Inventaris

Veldstraat 4 (Dentergem)
Hoeve met losse bestanddelen "TE VELTHOENS", zie houten bord (op de schuur) en met datum "1860" in het dak verwerkt. Het kadaster vermeldt in 1856 een afbraak van een huis, eigendom van de armendis van Dentergem, en de bouw van een nieuw pand circa 1863. Gebouwen gegroepeerd rond een bekiezeld erf.

Vijvestraat 47 (Dentergem)
Herenboerderij toegankelijk via een lange, dalende oprit, ligt aan de rand van het meersengebied van de Mandelvallei. Staat op de Ferrariskaart (1770-1778) en op de Atlas der Buurtwegen (1846) met ongeveer dezelfde configuratie. Was circa 1830 (gegevens Primitief Kadasterplan) eigendom van de graaf van Wakken en werd toen bewoond door Jan Vanschoebeke, molenaar van de grafelijke molen op de Molenkouter. Volgens het kadaster wordt het woonhuis circa 1886 volledig herbouwd.

Volderstraat 25 (Dentergem)
Hoeve met losse bestanddelen. Bebouwing op deze site is terug te vinden in het landboek van Oeselgem door Jean-Baptiste van Huffel (1770). Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) vermeld als "Ferme Schepdael". Woonhuis volgens kadaster opgetrokken circa 1941, eventueel met oudere kern. De bedrijfsgebouwen zijn vermoedelijk ouder.

Wakkenstraat 72 (Dentergem)
Hoeve gelegen langs een zuidelijke zijsprong van de Wakkenstraat, overgaand in de Diepestraat op grondgebied van Wakken. In 1843 werd dit beschouwd als een straat op zich, de Vandeveldensstraat, genoemd naar de bewoner van deze hoeve, Charles-Philippe Vandevelde. Er is reeds bebouwing op deze locatie te zien op de Ferrariskaart (1770-1778). Circa 1876 wordt volgens het kadaster het woonhuis volledig herbouwd door Constant Vandevelde, veldwachter te Markegem. Het bakhuis is een tiental jaar ouder.

Boeretangsedreef 98 (Dessel)
Omwalde gerestaureerde hoeve. Hoevecomplex met losstaande bestanddelen waarbij de groepering van de functies afwijkt van de gebruikelijke schikking in de Kempense hoevebouw. De historische omgrachting is grotendeels bewaard en langs twee zijden begrensd door bomenrijen.

Stenehei 64 (Dessel)
Hoeve gelegen in het meest westelijke punt van de gemeente, nabij de grens met Retie en Geel.

Heusden (Destelbergen), Laarne (Laarne)
De Damvallei is ontstaan toen de Schelde een andere loop koos en het gebied verlandde. In dit laagveenmoeras met vele poelen, blauwgraslanden en moerasbosjes liggen nog talrijke turfputjes. De Maan- en Kolkbeek doorsnijden het gebied en in de beekvalleitjes komen vele knotbomen voor. Op het hogergelegen stuk tussen de valleitjes komt akkerland voor. Ten zuiden van de Damvallei ligt het cultuurlandschap rond de historische hoeven Katteneie en Schalieveld. Rond de 14de-eeuwse pachtboerderij van Katteneie is de ondiepe impressie van de vroegere wal die het erf omringde nog bewaard. Vlakbij loopt de Koewegel als oude kerkwegel over de hogergelegen kouter naar Laarne. De Schalieveldhoeve is een grote hoeve met losse bestanddelen op een ruim, rechthoekig erf omringd door een brede walgracht en deels ook door een populierenrij.

Bochtenstraat 50 (Destelbergen)
Hoeve met losse bestanddelen van gewitte baksteen onder zadeldaken, vermoedelijk daterend uit de eerste helft van de 19de eeuw.

Bommelsrede 61 (Destelbergen)
Grote hoeve met losse bestanddelen opgesteld in U-vorm geopend naar de straatkant. Gedeeltelijk ommuurd voorerf. Boerenwoning van anderhalve bouwlaag en zeven traveeën onder zadeldak, gedateerd 1858. Links bij het woonhuis aansluitende paardenstallen. Twee lange bakstenen bedrijfsvleugels met zadeldak.

Bonsgrachtstraat 1, 1A (Destelbergen)
Hoeve met losse bestanddelen op een achterin gelegen, deels omgracht erf. Boerenwoning bestaande uit een hooghuis van twee traveeën tussen zijaandaken met muurvlechtingen en links daarvan een laaghuis van drie traveeën, beide onder zadeldak, minstens opklimmend tot de 18de eeuw. Ten westen lange rechthoekige bedrijfsvleugel met stallen: gewit bakstenen gebouw met pannen zadeldak.