Inventaris

Waaibergstraat 5 (Tienen)
Het Kasteel van Waaiberg werd reeds vermeld in de 13de eeuw en is een L-vormig complex bestaande uit een eveneens L-vormig kasteel opklimmend tot de 16de-17de eeuw, een wagenhuis van 1766, een 13de-eeuwse kapel en bijgebouwen die opklimmen tot de 17de eeuw, het geheel uitgevend op een gekasseid binnenplein en een tuinrestant.

Bommershoven, Jesseren, Overrepen, Piringen, Tongeren (Tongeren-Borgloon)
Het gebied ligt op de overgang tussen vochtig en droog Haspengouw. Plaatselijk zijn er door versnijding van de beken relatief grote hoogteverschillen en verschillen in landschapstypen aanwezig. De valleien zelf hebben een asymetrische vorm en kenmerken zich in landgebruik door de aanwezigheid van wei- en hooilanden, tegenwoordig vaak in natuurgebruik. In de valleien komt kalktuf voor. De burcht van Kolmont gaat terug tot de 11de eeuw als burcht van de graven van Loon. Tegenwoordig is het een ruine waarvan de donjon nog vrij gaaf bewaard is, omgeven door een historisch boscomplex. Het voormalige fruitspoor tussen Drieslinter en Tongeren doorsnijdt het gebied en werkt sterk structurerend.

Borgloon, Gotem, Hoepertingen, Kuttekoven (Tongeren-Borgloon), Berlingen (Wellen)
Dit gebied is gelegen aan de noordwestrand van het massief van Borgloon. Het is heuvelachtig en sterk ingesneden door erosie. Het is een uitgesproken agrarisch landschap met centraal het gehucht Kuttekoven met enkele belangrijke hoeves en de Sint-Jan-de-Doperkerk. Het gehucht wordt doorsneden door de markante spoorwegbrug en spoorwegbedding van de voormalige spoorweg Sint-Truiden-Tongeren. Ten noorden van het gehucht liggen de gesloten hoeve De Klee en kasteel De Klee. Halverwege tussen Kuttekoven en Berlingen (Wellen), aan de oostelijke rand van de riviervlakte van de Herk, ligt het gehucht Rullingen met het gelijknamige kasteel met omliggend park en hoogstamboomgaarden. De Herk stroomt diep ingesneden door het landschap. Het dorp Berlingen sluit hierop aan, de Sint-Agathakerk kijkt van een hoogte uit op de waterloop.

Mal, Nerem, Tongeren, Vreren (Tongeren-Borgloon)
Ten zuiden van Blaar, tussen Tongeren en Mal, bevindt zich het Park van de Oostelijke Jeker, gelegen in de vallei van de Jeker met natte, alluviale gronden. Behalve de natuurlijke, veelal gekanaliseerde waterlopen zijn er nog talloze waterlopen die niet behoren tot het natuurlijke stoomstelsel. Deze werden aangelegd om het gebied te ontwateren. Het alluvium wordt gedraineerd door ontelbare ontwateringsgrachten die op hun beurt uitmonden in kleine kanaaltjes zoals de Vloedgracht, de Fluwijnensloot en de Flotsbeek. Het landschap van de Jekervallei wordt gekenmerkt door een afwisseling van hooilanden, drassige terreinen, moerassen en rietkragen, dit alles omzoomd door hoogstamboomgaarden, struwelen van els of wilg en populieren. De historische percelering is er grotendeels herkenbaar. In de vallei zijn verder de Blaarmolen en het kasteel Scherpenberg gelegen.

Belle Vue 70 (Tongeren-Borgloon)
Klein, alleenstaand herenhuis, gebouwd in 1764 door baron Isidore de Copis, jongere broer van Dieudonné de Copis, heer van Gorsleeuw, die het kasteel van Gorsleeuw bewoonde.

Binkelstraat 1-5 (Tongeren-Borgloon)
Het huidige kasteel dateert in kern uit de tweede helft van de 18de eeuw. De kasteelhoeve uit de eerste helft van de 17de eeuw.

Burchtstraat 85 (Tongeren-Borgloon)
Neobarok gebouw uit eind 19de eeuw, gelegen in een ruim park in landschapsstijl, met vijver en fontein.

Dionysius van Leeuwenstraat 23 (Tongeren-Borgloon)
Het kasteel van Rijkel was de residentie van de heren van Rijkel, waarvan de oudst vermelde een ridder Renerus de Ryckle is. Vanaf de tweede helft van de 14de eeuw is de heerlijkheid in het bezit van de familie Bolle van Rijkel.

Dreef 99 (Tongeren-Borgloon)
Scherpenberg was een belangrijk leengoed met kasteel.

Haagsmeerstraat 40 (Tongeren-Borgloon)
Sterk verbouwd in 1958 met ordonnantie uit deze periode. Was waarschijnlijk oorspronkelijk het woonhuis van de hoeve nummer 39.