Inventaris

Kasteelstraat 6-10, 6A-B (Kruisem)
Het 17de-eeuwse waterkasteel met aanhorigheden in een uitgestrekt park van 13 hectare met vijvers is gelegen tussen de Kasteelstraat, de Colijnstraat en de Moerasstraat en wordt door een lindedreef verbonden met de dorpskern.

Kerkhofweg 6 (Kruisem)
Rechts van de dekenij ligt de begraafplaats, aangelegd vanaf 1844 op grond gekocht van de toenmalige kasteelheer, burggraaf Desmanet de Biesme. Ingezegend op 25 maart 1848 door pastoor Senesal. Het is een volledig omhaagd terrein met een toegangshek tussen vierkante, gewitte bakstenen pijlers. Aan de zuidoostzijde bleef een imposante geschoren taxushaag met aan de binnenzijde een rij populieren bewaard.

Kerkplein (Kruisem)
Georiënteerde dorpskerk, schuin ingeplant op het huidige rechthoekige dorpsplein, aan noordzijde met parkje. Oudste sporen in huidig gebouw, namelijk westgevel van middenbeuk en basis van de vierkante toren in Doornikse steen, laten een romaans kruiskerkje vermoeden opklimmend tot de 11de of 12de eeuw.

Korte Aststraat 10 (Kruisem)
Hoeve in U-vorm, palend aan het kasteel met ijzeren toegangshek in noordoostelijke hoek en ommuurd achtererf met kapelletje in de straatbocht. Boerenhuis van acht traveeën onder pannen zadeldak met zeer oude kern, herhaaldelijk aangepast in de 19de eeuw en het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Kruishoutemsesteenweg 111 (Kruisem)
Huidig achterin gelegen gebouw in omringende tuin met garage en toegangshek aan de steenweg. Traditionele bak- en zandsteenbouw van oorspronkelijk vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak tussen zijtrapgevels, opklimmend tot begin 17de eeuw; uitbreiding aan rechterzijde in twee fasen van elk twee traveeën circa 1800 en 1840.

Kwaadstraat 28 (Kruisem)
Markant ingeplante woning gebouwd circa 1935, gelegen aan de hoek met Dompel. Typische interbellumwoning met verspringende volumes en twee bouwlagen onder plat dak met brede kroonlijst.

Landegemstraat 21 (Kruisem)
Alleenstaand burgerhuis in ommuurde tuin met links ervoor, in de muur ingewerkte kapel geflankeerd door gebogen muurschermen en bakstenen pijlers; gekasseid voorpleintje. Houten hek tussen vierkante gewitte pijlers rechts voor het huis.

Leedsestraat 18 (Kruisem)
Hoeve met bestanddelen ingeplant aan straatbocht met boerenhuis ten noorden, schuur ten zuiden en stallen en bakhuis ten oosten van deels verhard erf met twee linden.

Lozerstraat (Kruisem)
De grafkapel van de Familie de la Faille d'Huysse is opgericht in 1872 en uitgevoerd in de 19de-eeuwse Rundbogenstill. Het interieur vertoont neogotische en neoromaanse kenmerken.

Lozerstraat 58 (Kruisem)
Achterin gelegen voormalige hoeve met losstaande bestanddelen verscholen achter struiken en bomen.