Inventaris

Hoogstraat 43 (Kruisem)
Het hoevecomplex met brouwerswoning uit de 19de eeuw en centrale notelaar getuigt van de agrarisch gebonden kleinschalige nijverheid in de gemeente Kruishoutem.

Houtavestraat 1 (Kruisem)
Gesloten hoeve met vierkante aanleg en gewitte gebouwen omheen verhard erf met mestvaalt, ingeplant ten westen van de straat met private weg in het oosten. Toegang via doorrit in zuidvleugel. Boerenhuis van zeven traveeën en anderhalve bouwlaag onder schilddak, met kern uit de eerste helft van de 19de eeuw.

Huisepontweg (Kruisem)
De staakmolen met open voet, genaamd Westmolen werd in 1981-1987 heropgericht en gerestaureerd in Kruisem, in de deelgemeente Wannegem-Lede. De Westmolen, afkomstig uit Houtave, klimt op tot 1737, en staat nu op een hoge molenberg op een heuvelrug, grotendeels omringd door een wijds landschap. De molen kreeg ook de naam van Schietsjampettermolen na een incident in 1981. Andere alternatieve namen zijn 'Grote Molen' of 'molen van Wannegem', de naam van de molen die oorspronkelijk op dezelfde locatie in Wannegem stond.

Kallestraat, Keitelstraat, Kloosterstraat, Molenstraat, Wannegemstraat (Kruisem)
Molenlandschap van de Huisekoutermolen op de heuvelkam tussen Leie en Schelde.

Kallestraat 2 (Kruisem)
Complex met stapelruimte, zwingelkot en rootbakken met hoge schoorsteen daterend van 1930.

Kasteeldreef 5-7, Nokeredorpstraat 28-30, 28A (Kruisem)
Oorspronkelijk achterin gelegen hoeve vermoedelijk begin 19de eeuw voorzien van nieuw woonhuis aan de straat, uitgebreid met een maalderij, opgericht als korenstoommolen in 1893, in bezit van de kasteelheren. Laatst gekend als maalderij De Baere. Relicten van een boomgaard en uitgestrekt begraasd weiland met afsluitingshaag.

Kasteelstraat 4 (Kruisem)
Dit herenhuis bij het begin van de Kasteelstraat werd gebouwd in het tweede kwart van de 19de eeuw door de Kruishoutemse familie Goeminne op de plaats van een bestaande hoeve. De gebouwen werden ingeplant op een typische U-vormige plattegrond met gekasseid voorplein en ijzeren toegangshek tussen vierkante gemetste pijlers.

Kloosterstraat 43 (Kruisem)
Haaks ingeplant woonhuis van vijf + twee traveeën en twee en één bouwlaag onder verspringende zadeldaken, in kern uit de eerste helft van de 19de eeuw. Ten noorden achter het vroegere winkeltje, bakstenen gebouw met smidse onder zadeldak, uit begin 20ste eeuw.

Kruishoutemsesteenweg 117 (Kruisem)
Imposante, aanvankelijk semi-gesloten hoeve, reeds in kaart gebracht door de Ferraris, op de Vander Maelenkaart met stokerij, circa 1875 met volledig gesloten aanleg. Heden nog in U-vorm ingeplante gebouwen omheen een vierkant deels gekasseid en weelderig beplant binnenerf.

Maldegemstraat 17 (Kruisem)
Begin 19de eeuw in bezit van F. Ghyselinck, midden 19de eeuw gebruikt. In 1889 rechterdeel van huis omgebouwd tot korenmolen, aangedreven met stoom. In 1928, na vernieling door storm en afbraak van de windmolen, inrichting van een mechanische maalderij. In de jaren 1930 en 1946, uitbreiding met nieuwe bloemmolens in nieuw gebouw parallel met de Maldegemstraat.