewoning was en waar op enkele plaatsen hoeves en later kastelen zich op vestigden: hoeve Nieuwland, Kasteel Nieuwland, Kasteel van Rivieren, Rega’s hof en het Bruggenhof. Ten zuiden van de vallei liggen enkele Diestiaanheuvels.

Bornem, Hingene (Bornem), Puurs (Puurs-Sint-Amands)
Het Moer, gelegen tussen de dorpskernen van Bornem, Hingene, Wintham, Eikevliet en Puurs, betreft een centraal gelegen vochtig bos- en moerasgebied, omgeven door kleinschalig cultuurland. De noordelijk gelegen open kouter van Hingene, eertijds een landbouwgebied, is nog mooi gerelateerd aan het lager gelegen moer met een opvallende steilrand als overgang. Het landschap is afwisselend gesloten (hoogstammige bossen, broekbossen, e.d.) en open (weilanden, moerassen, vijvers, e.d.) gebieden, doorweven met lineaire en puntvormige landschapselementen. De ruimtelijke structuur, het centrale afwateringsnetwerk, het wegenpatroon en de perceelsstructuur is de afgelopen 300 jaar vrijwel identiek en gaaf gebleven.

Westmalle (Malle)
Het kasteel met kasteelpark en aanpalende landerijen, waardevolle bossen en oude dreven vormen samen met de Sint-Martinuskerk en de verbindingsdreef tussen kasteel en kerk een landschap met een landelijk en uitzonderlijk historisch karakter. De oorsprong van het kasteel van Westmalle gaat terug tot de 12de eeuw. De laatste grote aanpassingen gebeurden in de 19de eeuw. Opmerkelijk en zeldzaam is het 19de eeuwse cirkelvormige dienstgebouw. Ten westen van het kasteel bevindt er zich een gaaf bewaarde ijskelder. De esthetische- en belevingswaarde van het geheel is zeer hoog.

Berlare, Overmere, Uitbergen (Berlare), Wichelen (Wichelen)
Het gebied ‘Oude Scheldemeander van Overmere-Donk en Berlare Broek’ omvat een (afgesneden) paleomeander van de Schelde gelegen op de linkeroever van de Schelde. Deze meander is heel goed herkenbaar in het landschap omdat door de lage ligging van de meander het om zeer natte gebieden gaat waar veen kon groeien en later ook veenwinning plaatsvond. De waterplassen die hierbij ontstonden volgen de oude meander en benadrukken deze vorm. Het deelgebied Turfput en Het Broek bevinden zich respectievelijk ten noorden en westen van Berlare. Ze vormen samen een ongeveer 300 meter brede en 5 kilometer lange, sikkelvormige strook tussen Berlare-Sluis en Overmere-Donk. In dezelfde meander ten zuidwesten van Berlare ligt het Donkmeer, ook gekend als Overmere-Donk, waar een goed bewaarde eendenkooi ligt.

Bazel, Kruibeke, Rupelmonde (Kruibeke)
De polder van Kruibeke, Bazel en Rupelmonde ligt langs de linkeroever van de Schelde. De polder werd zeker in de 13de eeuw of vroeger bedijkt. Temidden het langgerekte gebied loopt de Barbierbeek dwars door de polder. Tot aan de herinrichting als gecontroleerd overstromingsgebied was de historische percelering goed zichtbaar. Welen en kreken langs de dijken laten zien dat er in het verleden meermaals dijkdoorbraken zijn geweest.

Ekeren (Antwerpen), Kapellen (Kapellen), Hoevenen, Stabroek (Stabroek)
Het oostelijk deel van het landschap ligt in de zone waar de vruchtbare kleiïge poldergrond zich mengt met het zand van de Kempen. Van oudsher was het grondgebied van Kapellen iets hoger gelegen dan het omliggend land, dat vòòr het aanleggen van de polderdijken meermaals onder water liep. Mensen gingen zich uiteraard vestigen op deze hoger gelegen plaatsen, oa. langs de weg die Antwerpen met Bergen-Op-Zoom verbindt. Dit landschap dat dus op een hellend overgangsgebied gelegen is met deels zandgrond maar destijds ook deels veengrondgronden, maakt deel uit van het vanaf ongeveer 1250 voor landbouw ontgonnen gebied Hoevenen, Kapellen, Stabroek, Eertbrand en Putte. Het is het grootste aaneengesloten gebied dat ingericht werd volgens het systeem van de regelmatige hoevenstrokenverkavelingen.