Inventaris

Kapelstraat 32 (Diepenbeek)
Boerenburgerhuis van het dubbelhuistype, uit het tweede kwart van de 19de eeuw. Zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak.

Kapelstraat 9 (Diepenbeek)
Voormalige smidse. Hoekhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder mank zadeldak. Eind 19de-eeuws uitzicht doch oudere kern.

Molenstraat 24 (Diepenbeek)
Oorspronkelijk Middelmolen genaamd. De huidige benaming Sapitelmolen is een verbastering van Kapittelmolen, daar de molen afhing van het Sing-Lambertuskapittel van Luik. Hij wordt voor de eerste maal vermeld in 1272. De molen wordt omgeven door beemden beplant met onder andere Canadapopulieren.

Plompaertstraat 29 (Diepenbeek)
Watermolen op de Stiemer, in kern opklimmend tot de 18de eeuw. Gebouwen onder zadeldaken, in U-vorm gegroepeerd rondom het rechthoekige erf.

Stationsstraat 16 (Diepenbeek)
De voormalige mechanische graanmolen van de Weduwe Hendrik Beeken, opgericht in 1922 en buiten bedrijf sedert 1971, is gelegen achter het woonhuis.

Deurne, Molenstede, Schaffen (Diest), Tessenderlo (Tessenderlo-Ham)
Dit gebied ligt aan de rand van het Kempisch plateau, de zogenaamde Zuiderkempen, waar, gevoed door water uit het Kempisch plateau, verschillende beekvalleien ingesneden zijn. Het grootste deel van het gebied wordt gevormd door één van deze beekvalleien, met enkele parallelle waterlopen. In de beekvallei zijn ook enkel vennen aanwezig, nu veelal droogliggend. Buiten de vallei liggen enkele ijzerzandsteenheuvels met groeves waar de stenen gewonnen werden. De bebouwing concentreert zich op de hogere gronden buiten de vallei. Een groot deel van het gebied is ontgonnen in de tweede helft van de 18de eeuw. Een opvallend landschapselement zijn de schansen, opgericht in de periode van de Tachtigjarige Oorlog om de plattelandsbevolking te beschermen tegen plundering en geweld. Op enkele plekken zijn deze schansen nog te herkennen in het landschap.

Ezeldijk 12 (Diest)
Grote watermolen, opgetrokken op een aftakking van de Demer; gebouw in de vorm van een Latijns kruis met trapgevels aan de vier uiteinden.

Kerkstraat (Diest)
De Verloren Kostmolen, is een 19de-eeuwse korenmolen, van het type houten staak- of standaarmolen met gesloten voet. De molen werd in 1826 in Beverlo (Limburg) opgericht, maar in 1903-1904 ontmanteld en heropgebouwd in Schaffen. De windmolen staat ook bekend als de Molen van Schaffen, De Windmolen en de Molen van 't Dorp.

Koning Albertstraat 46 (Diest)
Ruim langshuis met twee verdiepingen en barok getint middenrisaliet uit de 17de eeuw. Traditionele bak- en zandsteenbouw.

Koning Albertstraat 72A-B (Diest)
Drie verdiepingen hoog gebouw uit midden 18de eeuw, met rechthoekige vensters en hoofdaccent op het middenrisaliet.