Inventaris

Dorpsstraat 29 (Kruisem)
Kloostergebouw opgericht door pastoor A. Fonck in 1912 zie gevelopschrift, voor de zusters van Sint-Vincentius van Sint-Denijs-Westrem, sinds eind 1891 te Zingem voor het bestuur van het Armhuis. Ze bedienden het klooster tot 1985. Sinds 1988 gerenoveerd en ingericht als polyvalente ruimten voor de parochiale werken.

Huiseplein (Kruisem)
Georiënteerde dorpskerk met omringend ovaal kerkhof heden afgesloten door een laag bakstenen muurtje of haag en rij acasiaboompjes in plaats van vroegere fraaie ijzeren hekken. Beeld van Heilige Adalardus op zuil van circa 1900 in noordwestelijke hoek.

Huisepontweg 36, 40-42 (Kruisem)
Het classicistisch kasteel van Wannegem-Lede werd in 1783 naar ontwerp van Gilles-Barnabé Guimard gebouwd in opdracht van baron Alphonse Baut de Rasmon. De tuinaanleg gebeurde volgens de typische ganzenvoet met drie vista' s. Het park is voorzien van een aantal typische tuinelementen van omstreeks 1900: de ommuurde moestuin met oranjerie, volière, ommuurde boomgaard en het jachtwachtershuisje. Verspreid liggen verschillende 18de-eeuwse tuinpaviljoenen of fabriques.

Kasteeldreef 1-3, 10-12 (Kruisem)
Het kasteel van Nokere, een classicistisch waterkasteel van circa 1727, bevindt zich binnen een omhaagd domein met verschillende vijvers en uitgestrekte tuinen en bossen. De Franse Tuin in het park is een fraai voorbeeld van het werk van tuinarchitect René Pechère. Een lange platanendreef verbindt het kasteeldomein met de dorpskern van Nokere.

Kasteelstraat 6-10, 6A-B (Kruisem)
Het 17de-eeuwse waterkasteel met aanhorigheden in een uitgestrekt park van 13 hectare met vijvers is gelegen tussen de Kasteelstraat, de Colijnstraat en de Moerasstraat en wordt door een lindedreef verbonden met de dorpskern.

Kerkplein (Kruisem)
Georiënteerde dorpskerk, schuin ingeplant op het huidige rechthoekige dorpsplein, aan noordzijde met parkje. Oudste sporen in huidig gebouw, namelijk westgevel van middenbeuk en basis van de vierkante toren in Doornikse steen, laten een romaans kruiskerkje vermoeden opklimmend tot de 11de of 12de eeuw.

Kloosterstraat 18A-B (Kruisem)
Voormalig klooster en weeshuis van de zusters van de Kindsheid Jezu, opgericht door de juffrouwen V. en L. Vyvens in 1887-89, naar ontwerp van architect Frans Van Wassenhove.

Lededorp 7A (Kruisem)
Georiënteerde parochiekerk ingeplant op een verhoogde terp ten noorden van het dorpsplein binnen het nog behouden ommuurde ovale kerkhof, toegankelijk via een ijzeren hek aan vierkante gemetste pijlers. Links van hek, bewaarde roepsteen.

Lozerstraat 16A (Kruisem)
Niet georiënteerd landelijk kerkje van 1844 naar ontwerp van architect Louis Minard, met voortuin afgesloten door lage muur en ijzeren hekken tussen rondgemetste pijlers met siervaasbekroning; achterliggend omhaagd kerkhof.

Lozerstraat 16B (Kruisem)
Het kerkhof van Lozer werd aangelegd achter de parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand, op grond geschonken door de familie della Faille en gewijd in 1857. Het kerkhof telt enkele bijzondere buxus- en hulststruiken.