Inventaris

Luimertingenstraat 2 (Kortessem)
De voormalige watermolen met molenhuis, molenaarswoning en bijgebouwen in vakwerk, deels versteend, werd reeds vermeld in de 13de eeuw maar het huidige uitzicht is voornamelijk 18de-eeuws.

Molenstraat (Kortessem)
Watergraanmolen van het onderslagtype, gelegen op de Mombeek. Bakstenen gebouwen uit de tweede helft van de 19de - begin 20ste eeuw.

Oude-Hoevestraat 29 (Kortessem)
Watermolen met hoeve, voor het eerst vermeld in 1380, fungeerde als opbrengsteigendom van de abdij van Herkerode. De oudste concrete sporen zijn 17de-eeuws.

Stationsstraat 47 (Kortessem)
Kasteelcomplex uit 1640 met oudere kern, bestaande uit een groot kasteel met een langgerekt neerhof in traditionele Maasstijl.

Molenstraat (Kraainem)
Watermolen van Kraainem.

Nederstraat 2 (Kruibeke)
Watermolen, heden buiten gebruik. Gewit bakstenen gebouw uit de 16de eeuw onder steil zadeldak voorzien van twee dakvensters. Houten bijbouw tegen de rechter zijgevel.

Herlegemstraat 18 (Kruisem)
Hoeve gelegen ten westen van het kasteel, met aangepaste 18de-eeuwse gebouwen, onder meer 1767 gedateerde schuur, en nieuwe bedrijfsgebouwen. Ten zuiden, bij de Zaubeek, behouden bakstenen gebouw van watermolen, reeds vermeld in de 14de eeuw, vernieuwd in 1768.

Wannegem-Ledestraat 26, 26B (Kruisem)
De voormalige pachthoeve van de heerlijkheid Ten Heuverhuus is gekend als Het Neerhof'en gaat terug op een 13de-eeuwse landbouwuitbating. De hoeve herbergt belangrijke bouwsporen verwijzend naar een laat 17de-, vroeg 18de-eeuwse kern met latere aanpassingen. Bij de hoeve bevindt zich een watermolen, reeds vermeld in 1425.

Lanaken, Rekem (Lanaken), Opgrimbie (Maasmechelen)
De steilrand van het Kempisch Plateau doorsnijdt het gebied en overbrugt een hoogteverschil van 40m. Verschillende beken dwarsen het talud en creëren een grillig patroon. De beekvalleien worden gekenmerkt door alluviale elzenbossen en venige broekbosjes en relicten van viskweekvijvers en watermolens. In de aanwezige bosbestanden is de fase van planmatige bosaanleg nog duidelijk herkenbaar aan het dambordpatroon van paden en brandgangen. Zowel in de heide als in de naaldhoutaanplanten komen enclaves wintereik voor onder de vorm van hakhout, beperkte struwelen, houtwallen en afzonderlijke stoven. Het Pietersembos was jacht- en productiebos van de heren van Pietersheim. Vlakbij ligt het middeleeuwse burchteiland met ruïnes en restanten van drie slotgrachten. In de uitgestrekte naaldbossen werden in de 20ste eeuw dankzij hun groene karakter preventoria en sanatoria opgericht.

Heidemolenstraat 15 (Lanaken)
Graanmolen van het bovenslagradtype op de Asbeek/Molenbeek. In 1947 werd volledig overgegaan op elektriciteit, in het begin van de jaren 60 ging de molen uit bedrijf.