Inventaris

Brugse Heirweg 215 (Zedelgem)
Achterin gelegen hoeve met losse bestanddelen rond een bekiezeld erf. Toegankelijk via een rechte, geasfalteerde oprit. Staat op de Ferrariskaart (1770-1778) en op een figuratieve kaart van 1823 met ongeveer dezelfde configuratie (zie huidig). Boerenhuis ten noorden van het erf met 19de-eeuws uitzicht maar eventueel met 18de-eeuwse kern. Ten zuiden van het erf een beplankte dwarsschuur onder zadeldak (golfplaten), bewaarde muuropeningen. Ten oosten en westen van het erf landgebouwen uit het interbellum.

Brugsestraat (Zedelgem)
Oorlogsmonument van de beeldhouwer Léonard Devisch (Aartrijke), standbeeld voor de militaire slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. Ingehuldigd op 7 november 1920, oorspronkelijk voor de zuidelijke omheining van het kerkhof, aan de straatkant. Later ingeplant ten oosten van het koor van de Sint-Andreaskerk. Hoge, vierkante sokkel bestaande uit ruw gehouwen blokken blauwe hardsteen met gebeitelde en (bloed)rood beschilderde namen van de gesneuvelden en onderaan het wapenschild van Aartrijke. Beeld in witte natuursteen van een soldaat. Hij staat op puin waaronder twee naakte mannen liggen bedolven en erachter een kanonloop en twee kruisjes met opschrift "AVV" "VVK".

Brugsestraat 1 (Zedelgem)
Neogotische parochiekerk, ontwerp van architect Thierry Nolf (Torhout). Niet georiënteerde, noord-zuid gerichte kerk uitziende op de Steenstraat en gelegen op de hoek met de Noordstraat en de Engelstraat. Oudste vermelding bidplaats 893. Tussen 1109 en 1114 eerste kerk opgetrokken in veldsteen. Omstreeks 1566 verwoest, in de 17de eeuw deels heropgebouwd. Eind 18de eeuw bouw nieuwe kerk, op 17 juli 1793 ingewijd. Eind van de 19de eeuw bouw nieuwe kerk in 1896-1900, torenspits in 1911. Driebeukige hallenkerk met ingewerkte toren ten zuiden van de linkerzijbeuk, pseudotransept en koor met driezijdige afsluiting. De plattegrond ontvouwt een schip van vier traveeën, pseudotransept en koortravee. Middenbeuk met voorgeplaatst portaal onder zadeldak, geprofileerde spitsboogpoort onder druiplijst met oren, verhoogde puntgevel bekroond met kruisbloem. Zijdelings geplaatste drieledige toren op vierkante basis onder naaldspits (leien) en met overhoeks geplaatste, verjongende steunberen.

Brugsestraat 144 (Zedelgem)
Kasteeldomein met kasteel zogenaamd Litterveld, gebouwd in 1866 in eclectische stijl, als jachthuis en buitenverblijf door de Brugse adellijke familie van Hamme-de Croeser de Berges. Kasteel opgetrokken in rode baksteen onder schilddak (leien) met gebruik van witte natuursteen. Tegen de westgevel staat een veelhoekige traptoren onder kegeldak (leien). Zuid- en noordgevel met centrale puntgevel. Alle hoeken zijn afgewerkt met verjongende steunberen. Aan noordzijde, met uitzicht op de vijver, zit het ingangsgedeelte onder een brede luifel en toegankelijk via een bordestrap. Aanvankelijk bestaat het domein uit een centrale vijver, omgeven door grasland, met aan de buitenzijde bos, doorsneden door rechte wegen en/of paden. Later uitgebreid over de zuidelijke helft van het domein. Kasteel centraal in het domein met ten noorden een grote vijver. De vijver van twee ha groot is gegraven als ontginning van klei voor de bakstenen van het kasteel.

Burg. Jos. Lievensstraat 33 (Zedelgem)
Deze molenaarshoeve hoort historisch bij de Plaetsemolen aan de overkant van de straat. De voornamelijk 19de-eeuwse hoevegebouwen met molenaarswoning zijn vrijstaand gegroepeerd rondom een begraasd erf. Molenaarswoning al afgebeeld op de Grote Kaart van het Brugse Vrije (1571). De Ferrariskaart (1771-1778) toont drie U-vormig en vrijstaand opgestelde gebouwen. Bij de opmaak van het primitief kadasterplan (rond 1830) bestond de bebouwing uit een woonhuis met landgebouwen en de windmolen op een berg met bijbehorende rosmolen. Uitbreiding huis in 1830 en 1882. De molenaarswoning ten noorden van het erf met een 18de-eeuwse kern met uitbreidingen uit de 19de eeuw. De verankerde, lage en witgeschilderde baksteenbouw onder een zadeldak. Ten zuiden van het erf is de monumentale dwarsschuur van 1884 opgetrokken (zie opschriften in rechter zijgevel). Het verankerde, donkerbakstenen gebouw onder een zadeldak

Diksmuidse Heirweg 1 (Zedelgem)
Deze hoeve speelde een belangrijke rol in de ontginningsgeschiedenis van het "Vloethemveld". In 1392 was er in deze omgeving al een landbouwuitbating, hoeve omstreeks 1430 vermeld. De oorspronkelijke omwalde hoeve brandde eveneens voor 1623 af. Eind 18de eeuw sprake van de hoeve "genaempt Noortweghe". Op de Ferrariskaart (1770-1778) staat de hoeve aangeduid met drie gebouwen ten zuidoosten van het erf, in de loop van de 19de eeuw vonden verbouwingen plaats. 19de-eeuws boerenhuis met lange zuidwestvleugel en geïncorporeerde stallingen eventueel met oudere kern. Woning met aangebouwde keuken en bakhuis in verankerde, witbeschilderde baksteen boven een gepekte plint, onder zadeldaken (Vlaamse pannen) en met recente muuropeningen. Monumentale schuur uit 1871 ten noorden van het erf in bruine, verankerde baksteen onder zadeldak (Vlaamse pannen). Een tweede schuur in de zuidhoek van het erf is opgetrokken in gele en rode verankerde baksteen onder zadeldak.

Dorp (Zedelgem)
Georiënteerde kerk met omringend grasplein ter vervanging van het in 1952 verdwenen kerkhof. Aan noordzijde afgezet met een lage bakstenen muur onder ezelsrug, ten zuidoosten deels behouden haag en leilinden. Toegangspad in blauwe hardsteen geflankeerd door ijzeren hekken gevat in blauwhardstenen pijlers met bekronende bol. Ten noorden een rij van drie gekandelaarde platanen, ten zuiden één gekandelaarde paardenkastanje.

Dorp (Zedelgem)
Oorlogsgedenkteken, ingewerkt in de kerkhofmuur, voor de militaire slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. Opgericht in 1920 door de gemeente Loppem, ontworpen door architect Jozef Viérin en uitgevoerd door beeldhouwer J. De Plancke (Ieper). Natuurstenen plaat op sokkel en bekroond door een steen met klimmende leeuwen die het Belgische wapenschild vasthouden en eronder het opschrift "VOOR GOD EN VADERLAND". Nissen aan beide zijden met de namen van de gesneuvelden, aan de voorzijde met korfboog en wapenschild van Loppem, achterzijde (rechthoekig met afgeronde hoeken) met opschrift "17 – 18 OKTOBER 1918 R.I.P.".

Dorp (Zedelgem)
Begraafplaats van Loppem gedeeltelijk ingeplant op de pastorietuin en de tuin van het kasteel "ter Mote". Aangelegd tussen 1948 en 1952 en uitgebreid in 1996 ten koste van de pastorietuin. Gelegen binnen het beschermd dorpsgezicht, de dorpskom van Loppem. Rechthoekige plattegrond afgezoomd met laurierkers en haagbeuken. Een centraal geknikt pad (betonklinkers) leidt naar een calvariekruis in een portiek onder zadeldak (Vlaamse pannen), geflankeerd door taxussen. Militaire begraafplaats rechts van de ingang met graven van oud-strijders uit de beide Wereldoorlogen gegroepeerd rond een driehoekig plantsoen met centraal een obelisk. Ossuarium links van de ingang eveneens in een driehoekig plantsoen. Links van de calvarie het columbarium en rechts de strooiweide. Op de begraafplaats enkele leilinden, beuken en coniferen.

Dorp 12 (Zedelgem)
Pastorie met ommuurde tuin bij de Sint-Martinuskerk. Vrijstaand volume met beeldbepalende ligging ten zuiden van de kerk en met voorliggend grasveld. Daterend uit 1757 en verhoogd in 1857.