Inventaris

Koninksem, Piringen, Tongeren, Widooie (Tongeren-Borgloon)
Het kasteel van Betho ligt even buiten het stadscentrum van Tongeren in het gehucht Mulken, gevat in een vrij gaaf bewaard landschap tussen de steenwegen naar Hasselt en Sint-Truiden. Het is een imposant, gedeeltelijk omgracht complex aan de bovenloop van de Fonteinbeek. Het omvat een kasteel met een hoeve en ook de omgeving kent een symmetrische aanleg met graslanden, dreven, hagen en paden. De nabijgelegen Beukenberg is een Romeins aquaduct die de natuurlijke bronnen van de Mombeek te Widooie moest verbinden met de stad Tongeren. De aarden wal die daarvoor aangelegd werd is bewaard gebleven en wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van bossen en struwelen.

Mal, Nerem, Tongeren, Vreren (Tongeren-Borgloon)
Ten zuiden van Blaar, tussen Tongeren en Mal, bevindt zich het Park van de Oostelijke Jeker, gelegen in de vallei van de Jeker met natte, alluviale gronden. Behalve de natuurlijke, veelal gekanaliseerde waterlopen zijn er nog talloze waterlopen die niet behoren tot het natuurlijke stoomstelsel. Deze werden aangelegd om het gebied te ontwateren. Het alluvium wordt gedraineerd door ontelbare ontwateringsgrachten die op hun beurt uitmonden in kleine kanaaltjes zoals de Vloedgracht, de Fluwijnensloot en de Flotsbeek. Het landschap van de Jekervallei wordt gekenmerkt door een afwisseling van hooilanden, drassige terreinen, moerassen en rietkragen, dit alles omzoomd door hoogstamboomgaarden, struwelen van els of wilg en populieren. De historische percelering is er grotendeels herkenbaar. In de vallei zijn verder de Blaarmolen en het kasteel Scherpenberg gelegen.

Overrepen (Tongeren-Borgloon)
Kolmontbos bevindt zich ten noordwesten van de stad Tongeren in de deelgemeente Overrepen. Het is een vrij klein, geïsoleerd bos (17,6 ha) omgeven door hoogstamboomgaarden aansluitend bij de dorpskern van Kolmont. In het bos ligt de burchtruïne van Kolmont. In de 19de eeuw zorgde de aanplant van solitaire bomen en bomengroepen er voor dat het parkkarakter van het bos werd versterkt. In het bos liggen naast enkele rechte dreven van betrekkelijk jonge leeftijd ook een aantal oude, relatief diepe holle wegen. In de bosrand komen op meerdere locaties verschillende bomen- en struikenrijen voor die vermoedelijk zijn aangelegd om een eigendomsgrens te visualiseren. Het historisch bosbeheer resulteerde in bosbestanden met zeer oude bomen van voor 1900.

Alfonsstraat (Tongeren-Borgloon)
Hoogstamboomgaard gelegen nabij Bommershoven. De boomgaard bestaat voornamelijk uit kersen. De bomen hebben een representatieve groeivorm en er is weinig uitval, de boomgaard is nog vrij volledig. Deze boomgaard is het eerst afgebeeld op de topografische kaart uit 1960.

Alfonsstraat 62 (Tongeren-Borgloon)
Deze boomgaard bij de Rode Hoeve past in het historische beeld van de hoeve met een (kleine) hoogstamboomgaard voor eigen consumptie. Deze boomgaarden bestonden veelal uit verschillende fruitsoorten, zoals hier ook nog steeds het geval is. De boomgaard is niet heel oud, maar draagt bij aan de context- en ensemblewaarde met de hoeve en het weiland.

Alfonsstraat 63 (Tongeren-Borgloon)
Gesloten hoeve, eertijds afhankelijk van de landcommanderij Alden Biesen. Eerste vermelding in 1309. Aan de winning was een laathof verbonden. Uit de pacht blijkt dat het één van de rijkere hoeven van de Orde was.

Broekomstraat (Tongeren-Borgloon)
Deze hoogstamboomgaard is aangeplant tussen 1930 en 1960. Dit sluit nog aan bij de periode van de agrarische geschiedenis waarbij de hoogstamboomgaarden in Haspengouw een grote opkomst kenden en voor commercieel gebruik uitgebaat werden. Deze boomgaard wordt langst twee kanten begrenst door een meidoornhaag en heeft een ijzeren toegangshek. De boomgaard kent een uitval, maar bestaat nog grotendeels uit representatief uitgegroeide appel- en perenbomen.

Burchtstraat 35, 85 (Tongeren-Borgloon)
Bewaard park in landschappelijke stijl, in eerste fase aangelegd in het derde kwart van de 19de eeuw, maar nadien nog meermaals aangepast. Teruggaand op een minstens 18de-eeuws kasteel of herenhoeve met visvijvercomplex ten westen van de Burchtstraat en aansluitend bij de tot de 12de eeuw opklimmende burcht van Kolmont ten oosten.

Colenstraat (Tongeren-Borgloon)
Ommuurde tuinruimte van de voormalige abdij Mariënlof, voornamelijk omgezet in boomgaard en kleine siertuin uit het midden van de 20ste eeuw, ter vervanging van de mestvaalt op het neerhof. Ligging en later ommuurde boomgaard ongewijzigd sinds de 18de eeuw.

Colenstraat (Tongeren-Borgloon)
Tegenover de Kloostersite Mariënlof ligt een goed bewaarde oude hoogstamboomgaard. In de oude appelaars komt maretak voor. De hoogstamboomgaard is omgeven door een meidoornhaag en toegankelijk via een metalen hek.