Inventaris

Ronsesestraat 265 (Brakel)
Het Hof ten Bossche is een imposante historische hoeve, die zich situeert in een landschappelijk opmerkelijke omgeving in de zuidwestelijke uithoek van Opbrakel, op de hoge kouterrug nabij het Brakelbos. De geïsoleerde hoevesite is vanuit het westen bereikbaar via een tot voor de hoeve lopende gekasseide toegangsweg waarvan het tracé minstens opklimt tot de 17de eeuw. De kasseiweg passeert langs een bijhorende boomgaard en lager gelegen vijver. De gesloten configuratie van de overwegend gewitte bakstenen hoevegebouwen op gepikte plint gaat minstens terug tot het midden van de 17de eeuw, omvat een architecturaal waardevol gebouwenbestand uit de 17de eeuw, de jaren 1790-1791, 1793 en 1805.

Rovorst 56 (Brakel)
Grote gesloten hoeve met fraai volume, overhoeks ingeplant aan de straat tegenover markerende rij van vier linden. Bakstenen gebouwen met vrijwel vierkante aanleg onder snijdende zadeldaken met twee afgewolfde uiteinden, uit de eerste helft van de 19de eeuw, wellicht in het vierde kwart van de 19de eeuw uitgebreid. Ruime gekasseide binnenplaats met centrale mestvaalt.

St.-Franciscusstraat 2, 2A (Brakel)
Voormalig moederhuis van de congregatie der zusters penitenten van Sint-Franciscus van Assisi van Opbrakel. Oudste gebouwen teruggaand op het vroegere baljuwhuis in het middelste deel van U-vormig aangelegde deel van het klooster: in de naar het zuidoosten gerichte lijstgevel herkenbaar aan de heden verdiepte spiegelboogdeur met fraai uitgewerkte hardstenen omlijsting typerend voor de tweede helft van de 18de eeuw; vermoedelijk voorheen een dubbelhuis van één bouwlaag en zeven traveeën. Kloosterhoeve, voornamelijk van circa 1925 en nog 19de-eeuws deel. Door meerdere aanzienlijke uitbreidingen onder andere in het derde kwart van de 19de eeuw (1874), in de jaren 1890, groeide het klooster uit tot een gebouwencomplex palend aan de pastorietuin met hoge kloostertuinmuur aan Holenbroek.

St.-Liebertusdreef 11 (Brakel)
Semigesloten bakstenen hoeve; links aansluitend breed ijzeren hek aan bakstenen hekpijlers met gekasseide oprit; grotendeels gekasseide binnenplaats. Verankerde en gewitte bakstenen boerenwoning van zes traveeën, onder zadeldak, met overwegend uitzicht uit de eerste helft van de 19de eeuw. Achteraan aansluitend gewit bakstenen bedrijfsgebouw met onder meer stallen, onder pannen zadeldak.

St.-Sebastiaansplein 6, 6A (Brakel)
In de zuidoostelijke pleinhoek, aan het kerkhof palende grote gesloten hoeve. In 1866 in oriëntatie gewijzigde boerenwoning uitgebreid tot huidig volume van twee verdiepingen voorzien van poorttravee met brede doorrit links; straatgevel van boerenburgerhuis vroeger beraapt doch in 1962 aangepast en binnenshuis vernieuwd.

St.-Ursmarsstraat 16 (Brakel)
Grote gesloten hoeve, gedeeltelijke aanpassing en vergroting uit het derde kwart van de 19de eeuw van hoeve met losse bestanddelen die zou opgericht zijn in 1792. Bakstenen boerenwoning van zes traveeën onder zadeldak. U-vormig tot een geheel aaneensluitende lange bakstenen bedrijfsgebouwen, met uitzicht van de tweede helft van de 19de eeuw doch waarschijnlijk nog deels uit eind 18de eeuw. Circa 1950 ingebouwde oudere wegkapel, mogelijk opklimmend tot het vierde kwart van de 19de eeuw.

Terbeken 2 (Brakel)
Semigesloten bakstenen hoeve uit het vierde kwart van de 19de eeuw en het eerste kwart van de 20ste eeuw, teruggaand op oudere kleinere hoeve. Rechthoekige binnenplaats gekasseid rondom vroegere mestvaalt, nu grasperk. Zijdelings aan de straat palend boerenhuis van anderhalve bouwlaag. In L-vorm aangebouwde stallen en jongere schuur met bieten- en aardappelkelder. Wagenhuis met paardenstal; geïncorporeerde bakoven met aan de achtergevelzijde uitspringende oven onder zadeldak.

Terbeken 4 (Brakel)
Voormalige hoeve met grotendeels verharde (gebetonneerde) binnenplaats; brede toegang met ijzeren hek aan zware overhoekse bakstenen hekpijlers afgedekt door hardstenen dekplaat met bolornament.

Terkleppe 8 (Brakel)
Voormalige hoeve met semigesloten aanleg. Bakstenen hoevegebouwen merendeels uit de 18de eeuw, rondom erf met midden aan de straatzijde en tegenover het achterin gelegen boerenhuis een ijzeren toegangshek aan bakstenen pijlers. Ten westen van boerenwoning, vroeger bedrijfsgebouw met dwarsschuur en stallen. Koortskapelletje, minstens opklimmend tot het vierde kwart van de 19de eeuw, achterin gelegen op achtererfhoek van nummer 8 naast de oever van de Kleppebeek.

Terwalle 13 (Brakel)
Achterin gelegen grote semigesloten hoeve met toegangsweg ten noorden en naar verluidt voorheen omgracht, in oorsprong minstens opklimmend tot de 18de eeuw, volledig herbouwd circa 1870.