Inventaris

Veltem-Beisem (Herent), Kampenhout, Nederokkerzeel (Kampenhout), Erps-Kwerps (Kortenberg)
Het gebied Silsombos en omgeving is gelegen ten oosten van Kortenberg en strekt zich van west naar oost uit vanaf de dorpskernen van Erps en Kwerps tot en met de vallei van de Molenbeek nabij Veltem. Naar het noorden reikt het gebied tot bij het gehucht Relst met het kasteel Ter Loonst. Centraal in dit gebied ligt Silsombos, met daarbij het neoclassistische kasteel en park van Wilre en neotraditionele kasteel en park van Ter Balk, beiden met middeleeuwse kern. Centraal door het gebied loopt de vallei van de Molenbeek. De twee bij elkaar geleden dorpskernen Erps en Kwerps, zijn opvallend.

Dekenstraat 28 (Heusden-Zolder)
Voormalige witherenpastorie, gebouwd door de abdij van Averbode in 1744. Het ontwerp wordt toegeschreven aan lekenbroeder-architect Grégoire Godissar. U-vormig complex, gelegen in een omgrachte tuin met binnenplaats toegankelijk via een rondboogpoort. Pastorie opgevat als classicistisch dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak. Ten oosten en ten westen van de binnenplaats, haaks aangebouwde dwarsschuren.

Dekenstraat 28 (Heusden-Zolder)
Voormalig pastoriegoed met dreef, 19de-eeuws straathek, voortuin, achtertuin en een pastorie van 1744, nu gemeentelijk museum.

Terlaemenlaan 125 (Heusden-Zolder)
Op een 18de-eeuwse site geënt parkje, met traceerbare sporen van de geome­tri­sche aanl­eg en deel van een do­mein van circa 60 hectare; in 1882 uitgebreid 18de-eeuws kas­teel en belangrijk hekwerk uit de zelfde tijd.

Kemmel, Wijtschate, Wulvergem (Heuvelland), Hollebeke, Ieper, Voormezele, Zillebeke (Ieper), Mesen (Mesen), Zandvoorde (Zonnebeke)
Dit gebied omvat de bewaarde vestinggordel rond Ieper met de Verdronken Weiden en Zillebekebijver, de bossen rond 't Hoge en Zwarteleen, het domein De Palingbeek met het verwezen kanaal Ieper-Komen, de landbouwgebieden en bossen rond Voormezele, Sint-Elooi en Hollebeke en de Steenbeekvallei met de heuvelrug van Wijtschate-Mesen. Ook delen van de dorpskernen van Zillebeke, Voormezele en Wijtschate zijn opgenomen, evenals een deel van de stadskern van Mesen. Nabij de hoogste heuveltoppen komen brongebieden voor. Een groot deel van dit gebied behoorde tot het frontgebied van de Eerste Wereldoorlog, waardoor dorpen en hoeven vaak bestaan uit wederopbouwarchitectuur. Er komen talrijke oorlogsgedenktekens, militaire begraafplaatsen, bunkers en mijnkraters voor. Vanop de heuvelrij, de stadsvesten en enkele bijzondere gedenkplaatsen zijn er bijzondere vergezichten.

Meldert (Hoegaarden)
Meldert is een landelijk dorp in een de vallei van de Molenbeek, gesitueerd tussen de grote kouters. De gebouwen van het voormalige molencomplex op deze Molenbeek werden sterk gerenoveerd. In de drassige vallei komen talrijke boomgroepjes voor, op de flanken vinden we taluds. Centraal in het afgebakende gebied ligt de Sint-Ermelindiskerk met erachter de Sint-Ermelindiskapel, een gekend bedevaartsoord. De 18de-eeuwse Prins Kardinaalhoeve en het kasteel van Meldert met park zijn belangrijke relicten van het Meldertse verleden.

Horststraat 28, 28A (Holsbeek)
Omwald feodaal kasteel met onregelmatige polygonale aanleg, voorzien van toegangspoort en vierkante zandstenen donjon met aangebouwde woon- en dienstvleugels in traditionele bak- en zandsteenstijl, teruggaand op bouwfases uit de late 15de eeuw en vroege 16de eeuw; originele stucplafonds van Ian Christiaen Hansche bleven bewaard; waterkasteel met wagenhuis teruggaand op site van feodale motte met relicten van laat-middeleeuwse omgevingsaanleg; geen sporen barokke, classicistische of landschappelijke aanleg.

Merkem (Houthulst), Boezinge, Brielen, Ieper, Zuidschote (Ieper), Bikschote (Langemark-Poelkapelle), Noordschote (Lo-Reninge)
Dit gebied wordt gevormd door een tweetal gekanaliseerde waterlopen, de Ieperlee en de Martjesvaart. De Ieperlee is tegenwoordig een kleine waterloop die niet overal in het landschap even duidelijk zichtbaar is. Toch kent het een lange geschiedenis die sterk samenhangt met de ontwikkeling van de stad Ieper. Bij Drie Grachten stroomt de Ieperlee in het Kanaal Ieper-Ijzer (soms ook Ieperleekanaal genoemd), dat sinds lange tijd de scheepvaartfunctie van de Ieperlee overgenomen heeft en nu het meest opvallende landschapselement in dit gebied is. Bij Drie Grachten stroomt tevens de Martjesvaart in het kanaal. Deze vaart is een gekanaliseerde waterloop die tot het grondgebied Merkem behoorde. Bij het dorp Merkem vormen het kasteel en park van de familie de Coninck de Merckem een belangrijk historisch en landschappelijk geheel.

Hollebeke, Voormezele, Zillebeke (Ieper)
Het kanaal tussen Ieper en Komen moest het IJzerbekken, dat via het Ieperleekanaal met Ieper verbonden was, verder verbinden met het Leiebekken. Op die manier konden de steden langs de Leie, de Deûle en de Schelde (Komen, Kortrijk, Gent, Armentières, Rijsel, …) worden verbonden met de kust. De aanleg start rond 1863, maar door de aanwezigheid van een heuvelrug waar het kanaal doorheen moest, wordt de aanleg een lijdensweg van 100 jaar. Uiteindelijk is het kanaal nooit echt in gebruik genomen, maar de bedding is nog duidelijk aanwezig in het huidige landschap en waar het kanaal door de heuvelrug snijdt heeft het natuurgebied De Palingbeek, later omgevormd tot provinciedomein, zich ontwikkeld.

Mechelsesteenweg 2 (Kampenhout)
Dubbele schutsluis met kanaaldijken en een sluiswachterswoning uit het interbellum.