Inventaris

Machelsestraat 12 (Kruisem)
Hoevetje met boerenhuis van zeven traveeën onder pannen zadeldak, in kern opklimmend tot eind 18de eeuw. Meidoornhaag en ijzeren toegangshek aan betonnen pijlers. Met gras begroeid en beboomd erf met rechts bij de straat fonteintje van de Kattebeek.

Markt 1 (Kruisem)
Oorspronkelijk gebouw van 1870-75 naar ontwerp van architect Theophile Bureau, opgetrokken in eclectische bak- en zandsteenarchitectuur met links de raadzaal, rechts café en woning en vredegerecht op de bovenverdieping.

Markt 25 (Kruisem)
Niet georiënteerde neogotische kerk met basilicale aanleg en noordelijke toren, naar ontwerp van de Kortrijkse provinciale architect Pierre Croquison en voltooid in 1855.

Nederzwalmsesteenweg 36 (Kruisem)
Villa in art-decostijl met voortuin afgesloten door breukstenen muurtje met buisleuning tussen bakstenen pijlers. Vrijstaand dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen, van circa 1925.

Nieuwstraat 10 (Kruisem)
Rijwoning met eclectische voorgevel van gele baksteen, vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, van circa 1905.

Nokeredorpstraat 13A (Kruisem)
De parochiekerk Sint-Ursmarus, teruggaand tot de 12de eeuw, fungeerde als begraafplaats voor de kasteelheren van Nokere. Het interieur van de kerk herbergt een uniek ensemble geschonken door de lokale kasteelheren. Het deels ommuurde en met haagbeuk en meidoorn omhaagde voormalig kerkhof omgeeft de kerk.

Nokeredorpstraat 26 (Kruisem)
Huidig classicistisch gebouw van acht traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, volgens jaaranker in rechter zijgevel van 1781, tot 1974 onder meer dienst doende als gemeentehuis. Twee rechter traveeën met vroeger winkeltje in 1959 gesloopt voor baanverbreding.

Nokeredorpstraat 49 (Kruisem)
Gebouwd in 1934 door S. Ruffo de Bonneval de la Fare, vrij imposant bakstenen gebouw met classicistische voorgevel van zes traveeën en twee bouwlagen onder laag zadeldak.

Oudenaardsesteenweg 28 (Kruisem)
Villa in omhaagde beboomde tuin, gebouwd door notaris C. Van der Stichelen in 1936-37 naar ontwerp van architect Van de Velde. Vrij imposant breed gebouw met art-decokenmerken, verspringende traveeën en bouwlagen onder schilddak.

Ouwegemsesteenweg (Kruisem)
Georiënteerde dorpskerk met omringend kerkhof, aan de steenweg afgesloten door fraaie ijzeren hekken op lage bakstenen voet, achteraan door een hoge gewitte bakstenen muur. Resten van een romaans kruiskerkje uit de 12de eeuw tot op heden behouden in de vierkante onderbouw van de kruisingstoren en enkele muurresten in Doornikse steen.