Inventaris

Goedlevenstraat 1 (Kruisem)
Voormalig hoevetje, heden in omhaagde tuin met behouden bakhuisje, gekasseide oprit beschaduwd door imposante linde en nieuw ijzeren toegangshek.

Groenstraat 4 (Kruisem)
Achterin gelegen langgestrekt hoevetje van tien traveeën onder zadeldak met oude kern, vermoedelijk in vakwerkbouw met herhaaldelijke aanpassingen, onder meer uitgebreid in het vierde kwart van de 19de eeuw.

Heirweg 34-36 (Kruisem)
Dubbele villa in cottagestijl van circa 1925. Voortuin afgezet met fraaie ijzeren hekken op gewitte bakstenen voet. Gekoppelde enkelhuizen volgens spiegelbeeldschema, twee traveeën en twee bouwlagen onder één schilddak en zadeldakjes boven de zijrisalieten met overstekende dakschilden.

Herlegemstraat 20-22 (Kruisem)
Kasteeldomein op de grens met Waregem. Heden nog behouden aanleg zoals gekend uit een plan van 1777 met meerledig site met walgrachten en afzonderlijk omgracht kasteel met toegangsbrug ten zuiden, ereplein met in U-vorm ingeplante dienstgebouwen ten noorden en ruime rechthoekige omgrachte moestuin en boomgaard aansluitend ten oosten. Ten oosten, aan de rand van het park, decoratief uitgewerkt bakstenen tuinpaviljoen van circa 1875.

Hoogstraat 27 (Kruisem)
Eclectische villa gebouwd in 1910 als dokterswoning. Omringende grote beboomde tuin met vijver, aan de straat afgesloten door ligusterhagen achter lage muurtjes.

Huiseplein (Kruisem)
Georiënteerde dorpskerk met omringend ovaal kerkhof heden afgesloten door een laag bakstenen muurtje of haag en rij acasiaboompjes in plaats van vroegere fraaie ijzeren hekken. Beeld van Heilige Adalardus op zuil van circa 1900 in noordwestelijke hoek.

Huisepontweg 36, 40-42 (Kruisem)
Het classicistisch kasteel van Wannegem-Lede werd in 1783 naar ontwerp van Gilles-Barnabé Guimard gebouwd in opdracht van baron Alphonse Baut de Rasmon. De tuinaanleg gebeurde volgens de typische ganzenvoet met drie vista' s. Het park is voorzien van een aantal typische tuinelementen van omstreeks 1900: de ommuurde moestuin met oranjerie, volière, ommuurde boomgaard en het jachtwachtershuisje. Verspreid liggen verschillende 18de-eeuwse tuinpaviljoenen of fabriques.

Kasteeldreef 1-3, 10-12 (Kruisem)
Het kasteel van Nokere, een classicistisch waterkasteel van circa 1727, bevindt zich binnen een omhaagd domein met verschillende vijvers en uitgestrekte tuinen en bossen. De Franse Tuin in het park is een fraai voorbeeld van het werk van tuinarchitect René Pechère. Een lange platanendreef verbindt het kasteeldomein met de dorpskern van Nokere.

Kasteelstraat 34-38, 34A-B, 36A (Kruisem)
Het kasteel van Lozer is ook gekend onder de naam kasteel della Faille d'Huysse. Het kasteeldomein met bijgebouwen bevindt zich in een uitgestrekt park met vijvers in landschappelijke stijl, begrensd door de Kasteelstraat ten noorden, de Appelhoekstraat ten westen en de Lozerbeek ten zuiden. Het park wordt omgeven door bos- en landbouwgronden. Huidige vermoedelijk vroeg 19de-eeuwse toegang met houten hek en conciërgewoning aan de Kasteelstraat met schuin naar oosten leidende dreef naar de in 1844 door de kasteelheren gebouwde kerk.

Kasteelstraat 4 (Kruisem)
Dit herenhuis bij het begin van de Kasteelstraat werd gebouwd in het tweede kwart van de 19de eeuw door de Kruishoutemse familie Goeminne op de plaats van een bestaande hoeve. De gebouwen werden ingeplant op een typische U-vormige plattegrond met gekasseid voorplein en ijzeren toegangshek tussen vierkante gemetste pijlers.