Inventaris

Asdonkstraat 13 (Diest)
Bovenop de Dassenaardeheuvel in het natuurgebied Dassenaarde in Molenstede-Diest ligt een loopgraaf uit de Eerste Wereldoorlog. Het tracé van de loopgraaf is duidelijk zichtbaar in de topografie van het gebied. De structuur is uitgegraven in de moeilijk te bewerken ijzerzandsteen van de getuigeheuvel en vertoont hoekige en convexe traversen, die typisch zijn voor gevechtsloopgraven.

Beerst, Diksmuide, Kaaskerke, Keiem, Stuivekenskerke (Diksmuide)
Dit gebied omvat de Ijzervallei tussen Diksmuide en Stuivekenskerke met aansluitend enkele waardevolle graslandcomplexen en de historische kern van Stuivekenskerke. De Handzamevaart is één van de grotere zijbeken en mondt ter hoogte van Diksmuide in de Ijzer uit. De gekanaliseerde en rechtgetrokken Ijzer stroomafwaarts van Diksmuide heeft zeer lang onder invloed van de zee gelegen en is pas vanaf de middeleeuwen bedijkt geweest wat ontginning van aangrenzende gronden mogelijk maakte. In de ondergrond treft veenlagen aan die bedekt zijn door sedimenten van de latere overstromingsfasen. De Ijzer is langs weerszijden bedijkt maar vertoont nog een bochtig verloop met enkele meanders. De dijken dateren waarschijnlijk uit de 11de eeuw en worden her en der geaccentueerd door bomenrijen. De Ijzertoren en een voormalige maalderij vormen een opvallende bakens in de wijde omgeving.

Beerst, Diksmuide, Vladslo (Diksmuide), Handzame, Werken, Zarren (Kortemark)
Dit gebied omvat de polderinsnijding van de deels gekanaliseerde Handzamevaart tussen Handzame en Diksmuide, gekenmerkt door aaneengesloten graslanden. De Handzame heeft tussen het dorp Handzame en de Barisdamhoeve nog een sterk meanderende en natuurlijke loop in een smalle vallei met uitgesproken steilranden. Vanaf de Barisdamhoeve is ze sinds 1775 rechtgetrokken, gekanaliseerd en bedijkt om als transportkanaal dienst te doen. In de graslanden in de vallei zorgen “lanen” voor de afwatering naar grachten rond de percelen. De Hoge Andjoen is een mottesite waar nog duidelijk de typische dorpsstructuur uit de middeleeuwen bewaard is gebleven. De Barisdamhoeve bevindt zich op een verhevenheid, nabij de rand van de vallei, gedeeltelijk omgracht en getuigt van een dergelijke burcht.

Diksmuide, Lampernisse, Pervijze, Stuivekenskerke (Diksmuide), Nieuwpoort, Ramskapelle (Nieuwpoort)
De spoorwegbedding van de in 1974 gedesaffecteerde spoorlijn nummer 74 tussen Diksmuide en Nieuwpoort vormde de Belgische frontlinie tijdens de Eerste Wereldoorlog en werd uitgebouwd met schuilplaatsen en andere versterkingen.

Diksmuide (Diksmuide)
Deze zone omvat de historische stadskern van Diksmuide.

Ijzerdijk 65 (Diksmuide)
Deels gereconstrueerd verdedigingsnetwerk op de linkeroever van de IJzer met loopgraven en bunkers die deel uitmaakten van de eerste Belgische linie. Op de site zijn verschillende gedenktekens toegevoegd, waaronder een demarcatiepaal.

Kasteelhoevestraat 2 (Diksmuide)
Het landgoed Vicogne met bijzonder verzorgd landhuis en een aansluitende hoeve-uitbating werd in 1924-1925 heropgebouwd naar ontwerp van de Veurnse architect Camille Van Elslande. De Kasteelhoevestraat vormt de dreef naar het landgoed, en is gelegen in de as van de toegangspoort. De site gaat terug op het vroegere kloosterdomein van de Noord-Franse abdij van Vicogne.

Terheidedreef 1-7 (Diksmuide)
Kasteelsite Hof Ter Heyde, gelegen in bebost gebied en toegankelijk via de Terheidedreef. Het kasteel is opgebouwd uit vijf duidelijk te onderscheiden bouwdelen, namelijk de zuidelijke woontoren van circa 1350, het oostelijke hoofdgebouw en de noordelijke traptoren opklimmend tot de 15de eeuw, een westelijke voorbouw uit de tweede helft van de 19de eeuw, en een derde toren uit eind 19de eeuw. Bij het landhuis horen nutsgebouwen, uitgevoerd in rode baksteenbouw met een regionalistische inslag. Ten noorden aan de dreef ligt de laat 19de-eeuwse of vroeg 20ste-eeuwse boswachterswoning en aansluitend ommuurde moestuin met nutsgebouwen. Ten noordoosten van het centraal gelegen kasteel, laat 19de-eeuwse hoeve. Ten zuidoosten van het kasteel, laat 19de-eeuws koetshuis met stallingen en huis. Omringend park met restanten van walgracht, gazons, solitaire bomen en noordwaartse vista. Met dreven doorsneden bos ten noorden met bunkers uit WO I.

Groot-Bijgaarden (Dilbeek)
Het kasteeldomein van Groot-Bijgaarden maakte deel uit van een groter geheel dat destijds eigendom was van de Sint-Baafs-abdij te Gent. Het is omgeven door een ringgracht, omvat bospartijen, terrassen, tuinen en een donjon. Ten zuiden van het kasteeldomein ligt het dorpsplein met o.a. de Sint-Egidiuskerk.

Lumbeekstraat 20 (Dilbeek)
U-vormig classicistisch kasteel van 1773 ontworpen door Laurent-Benoît Dewez, omringd door een watergracht en gelegen in een boomrijk park.