Inventaris

Ronsesestraat 265 (Brakel)
Het Hof ten Bossche is een imposante historische hoeve, die zich situeert in een landschappelijk opmerkelijke omgeving in de zuidwestelijke uithoek van Opbrakel, op de hoge kouterrug nabij het Brakelbos. De geïsoleerde hoevesite is vanuit het westen bereikbaar via een tot voor de hoeve lopende gekasseide toegangsweg waarvan het tracé minstens opklimt tot de 17de eeuw. De kasseiweg passeert langs een bijhorende boomgaard en lager gelegen vijver. De gesloten configuratie van de overwegend gewitte bakstenen hoevegebouwen op gepikte plint gaat minstens terug tot het midden van de 17de eeuw, omvat een architecturaal waardevol gebouwenbestand uit de 17de eeuw, de jaren 1790-1791, 1793 en 1805.

Rovorst 56 (Brakel)
Grote gesloten hoeve met fraai volume, overhoeks ingeplant aan de straat tegenover markerende rij van vier linden. Bakstenen gebouwen met vrijwel vierkante aanleg onder snijdende zadeldaken met twee afgewolfde uiteinden, uit de eerste helft van de 19de eeuw, wellicht in het vierde kwart van de 19de eeuw uitgebreid. Ruime gekasseide binnenplaats met centrale mestvaalt.

Rovorst 6 (Brakel)
Achterin gelegen boerenwoning van zes traveeën en anderhalve bouwlaag, onder zadeldak, uit het vierde kwart van de 19de eeuw. Met gras begroeid voorerf met laag driedelig ijzeren toegangshek.

Sieregem 1 (Brakel)
Voormalige kloosterhoeve van de abdij van Ename, reeds vermeld van in de 16de eeuw. Grote bakstenen hoeve van het semigesloten type met ruim gekasseid binnenerf. U-vormig aaneensluitende lange bakstenen bedrijfsgebouwen overwegend uit de tweede helft van de 19de eeuw. Boerenburgerhuis van twee bouwlagen onder zadeldak, vervangen in 1911.

St. Apolloniaplein 2 (Brakel)
Dorpswoning van aanvankelijk één bouwlaag, huidig uitzicht voornamelijk bepaald door aanpassingen met toevoeging van bovenverdieping in het eerste tot tweede kwart van de 20ste eeuw. Achter aansluitende vroegere bedrijfsgebouwen van de semigesloten vroegere hoeve.

St.-Franciscusstraat 2, 2A (Brakel)
Voormalig moederhuis van de congregatie der zusters penitenten van Sint-Franciscus van Assisi van Opbrakel. Oudste gebouwen teruggaand op het vroegere baljuwhuis in het middelste deel van U-vormig aangelegde deel van het klooster: in de naar het zuidoosten gerichte lijstgevel herkenbaar aan de heden verdiepte spiegelboogdeur met fraai uitgewerkte hardstenen omlijsting typerend voor de tweede helft van de 18de eeuw; vermoedelijk voorheen een dubbelhuis van één bouwlaag en zeven traveeën. Kloosterhoeve, voornamelijk van circa 1925 en nog 19de-eeuws deel. Door meerdere aanzienlijke uitbreidingen onder andere in het derde kwart van de 19de eeuw (1874), in de jaren 1890, groeide het klooster uit tot een gebouwencomplex palend aan de pastorietuin met hoge kloostertuinmuur aan Holenbroek.

St.-Franciscusstraat 5 (Brakel)
Gewitte bakstenen boerenwoning van aanvankelijk zes traveeën waarschijnlijk uit de tweede helft van de 18de eeuw, later rechts uitgebreid met twee traveeën. Straatgevel afgelijnd door brede getrapte daklijst.

St.-Liebertusdreef 11 (Brakel)
Semigesloten bakstenen hoeve; links aansluitend breed ijzeren hek aan bakstenen hekpijlers met gekasseide oprit; grotendeels gekasseide binnenplaats. Verankerde en gewitte bakstenen boerenwoning van zes traveeën, onder zadeldak, met overwegend uitzicht uit de eerste helft van de 19de eeuw. Achteraan aansluitend gewit bakstenen bedrijfsgebouw met onder meer stallen, onder pannen zadeldak.

St.-Martensstraat 13 (Brakel)
Oorspronkelijke hoeve, later verbouwd als café. De woning vormde vroeger één vrijstaand geheel met de woning die ernaast. Volgens de eigenaars is de woning gebouwd in 1772. Onderkelderd bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en anderhalve bouwlaag onder zadeldak met verankerde witgeschilderde en decoratief gecementeerde lijstgevel op gepikte plint met schijnvoegen met daarboven een band van imitatiebreuksteen.

St.-Sebastiaansplein 6, 6A (Brakel)
In de zuidoostelijke pleinhoek, aan het kerkhof palende grote gesloten hoeve. In 1866 in oriëntatie gewijzigde boerenwoning uitgebreid tot huidig volume van twee verdiepingen voorzien van poorttravee met brede doorrit links; straatgevel van boerenburgerhuis vroeger beraapt doch in 1962 aangepast en binnenshuis vernieuwd.