Inventaris

St.-Ursmarsstraat 16 (Brakel)
Grote gesloten hoeve, gedeeltelijke aanpassing en vergroting uit het derde kwart van de 19de eeuw van hoeve met losse bestanddelen die zou opgericht zijn in 1792. Bakstenen boerenwoning van zes traveeën onder zadeldak. U-vormig tot een geheel aaneensluitende lange bakstenen bedrijfsgebouwen, met uitzicht van de tweede helft van de 19de eeuw doch waarschijnlijk nog deels uit eind 18de eeuw. Circa 1950 ingebouwde oudere wegkapel, mogelijk opklimmend tot het vierde kwart van de 19de eeuw.

St.-Ursmarsstraat 20 (Brakel)
Melding reeds in 1622 van een omwalde oude pastorie met brouwerij. Huidige pastorie voornamelijk uit de 18de eeuw, gelegen ten noordwesten naast de kerk met symmetrisch in U-vorm aangelegde gebouwen. Kleine binnenplaats met ten westen van het woonhuis, ten zuiden en ten noorden lage bijgebouwen uit het derde kwart van de 19de eeuw en ertussen ten oosten, tuinmuur grenzend aan het kerkhof. Ruime ommuurde pastorietuin ten zuiden en westen.

Stationsstraat 54 (Brakel)
Bedrijf voor textielveredeling en twijnderij, opgericht in 1928 en aan straatzijde afgesloten door bakstenen muur met rondbogen en smeedwerk met art-decovormgeving. Achterin gelegen rechthoekig bakstenen gebouw van negen traveeën onder zaagdak. Links ronde fabrieksschoorsteen.

Steenweg 15 (Brakel)
Boerenburgerhuis van een recent sterk vernieuwde hoeve; links ijzeren toegangshek. Dubbelhuis van vijf traveeën teruggaand op boerenwoning uit het tweede kwart van de 19de eeuw, naar verluidt circa 1935 aangepast, verhoogd met bovenverdieping, onder zadeldak. Rechts aanpalende overzolderde toegangspoort met naast de doorrit, vermoedelijk circa 1935 ingebouwde kleine rechthoekige kapel.

Steenweg 39 (Brakel)
Dorpskerk met georiënteerd koor afwijkend naar het noorden, ingeplant midden een cirkelvormig kerkhof met omringende manshoge bakstenen kerkhofmuur afgedekt door ezelsrug en met steunberen. Er zijn bijna geen bouwhistorische gegevens van de kerk voorhanden. Koor en transept klimmen nog op tot de gotische periode. Kerk deels aangepast en vernieuwd bij de vergroting tot driebeukige kerk met ingebouwde westtoren in het midden of derde kwart van de 18de eeuw.

Steneplein (Brakel)
Wegkapel uit 1877, schuin ingeplant aan straathoek. Bakstenen kapel met pannen zadeldak met ijzeren dakkruis en omlopende groengeschilderde en decoratief uitgesneden houten dakrand. Rondboogdeur tussen pilasters.

Steneplein 46, 46A (Brakel)
Villa in de volksmond zogenaamd Le petit château; gebouwd begin 20ste eeuw. Blokvormig dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen op kelderverdieping. Opvallende voortuinafsluiting met ijzeren hekwerk tussen pijlers en op lage muren. Rechts in voortuin, aangepast bijgebouw teruggaand op voormalige hoeve minstens opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw.

Tamelbroekstraat (Brakel)
Wegkapel, opgericht in midden de jaren 1920 en afgewerkt in 1950. Eenvoudige rechthoekige wegkapel van gewitte deels gecementeerde bakstenen onder zadeldak met hardstenen dakkruis.

Tamelbroekstraat 16 (Brakel)
Aanvankelijk blokvormig herenhuis; onderkelderd dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak, gebouwd in 1845; eind 19de eeuw aangepast met aanbouw toren tegen voorgevel. Aanhorigheden met koetshuis en paardenstallen omvatten twee gebouwen aan weerszij van het kasteel onder schilddak. Bakstenen ommuring van omringend vroeger kasteelpark aan de straat tegenover het kasteel onderbroken door ijzeren hekwerk; fraai centraal openzwaaiend hek aan ijzeren hekpijlers.

Teirlinckstraat 22 (Brakel)
Bakstenen gebouwencomplex tegenover het koor van de Sint-Ursmaruskerk. Bouw in 1892 van klooster aan de straat en ernaast achterin gelegen schoolgebouw van 1893. Klooster reeds in 1895 uitgebreid met godshuis. Neogotische kloosterkapel van circa 1914 en aansluitend schoolgebouw van 1921.