Inventaris

Koninksem, Piringen, Tongeren, Widooie (Tongeren-Borgloon)
Het kasteel van Betho ligt even buiten het stadscentrum van Tongeren in het gehucht Mulken, gevat in een vrij gaaf bewaard landschap tussen de steenwegen naar Hasselt en Sint-Truiden. Het is een imposant, gedeeltelijk omgracht complex aan de bovenloop van de Fonteinbeek. Het omvat een kasteel met een hoeve en ook de omgeving kent een symmetrische aanleg met graslanden, dreven, hagen en paden. De nabijgelegen Beukenberg is een Romeins aquaduct die de natuurlijke bronnen van de Mombeek te Widooie moest verbinden met de stad Tongeren. De aarden wal die daarvoor aangelegd werd is bewaard gebleven en wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van bossen en struwelen.

Mal, Nerem, Tongeren, Vreren (Tongeren-Borgloon)
Ten zuiden van Blaar, tussen Tongeren en Mal, bevindt zich het Park van de Oostelijke Jeker, gelegen in de vallei van de Jeker met natte, alluviale gronden. Behalve de natuurlijke, veelal gekanaliseerde waterlopen zijn er nog talloze waterlopen die niet behoren tot het natuurlijke stoomstelsel. Deze werden aangelegd om het gebied te ontwateren. Het alluvium wordt gedraineerd door ontelbare ontwateringsgrachten die op hun beurt uitmonden in kleine kanaaltjes zoals de Vloedgracht, de Fluwijnensloot en de Flotsbeek. Het landschap van de Jekervallei wordt gekenmerkt door een afwisseling van hooilanden, drassige terreinen, moerassen en rietkragen, dit alles omzoomd door hoogstamboomgaarden, struwelen van els of wilg en populieren. De historische percelering is er grotendeels herkenbaar. In de vallei zijn verder de Blaarmolen en het kasteel Scherpenberg gelegen.

Gousbeemdstraat, Ketsingenstraat, Maastrichtersteenweg (Tongeren-Borgloon)
De Galgenberg, gelegen aan de grens van de stadsvrijheid, vormde de executieplaats van de vrijheid Tongeren.

Remersdaal, Teuven (Voeren)
De Vallei van de Gulp ligt in het oosten van Voeren. De waterloop de Gulp meandert tussen graslanden. De vallei ligt aan de voet van hellingbossen op Nuropperberg en Teuvenerberg. Op het plateau is er open akkerland en grasland. De kleinschalige dorpskern van Teuven en het kasteel van Obsinnich bevinden zich op de linker oever, de abdij en watermolen van Sinnich liggen op de rechter oever. Het spoorwegviaduct uit WOI bevindt zich op de lijn Tongeren-Aken.

Akkerstraat, Astridlaan, Bergakker, Bergstraat, Konijnenbergpad, Renier Sniederspad (Vosselaar)
De Konijnenberg, een sikkelvormige duin, vormt het enige relict van het stuifduinencomplex in de omgeving van Beerse-Vosselaar. Op de duinrug zijn nog enkele laatmiddeleeuwse hakhoutstoven bewaard gebleven.

Pulderbos, Pulle, Viersel, Zandhoven (Zandhoven)
Het Binnenbos en omgeving, met de kasteeldomeinen Hovorst en Boutersem vormt een vrijwel intact, kleinschalig landschap, dat hier nog een uitgestrekt geheel vormt. Een aantal beken met de bijhorende valleien domineren het gebied, met daarin afwisselend open structuren (beemden, graslanden, akkers, moerassen en rietvelden) en gesloten structuren (struwelen, loof- en naaldbossen, kasteeldomeinen). Wegen, houtkanten, bomenrijen en dreven zorgen voor de verbindingen. De esthetische waarde is groot. In het gebied liggen de Schoutvorsthoeve en de kasteeldomeinen Hovorst en Bautersemhof.

Passendale, Zonnebeke (Zonnebeke)
Dit gebied omvat een deel van het Slagveld van Passendale met het valleigebied van de Ravebeek en enkele grote militaire begraafplaatsen en gedenktekens in de nabijheid van Passendale. Ook een deel van de spoorwegbedding tussen Roeselare en Ieper is opgenomen. Nabij de waterscheidingskam komen brongebieden voor. Een groot deel van het gebied behoorde tot het frontgebied van de Eerste Wereldoorlog, meer bepaald de bloedige veldslag van het najaar 1917 waarbij de geallieerden de hoogten rond het dorp Passendale wilden innemen. Er komen meerdere oorlogsgedenktekens, militaire begraafplaatsen, bunkers en ondergrondse schuilplaatsen voor. Vanop de heuvelrij zijn er talrijke vergezichten.

Erwetegem, Sint-Goriks-Oudenhove (Zottegem)
De Steenbergse bossen liggen op de noordgrens van het Zuidvlaamse heuvelland. Het is een gemengd bos- en landbouwgebied dat zich uitstrekt langs de valleihellingen van de Erwetegemse beek en de Karnemelkbeek. De valleien zijn diep ingesneden en asymmetrisch met steile hellingen. De steilste flanken zijn bebost, de minder steile hellingen liggen onder weiland en op de heuveltoppen komt meer akkerland voor. Heel het gebied werd ontbost in de 19de eeuw maar als snel vond een herbebossing plaats. Het huidige bos heeft een duidelijke gelaagdheid. De hoogste boometage bestaat uit Canadapopulier, de lage boometage en de struiketage bestaan uit gemengd loofhout, dat hier en daar als hakhout wordt geëxploiteerd. Binnen het bos komen een aantal bronnen en kwelzones voor.

Zoutleeuw (Zoutleeuw)
Het Vinne is een natuurlijke depressie, nagenoeg volledig omsloten door hellingen. Slechts op één plaats in het westen is de helling doorbroken en staat de Vinnedepressie via een smalle uitlaat in verbinding met de Getevallei. Op het breedste punt is het Vinne 1600m, op het smalste punt 900m. Een combinatie van de landbouwcrisis van de jaren 1840 en een negatieve perceptie ten aanzien van stilstaand water (mogelijke verzamelplaats van ziekteoverbrengende organismen) heeft ertoe geleid dat men in 1841 begon met de drooglegging van het enige natuurlijke meer van Vlaanderen. Er werd een pompgemaal aangelegd om het meer droog te leggen. In 2000 werd echter besloten het meer weer zijn “natuurlijke” aanzien terug te geven waardoor er nu terug een moerassig natuurgebied is.

Moen (Zwevegem)
Het gebied ligt rond een gedeelte van het kanaal Bossuit-Kortrijk dat gegraven werd tussen 1857 en 1860 en verbreed in de jaren zeventig van de 20ste eeuw. Het kanaal diende voor het transport van steenkool naar Kortrijk en omgeving. Het snijdt door de interfluviale kam tussen Schelde- en Leiebekken. Het Sint-Pietersbrugje is een oud en klein ophaalbrugje met een stalen bovenbouw als ophaalmechanisme. Ter hoogte van dit brugje ligt nog een segment van het 19de-eeuwse kanaal dat veel smaller was. Het Orveytbos (voorheen ook Kraaibos genoemd) bevindt zich op het kleiig materiaal dat uitgegraven werd gedurende de verbreding van het kanaal in de jaren zeventig van de 20ste eeuw. In het oosten loopt de plaatselijk ingesneden spoorwegbedding, een restant van de vroegere spoorlijn Kortrijk-Avelgem-Ronse. Er zijn enkele waardevolle hoeves in het gebied.