Inventaris

Bilzen, Kleine-spouwen, Martenslinde, Rijkhoven (Bilzen-Hoeselt)
Alden Biesen is gelegen aan de Kasteelstraat te Rijkhoven (Bilzen), een voormalig landbouwdorp. In 1220 werd door de abdis van Munsterbilzen en de graaf van Loon een kerkje met afhankelijkheden en akkers geschonken aan de Duitse orde, die er een commanderij oprichtte. De commanderij van Biesen groeide uit tot de hoofdzetel van de balije van de Nederlanden en kreeg hierdoor de benaming landcommanderij. Van het oorspronkelijke gebouwenbestand is vrijwel niks bekend. Vanaf 1543 werd gestart met de bouw van het huidige waterlslot. In latere bouwcampagnes volgde de bouw van de verschillende andere gebouwen op de site. Rond een centrale fontein werd een formele tuin aangelegd en eind 18de eeuw werd een Engels park aangelegd.

Hoeselt (Bilzen-Hoeselt), 's Herenelderen, Berg, Henis, Tongeren (Tongeren-Borgloon)
De vruchtbare leemgronden vertalen zich in openfields met weinig visuele perceelsgrenzen op de plateaus. De hooilanden in de beekvalleien verruigden naar rietland en moerasbos. Het omringende landschap telt diepe holle wegen, hoge taluds begroeid met houtig gewas en hoogstamboomgaarden. Het kasteel van 's Herenelderen is ingeplant op de oever van Demer zodat de slotgracht continu van water werd voorzien. In het beekdal getuigen visvijvers van de viskweek en rabatten van de aanplant van populieren. Het gelijknamige dorp ontwikkelde zich als kasteeldorp in de riviervallei rondom de historische cluster van kasteel en kerk. De Sint-Stefanuskerk is gegroeid uit de private huiskapel van de kasteelbewoners. Het kasteel is omgeven door een park in landschappelijke stijl met twee vijvers. In noord- en zuidoostelijke richting sluit het park aan op de valleibossen langs de bovenlopen van de Demer.

Dorpsstraat 49 (Bilzen-Hoeselt)
Herenhoeve uit de eerste helft van de 17de eeuw met gebouwen in Maasstijl en met laat-classicistische verbouwingen van 1788. Bijhorend herenboerenpark uit het midden van de 19de eeuw, met beeldbepalende muur en bomen, belangrijk hekwerk en moestuin op de oude site.

Driesstraat 22-24 (Bilzen-Hoeselt)
Reeds op de Ferrariskaart staat een langgestrekte hoeve aangeduid op deze plaats; hiervan bleven geen sporen bewaard. De oude kern van de huidige gebouwen dateert van 1820. Bij de hoeve ligt een hoogstamboomgaard en moestuin afgesloten door een meidoornhaag.

Eigenbilzenstraat 107 (Bilzen-Hoeselt)
Bakstenen gebouwen onder zadeldaken gegroepeerd rondom een rechthoekig erf, dat met de open zijde naar de straat gericht is.

Hoelbeekstraat 91 (Bilzen-Hoeselt)
Thans U-vormige hoeve, gelegen op de hoek met de Rageveldstraat, de gebouwen gegroepeerd rondom een rechthoekig erf, open aan de oostelijke zijde.

Jaak Vandersandenstraat 40 (Bilzen-Hoeselt)
Ruime, gesloten hoeve van 1849, wat achteruitgelegen ten opzicht van de weg, en door een oprit ermee verbonden. De hoeve is omgeven door een boomgaard en de oorspronkelijke perceelsgrenzen worden nog afgebakend door resten van meidoornhaag.

Kasteelstraat 6, 6A, 10, Reekstraat (Bilzen-Hoeselt)
De omgeving van de landcommanderij Alden Biesen en rentmeesterswoning werd sinds minstens de 17de eeuw verfraaid met siertuinen, parken, dreven en hoogstamboomgaarden.

Lethenstraat 5 (Bilzen-Hoeselt)
Gesloten hoevecomplex, bestaande uit een loodrecht op de straat ingeplant woonhuis in stijl- en regelwerk met lemen invullingen en een schuur, waarvan de volumes aan de straatzijde zijn verbonden door het poortgebouw. Het erf wordt aan de achterzijde gesloten door een langgestrekt geheel dat bestaat uit een reeks stallen. Aan de oostzijde van het complex bevindt zich het bakhuis, met nog intacte bakoven. De huidige constellatie van het hoevecomplex, met het gesloten erf, dateert ten laatste van 1910. Ten oosten - zuidoosten van de hoeve bevindt zich een boomgaard. Het geheel is volledig omgeven door een geschoren meidoornhaag als veekeringshaag.

Maastrichterallee (Bilzen-Hoeselt)
De landcommanderij Alden Biesen, waarvan het ontstaan terug voert tot de 13de eeuw, bezat vanaf 1593 een grote en een kleine hoogstamboomgaard ten noorden en zuiden van de lindendreef Maastrichterallee.