Inventaris

Zwarte Weg 44, 44/1-2 (Balen)
Gemeentelijke jongensschool met bijhorende onderwijzerswoning van 1906, naar ontwerp van J. Taeymans van 1904.

Beringen (Beringen)
Deze zone omvat de historische stadskern van Beringen.

Beverlo, Koersel (Beringen), Hechtel (Hechtel-Eksel), Helchteren (Houthalen-Helchteren)
Het heide- en stuifzandcomplex van Hechtel-Helchteren met vallei van de Zwarte Beek is gelegen aan de westrand van het Kempens Plateau. Eeuwenlang hield hier een gevarieerd cultuurlandschap stand. Het vormde een onmisbaar onderdeel van de toenmalige landbouweconomie. Daarin gingen heidevlakten samen met cultuurgronden, geriefhoutbosjes, hooi- en weilanden in het beekdal en turfontginningen. Vanaf het begin van de vorige eeuw werden hele oppervlakten van de heide met naaldhout beplant en verruigde het beekdal. De Zwarte Beek is nog één van de zeldzame waterlopen die haar natuurlijke meandering behouden heeft. Tegen Hechtel ligt een langgestrekte duinengordel, ontstaan door overexploitatie of ontginning van de heidegebieden. Deze duinen zijn grotendeels gefixeerd door bebossing.

Koersel (Beringen)
In Hokselaar, een gehucht bij Koersel (Beringen), is een grasland langs een veldweg afgesloten met een restant van een oude haagbeukhaag. Deze haag werd vroeger geschoren of gekapt, maar is na stopzetten van dit traditioneel beheer doorgeschoten, waardoor ze nu het uitzicht vertoont van een knotbomenrij met heel korte plantafstanden. Uit oude topografische kaarten blijkt dat hier vroeger een hoeve stond. De haag deed waarschijnlijk dienst als erfbeplanting.

Koersel (Beringen)
In Hokselaar, een gehucht bij Koersel (Beringen), staan langs grasland bij een veldweg twee gekandelaarde lindes, waarvan één ondertussen afgestorven is. Uit topografische kaarten van de tweede helft van de 19de en eerste helft van de 20ste eeuw blijkt dat hier vroeger een hoeve stond. De twee lindes werden mogelijk aangeplant als welkomstbomen en zijn samen met een voormalige afsluitingshaag van haagbeuk het enige relict van de erfbeplanting.

Paal (Beringen)
In de hoek van een L-vormig perceel werd een opgaande zomereik aangeplant. Deze hoekboom heeft als doel de grens van het eigendom te markeren.

Paal (Beringen), Lummen, Meldert (Lummen)
Tussen Paal (Beringen) en Meldert (Lummen) ligt de brede middenloop van de Zwarte Beek. De vallei wordt hier eerst zeer breed om stroomafwaarts opnieuw smaller te worden, afhankelijk van de ruimte die de ijzersterke Diestiaan-zandsteenheuvels de beek laten. Hier liggen immers de eerste getuigenheuvels, als uitlopers van het Hageland. Op het interfluvium tussen Zwarte Beek en Gestel-Geeneikenbeek staat de bebouwing van het straatgehucht Gestelse Heide. Het vertoont een typisch nederzettingspatroon van akkertjes op de hoger gelegen gronden, via graasweiden naar de hooilanden in de lager gelegen delen. In het akkercomplex zijn nog talrijke landschapselementen aanwezig (haagkanten, knotbomen, hoog opgaande eiken, holle wegjes). In de vallei waren vloeiweiden gelegen. Opvallend is het opstrekkend patroon van de oude paden en wegen die naar de vallei leiden.

Aakstraat 1-3, Alfred Habetslaan 2-20, 26-40, Berkenstraat 1-24, 26-28, Beverlosesteenweg 444-455, Bootstraat 1-11, Duinenstraat 1-8, 9, Dwarsstraat 1-16, 17-23, Eeuwfeestplein 1-34, 36-40, Gouden Jubileumplein 1-24, Havenlaan 3-7, 68-134, Hospitaalstraat 40-44, Hotelstraat 1-8, 9, Hovingenstraat 1-2, 4-12, Kanaalstraat 1-34, 35-75, Kastanjestraat 1-10, 12-20, Kerkstraat 2-6, 10-11, Kioskplein 1-26, 28, Klimopstraat 1-2, 4-24, Koolmijnlaan 141, 152, 158, 162-224, 250, 274-302, 303-304, 337-343, Krommestraat 1-4, 6-8, Laan op Vurten 1-130, 131-135, Leysestraat 1-130, 131-135, Lindestraat 1-4, 6, Louis Sauvestrelaan 1-68, 70-92, Mijnschoolstraat 84-88, Oosterspeelplein , Plataanstraat 1-8, Randstraat 10-20, Rondplein 1-23, Sorbebomenstraat 1-8, 10-14, Spoorwegstraat 1-8, 10-24, Stadionlaan 1-62, 63-83, Stationkaai 1-45, 51-59, Stationsstraat 57-83, 84-111, Tennisstraat 1-16, 17-55, 74-80, Visvangststraat 24-46, Vossenbergstraat 1-31, Watersportlaan 1-16, Westerspeelplein 2-8, Wilgenstraat 1-20, 21, Zandhoefstraat 1-4, 5-25 (Beringen)
Ten noorden en westen van de mijnsite van Beringen werden reeds vanaf 1908 mijnwerkerswoningen gebouwd op initiatief van de steenkoolmijn ‘Charbonnage de Beeringen’. De woningen zijn geschikt volgens een hiërarchisch principe, weerspiegeld in de afstand tot de mijn.

Aakstraat 1-4, Beverlosesteenweg 444-451, 452-454, Bootstraat 1-11, Eeuwfeestplein 1-34, 36-40, Gouden Jubileumplein 1-24, Havenlaan 68-134, Kanaalstraat 1-34, 35-75, Kioskplein 1-26, 28, Koolmijnlaan 210-224, 274-304, Krommestraat 1-4, 6-8, Stadionlaan 1-62, 63-83, Tennisstraat 1-16, 17-39, Visvangststraat 24-46, Watersportlaan 1-16, Zandhoefstraat 1-4, 5-25 (Beringen)
De tuinwijk vertoont een min of meer regelmatig stratenpatroon en omvat zeven types woningen, gebouwd in het interbellum en na de Tweede Wereldoorlog, ondermeer dooor A. Huybrighs. De kern van de wijk is het Kioskplein met casino, gebouwd in 1929 naar ontwerp van Y. Blomme.

Albert I laan 28-30 (Beringen)
Breedhuis van vier traveeën en één bouwlaag onder zadeldak. De oude kern wordt aangegeven door de jaarankers 1772.