Inventaris

Houthulst (Houthulst), Langemark, Poelkapelle (Langemark-Poelkapelle), Staden (Staden)
Het Houthulstbos bevindt zich op een interfluviale kam tussen het bekken van de Blankaart en het bekken van de Ieperlee en het Engelendelft. Eertijds strekte het Houthulstbos, ook bekend als het Vrijbos, zich uit tussen Diksmuide, Ieper, Roeselare en Torhout. De graven van Vlaanderen beheerden het deel ten noorden van de Korverbeek en de Franse Abdij van Corbie het deel ten zuiden ervan. Verspreid komt nog heidevegetatie voor die een relict vormt van de vegetatie in het voormalige veldgebied. In het huidige bos is de rechtlijnige, geometrische aanleg nog goed herkenbaar met nog enkele dreven. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vormde dit bos een belangrijk strategisch punt voor de Duitsers. Na de Eerste Wereldoorlog schoot er zo goed als niets meer over van het bos, maar werd het toch opnieuw aangeplant.

Ichtegem (Ichtegem), Kortemark (Kortemark), Torhout (Torhout)
Dit gebied ligt op de zuidelijke rand van het plateau van Wijnendale en vormt een overblijfsel van het Verloren Cost woud uit de 18de eeuw. De zuidelijke helling van het plateau vertoont heel wat bronniveaus. De beken in het Wijnendalebos lopen allemaal naar de Kasteelbeek. Het plateau zelf ligt thans onder landbouwland, maar is vroeger wel een marginaal veldgebied geweest. In het bos is een dambordpatroon te herkennen wat getuigt van de late, systematische ontginning van het veldgebied. Het kasteel van Wijnendale ligt ook op het plateau. Het is een oude waterbrucht van het ronde waterslottype. In het begin van de 11de eeuw werd hij gebouwd en ten tijde van Napoleon (1811) afgebroken. Enkel de omgangsmuur en de twee torentjes dateren nog uit de 11de eeuw. Het huidige kasteel en diverse bijgebouwen dateren uit de 19de eeuw. Ook is er nog een park en boomgaard.

Elverdinge, Vlamertinge (Ieper), Poperinge (Poperinge)
Het gebied ligt op het interfluvium tussen het bekken van de Poperingevaart (en Robaartsbeek) en het bekken van de Grote Kemmelbeek. De Galgebossen zijn een restant van een groot en uitgestrekt vroeg-middeleeuws bos tussen Watou en Beselare. Ze bestaan uit loofbomen met gedeeltelijk hakhout en middelhout; het bos zelf wordt doorsneden door een geometrisch patroon van onverharde wegen. In de oostelijke helft liggen voornamelijk akkers. In de valleien begeleidt een lint van weilanden de beken. De Robaartbeek en de Grote Kemmelbeek hebben een zeer natuurlijke meanderende loop die soms diep ingesneden is. Verspreid in het landschap liggen enkele grote gave hoeves bestaande uit losstaande gebouwen, soms een restant van een walgracht. De kasteeldomeinen van Elverdinge en Vlamertinge aansluitend bij hun respectievelijke dorpskernen liggen binnen het gebied.

Snellegem (Jabbeke), Aartrijke, Zedelgem (Zedelgem)
Tijdens de middeleeuwen bestond het Vloethemveld en omgeving uit een veldzone, met stukken heide en veldvijvers, die omgeven werd door een boszone. Tijdens de 19de eeuw heeft men deze marginale gronden van heide en vijvers bebost met loof- en naaldbomen, terwijl de bosgordel in cultuur gebracht werd. Nu bestaat het uit een centraal bosgebied en het omliggende landbouwland. Sinds de Eerste Wereldoorlog is het gebied eerst door de Duitsers en later door de Belgen, als munitiedepot gebruikt waarbij een spoorwegnet, wegennet, blusvijvers en gebouwen zijn aangelegd. Naast de wegen in het militair domein kent dit gebied veel zand- en aardewegen. In het landbouwland rond het bos liggen verspreid enkele hoeves gelinkt aan de ontginning van deze gronden in de 19de eeuw. In het noordoosten vlakbij de Vijverdam ligt de middeleeuwse hofstede Vloetem met nog een gedeelte van de walgracht.

Lichtaart, Tielen (Kasterlee), Turnhout (Turnhout)
De valleien van de Kleine Kaliebeek en de Roeikensloop vormen, samen met de hoger gelegen ontginningen, een bijzonder goed bewaard relict van het oude Kempische cultuurlandschap. Op de hogere gronden verwijzen talrijke kleine landschapselementen en plaggenbodems vandaag naar dit vroegere landbouwgebruik. In de 19de eeuw werd in de vallei van de Kleine Kaliebeek en de Roeikensloop veel turf en moerasijzererts gewonnen. De plassen die daar het resultaat van waren, zijn nu vaak omgevormd tot vijvers. Het landschapsbeeld en de esthetische waarde van de vallei wordt bepaald door de kleinschaligheid en diversiteit (ruigten, broekbos en extensieve weilandjes, doorweven met houtwallen, bomenrijen, waterlopen en een deels onverhard wegennet). De vallei van de Kleine Kaliebeek staat in scherp contrast met het omgevende intensieve landbouwgebied.

Kessenich (Kinrooi)
Geografisch strekt het Vijverbroek zich uit op de vlakke dalbodem van de Maas waarin men het laagterras en, enkele meters lager, de alluviale vlakte kan onderscheiden. In het Vijverbroek komt een zeldzaam voorbeeld van een gaaf bewaarde verlande Maasmeander voor. De hoogst gelegen gronden in de omgeving van het Stokbroekhof zijn in gebruik als weide of akkerland. De Raam- en de Itterbeek vormen de overgang naar de verlaten maasmeander. In deze depressie komt een uitgestrekt hoefijzervormig veengebied met drijftillen voor, waarop zich één van de grootste en meest intakte grondwaterafhankelijke elzenbroekbossen en wilgenstruwelen met diverse trofiegradienten ontwikkelde. Onmiddellijk ten oosten van Kessenich bevindt zich een castrale motte aan het uiteinde van een kunstmatig opgehoogd voorhof, de Berg genoemd. Op de voorburcht staat de St.-Martinuskerk.

Eikelenbosstraat, Fosheistraat (Kinrooi)
Het Stamproyerbroek is het laatste relict van een zone van vochtige heide en moerassen die zich uitstrekte over de gemeenten Hamont, Bocholt, Bree, Kinrooi, Tongerlo en Neeroeteren. Het gebied heeft bijgevolg een belangrijke natuurwetenschappelijke en esthetische waarde.

Berchem, Kwaremont, Ruien, Zulzeke (Kluisbergen), Etikhove, Nukerke (Maarkedal), Melden (Oudenaarde), Ronse (Ronse)
De ‘West-oostelijke heuvelkam’ strekt zich in dit gebied uit vanaf het Kluisbos (Kluisbergen) over de kam van Heynsdale (met Heynsdalebos), de Hotond (met Hotondbos-Scherpenberg), de heuvelkam van de Zandstraat en van de Ommegangstraat tot Bois Joly (Ronse). De zone ‘Plateaurand’ sluit aan bij de Pleistocene Scheldevallei en vormt een overgang naar de West-oostelijke heuvelkam. Tot deze fysische entiteit behoren onder andere het Koppenbergbos en het Elenebos. Het gebied ‘Kwaremont en omgeving’ betreft de dorpskern van Kwaremont, de Paterberg en Waaienberg, en ook het Feelbos, Beiaardbos en Ingelbos. Tot het pleistocene Scheldeterraslandschap van Berchem-Melden behoren ‘Paddenbroek’ en ‘Waarde’. Het betreft laaggelegen, natte tot vochtige grasland- en moerasgebieden.

Oostduinkerke (Koksijde)
Dit gebied bevat een gave sequentie van zee-strand tot duin. De duinen bestaan uit vier grote delen: zeereepduinen, paraboolduinen van Ter Yde, de Hannecartdepressie en de lagere Oostvoorduinen. De zeereepduinen groeien op natuurlijke wijze aan omdat de aanvoer van zand door de zee en de wind de kustafslag overtreft. Deze duinen kennen een actieve, landinwaartse duinmigratie. Het jonge paraboolduinengebied rond Ter Yde is deels nog mobiel wat zorgt voor een gevarieerde vegetatie. De aanwezige en waardevolle mossenflora en grassoorten getuigen van het vroegere extensief weilandgebruik in het gebied. De depressie van Hannecart bevat de grootste duinbeek in Vlaanderen. De Oostvoorduinen, Groenendijk en het Monobloc bestaan uit lage heuvelige en gefixeerde oude duinen.

Bellegem (Kortrijk)
Het gebied bevindt zich op de noordwestelijke helling van het Schelde-Leie-interfluvium. Hier ontspringen enkele beekjes door de geologische opbouw van de heuvel. Centraal op de heuvelkam liggen het Argendaal- en het Bellegembos. Ze zijn omgeven door open akkerareaal. De bovenste gedeelten van de valleien worden meestal als weiland gebruikt, waar ook nog perceelsrandbegroeiing aanwezig is. Het kasteel van Argendaal is een restant van de heerlijkheid van Argendaal. Het vormt een blikvanger door de afwezigheid van omringende bossen en door de ligging op een hoogte. De hoeven ten noordwesten van de bossen zijn nog gaaf. In het gebied zijn weinig wegen en paden, de enkele die er zijn zijn onverhard. Vanop de kamlijn zijn vele zichten mogelijk naar de Schelde- en Leievallei toe.