Inventaris

Aartselaar (Aartselaar), Hoboken, Wilrijk (Antwerpen), Hemiksem (Hemiksem)
Dit gebied is gelegen net ten zuiden van de stedelijke agglomeratie Antwerpen en wordt gekenmerkt door drie gaaf bewaarde kasteeldomeinen. Het kasteel ‘Klaverblad’ wordt omgeven door een domein met historisch stabiel loofbos. Het kasteel van Hemiksem, met goed herkenbaar omgracht landschapspark met een mooi drevenpatroon en historisch stabiel loofbos, is gelegen in het oosten. Het kasteeldomein Cleydael ligt ten zuiden hiervan. Dit vierkante waterkasteel, gelegen op een eiland gevormd door de splitsing van de Vliet, is omringd door een grasveld dat is afgesloten door een haag die de overgang vormt naar het omliggende bos. In het zuiden ligt de reliëfrijke vallei van de Vliet met rietland en aan de rand historische stabiel bos. De eerder gesloten kasteeldomeinen grenzen aan een open landelijk gebied met talrijke bomenrijen in het oosten van het gebied.

Beveren, Hoogstade, Stavele (Alveringem), Roesbrugge-Haringe (Poperinge), Oostvleteren, Westvleteren (Vleteren)
Dit gebied wordt gestructureerd door de valleien van de Ijzer en de Poperingevaart. De Ijzer kent stroomopwaarts van Elzendamme een natuurlijk meanderend verloop in een diep ingesneden vallei. Door hun lage ligging zijn de aangrenzende gronden bij deze waterlopen zeer vochtig en kunnen ze bijna enkel als grasland gebruikt worden. Deze graslanden zijn door overstromingen, door hun historisch permanente karakter en door het hooilandbeheer floristisch en (avi)faunistisch zeer waardevol. De hoeves zich buiten de vallei, soms vlakbij de rand, en zijn omgeven door akkerland op deze drogere gronden. De kerken van Westvleteren, Beveren, Roesbrugge-Haringe en Stavele (in mindere mate) bevinden zich net boven de valleirand. Elzendamme zelf was dankzij haar gunstige ligging bij de samenvloeiing van Ijzer en Poperingevaart tijdens de middeleeuwen en later een bloeiende nederzetting.

De Beukelaerlaan, Donkweg, Ekersesteenweg (Antwerpen)
De Oude Landen vormen een half open landschap gekenmerkt door een grote verscheidenheid aan vegetatie. Het gebied werd tijdens de 11de eeuw gewonnen op de Schelde door bedijking en inpoldering.

Anzegem (Anzegem), Huise, Kruishoutem, Nokere, Ouwegem, Wannegem-Lede (Kruisem), Heurne, Mullem, Oudenaarde (Oudenaarde), Waregem (Waregem), Moregem, Ooike, Wortegem (Wortegem-Petegem)
Dit gebied omvat een deel van de ‘Vlaamse Ardennen’ ten westen van de Schelde en vormt een onderdeel van het uitgestrekte Schelde-Leie interfluvium. De heuvelkammen liggen hier dominant in het landschap. De kouters zijn van elkaar gescheiden door beekvalleien. Kleinschalige dorpskernen liggen verspreid in het landschap. Hoeves, kasseiwegen en windmolens bepalen mee het beeld.

As, Niel-bij-As (As), Opoeteren (Maaseik), Opglabbeek (Oudsbergen)
De Bosbeekvallei is ingesneden in het Kempens plateau, plaatselijk tot 30m diep en is uitgesproken asymmetrisch. De Bosbeek kronkelt in vele meanders naar de Maas. In het alluvium rond de beek komen laagveengebieden voor. Het uitgesproken reliëf met bijhorende vochtgradiënt ligt aan de basis van een gediversifieerde begroeiing met oa. zegge, riet, graslanden, ruigtes, moerassen en broekbossen. In de hooi- en weilanden waren vele grachten aanwezig voor ontwatering en periodieke bevloeiing. In de vallei lagen diverse molens. Verder van de vallei verwijderd treft men in een meer open landschap weilanden aan en akkers op het plateau. Het gehucht De Houw heeft een langgerekte vorm en ligt in een zijdal van de Bosbeekvallei. In dit gehucht zijn nog vele bouwkundig waardevolle elementen aanwezig zoals hoeves, kapellen en kruisen.

Asse, Kobbegem, Mollem, Zellik (Asse), Brussegem (Merchtem)
Dit gebied is gelegen tussen Asse en Wemmel. Bollebeek en Kobbegem zijn zeer landelijke gehuchten rond enkele historische hoeves, aansluitend bij een open landschap. Het gebied wordt gekenmerkt door de alluvia van een aantal beken. Perceelsvormen bleven gedurende enkele eeuwen nagenoeg ongewijzigd. Bomengroepen, bomenrijen, taluds en houtkanten accentueren het landschap. Aan de rand van de drassige beekdalen vinden we talrijke bronnen.

Asse (Asse)
Putberg ligt ten westen van Asse, dat een rijk verleden heeft als knooppunt van Romeinse verkeerswegen, waaronder de heerbaan naar Bavay. Op de Putberg verschenen omstreeks 1880 twee eclectische kastelen met bijhorend laat-landschappelijk park. Het landschap is er zeer gevarieerd met sterke reliëfverschillen, taluds, holle wegen, bossen, mooie vergezichten.

Asse, Bekkerzeel (Asse), Sint-Ulriks-Kapelle (Dilbeek), Ternat (Ternat)
Dit gebied is gelegen ten zuiden van Asse in de vallei van de Nieuwermolenbeek. Centraal ligt het domein van het kasteel Nieuwermolen, een vml. waterburcht, genoemd naar een nabijgelegen watermolen (1450). Het neoclassisistische Hoogpoortkasteel ligt in een fraai aangelegd domein op een helling die de omgeving beheerst. Niet alleen in de omgeving van de kastelen, maar ook in de vallei- en brongebieden komen grote bospercelen voor, afgewisseld met akkers.

Avelgem (Avelgem), Ruien (Kluisbergen)
Het gebied omvat een deel van de Scheldevallei tussen Avelgem en Ruien met de Scheldemeersen en meerdere afgesneden Scheldemeanders. Ook het mondingsgebied van de Ronebeek behoort tot het gebied.

Balen, Olmen (Balen), Lommel (Lommel)
Dit gebied is gelegen in Balen in de Antwerpse Zuiderkempen. Het betreft een kleinschalig gesloten landbouwlandschap, gelegen in een uitgestrekte alluviale vlakte die wordt gevormd door de meanderende Grote Nete en verschillende van haar zijlopen. In het noordwesten is er een overgang naar duinen. De langgerekte percelering, de houtkanten, grachten en greppels, alsook het wegenpatroon zijn allen sporen van de eeuwenoude antropogene invloed in dit al bijna 100 jaar relatief gaaf bewaard bleven. De vijvers in de ‘Eendenkom’ refereren naar hun vroeger gebruik als eendenkweekvijvers. Aan de Grote Nete in Balen liggen nog verschillende watermolens.