Inventaris

Kerkstraat 29 (Hechtel-Eksel)
Alleenstaand dubbelhuis van vier traveeën en één bouwlaag schilddak, in kern uit de 18de eeuw. Achteraan het erf, voormalige brouwerij van 1906.

Marktplein 1 (Hechtel-Eksel)
Alleenstaande dorpswoning met dubbelhuisopstand; drie traveeën en één bouwlaag onder zadeldak, van circa 1870.

Stationsstraat 14 (Hechtel-Eksel)
Alleenstaande langgestrekte hoeve met ordonnantie: stal-woonhuis, hoogstwaarschijnlijk uit het vierde kwart van de 18de of eerste helft van de 19de eeuw, in kern mogelijk iets ouder.

Stationsstraat 49 (Hechtel-Eksel)
Alleenstaande, langgestrekte brouwerijhoeve of pa(a)nhuis met ordonnantie: dwarsschuur-stal-woonhuis met enkelhuisopstand, in kern van 1744.

Stationsstraat 76-78 (Hechtel-Eksel)
Hotel uit eind 19de eeuw, met achteraan bedrijfsgebouwen van de voormalige sigarenfabriek.

Weverstraat 48 (Hechtel-Eksel)
Paenhoeve of brouwerijhoeve van 1734; complex bestaande uit drie langgestrekte gebouwen.

Windmolenstraat (Hechtel-Eksel)
De Stermolen is een vroeg-18de-eeuwse korenmolen van het type houten staak- of standaardmolen met halfopen voet. De molen in Eksel is een van de laatste nog bestaande staakmolens afkomstig uit westelijk Henegouwen die zich onderscheiden door de hoge molenkast, de zware constructie en het zadeldak. De molen bevindt zich op deze locatie sinds 1901. Aan straatzijde bevindt zich de molenaarswoning.

Klein-Gelmen (Heers), Gelinden (Sint-Truiden)
Het gebied is gelegen op het Haspengouws leemplateau, langs de Herk en wordt gekenmerkt door de mergelgroeven van Gelinden en een historisch stabiel landgebruik bestaande uit akkerbouw op het plateau, een grotendeels beboste westelijk geörienteerde helling, beemden in de vallei van de Herk en hoogstamfruitweiden aansluitend bij het dorp.

Vechmaal (Heers)
De grotten van Henisdael vormen een relict van de winning van Maastrichtersteen, tauw en mergel, die vooral tijdens de 15de-16de eeuw plaats vond. De groeven bestaan uit een netwerk van gangen die zich ondergronds ver uitstrekken. In de groeven zijn verschillende inscripties te vinden die betrekking hebben op de steenwinning, het dagelijkse leven of markante feiten uit de geschiedenis (1549, 1592, 1601, 1733 en 1779). De grotten werden in de loop der eeuwen bovendien gebruikt als schuilplaats als legers door deze gebieden trokken. De groeves herbergen ook een belangrijke geologische en natuurwaarde.

Vechmaal (Heers)
De Patrijnenkuil is een amfitheatervormige depressie die deel uitmaakt van een complex steengroeven in Vechmaal. Hoewel dit bij de Patrijnenkuil in het huidige landschap minder uitgesproken is, vormen ze een relict van de winning van Maastrichtersteen, tauw en mergel, die vooral tijdens de 15de-16de eeuw plaats vond. De Patrijnenkuil is een hoefijzervormig talud met een hoogte van circa 10 meter, ze kent een hoge vegetatiekundige waarde. Het toponiem van de Patrijnenkuil (foutief weergegeven als Patrijzenkuil op de topografische kaart van 1930) is afkomstig van “poterijne cuijlen” (van pottenbakkerij). Deze naam wordt voor het eerst vermeld in 1788, daarvoor was de site bekend als “Truyerkuylen”, naar Sint-Geertrui, die vereerd werd te Vechmaal. Ze werd ook “Ketel” genoemd, naar de uitgeholde vorm van de depressie.