Inventaris

Erwetegem, Sint-Goriks-Oudenhove (Zottegem)
De Steenbergse bossen liggen op de noordgrens van het Zuidvlaamse heuvelland. Het is een gemengd bos- en landbouwgebied dat zich uitstrekt langs de valleihellingen van de Erwetegemse beek en de Karnemelkbeek. De valleien zijn diep ingesneden en asymmetrisch met steile hellingen. De steilste flanken zijn bebost, de minder steile hellingen liggen onder weiland en op de heuveltoppen komt meer akkerland voor. Heel het gebied werd ontbost in de 19de eeuw maar als snel vond een herbebossing plaats. Het huidige bos heeft een duidelijke gelaagdheid. De hoogste boometage bestaat uit Canadapopulier, de lage boometage en de struiketage bestaan uit gemengd loofhout, dat hier en daar als hakhout wordt geëxploiteerd. Binnen het bos komen een aantal bronnen en kwelzones voor.

Beugelstraat 94 (Zottegem)
Watermolen, naar verluidt van 1774 en verbouwd molenaarshuis. Gesloten hoeve met bakstenen gebouwen en houten dwarsschuur gegroepeerd rondom een rechthoekig gekasseid erf. Spaarvijver met populieren en drie knotlindes bij het waterrad. Rondom de molen liggen weilanden met bomenrijen.

Kasteel van Leeuwergem 1 (Zottegem)
Waterkasteel in Lodewijk XV-stijl uit 1764, toegankelijk via een dreef, een bakstenen brug uit het interbellum en een erekoer met flankerende dienstgebouwen. Het kasteel is uitgewerkt als een sober en symmetrisch volume met rococo-inslag, heeft twee bouwlagen, en is opgebouwd uit negen traveeën bij voor- en achtergevel en zeven aan de zijgevels. Het is gelegen in een omringend park met een geometrische aanleg uit de tweede helft van de 18de eeuw, aangevuld met een vroeg-landschappelijk ‘Engels park’.

Leirensweg 2 (Zottegem)
Vierzijdig gesloten aanleg, zoals die op de kadasterkaart van 1822 is voorgesteld. In de loop van de 19de eeuw werden de gebouwen echter, met uitzondering van het woonhuis op het zuidoosten, verbouwd en aangepast. Weilanden met relict van molenvijver en half verharde voetweg die langs de hoeve passeert.

Molenhoek 14 (Zottegem)
Gesloten hoeve met nog werkende watermolen, gelegen aan de Traveinsbeek en beschaduwd door twee hakhoutstoven van lindes. Bakstenen gebouwen onder zadeldaken rondom een gekasseid rechthoekig erf. Rechthoekige inrijpoort opgenomen in stalvleugel. Oud molengebouw van twee traveeën en twee bouwlagen met gecementeerde erfgevel met overgenomen datering 1623. In de loop van de tweede helft van de 19de eeuw kende de molen tal van uitbreidingen. Rondom liggen weilanden met knotwilgenrijen. De spaarvijver is bewaard en omzoomd met bomen.

Parkstraat 1 (Zottegem)
Het kasteeldomein van Breivelde werd op het einde van de 19de eeuw in laat landschappelijke stijl aangelegd op een glooiend terrein. Water speelt een belangrijke rol in het ontwerp van dit park: tien vijvers, een cascade en een fontein bepalen sterk het karakter. Sinds 1970 is de gemeente eigenaar van het domein.

Sint-Goriksstraat 2 (Zottegem)
Ruime gesloten hoeve met ommuurde boomgaard ten noorden, gelegen aan de hoek met het Kruiswaterplein. Voorheen aan de buitenzijde, witgeschilderde bakstenen gebouwen onder zadeldaken opgesteld rondom een rechthoekig gekasseid erf met vaalt. Boerenwoning van twee bouwlagen en vijf traveeën, met uitzicht uit het eerste kwart van de 19de eeuw; gesmeed ijzeren dakruitertje.

Zoutleeuw (Zoutleeuw)
Het Vinne is een natuurlijke depressie, nagenoeg volledig omsloten door hellingen. Slechts op één plaats in het westen is de helling doorbroken en staat de Vinnedepressie via een smalle uitlaat in verbinding met de Getevallei. Op het breedste punt is het Vinne 1600m, op het smalste punt 900m. Een combinatie van de landbouwcrisis van de jaren 1840 en een negatieve perceptie ten aanzien van stilstaand water (mogelijke verzamelplaats van ziekteoverbrengende organismen) heeft ertoe geleid dat men in 1841 begon met de drooglegging van het enige natuurlijke meer van Vlaanderen. Er werd een pompgemaal aangelegd om het meer droog te leggen. In 2000 werd echter besloten het meer weer zijn “natuurlijke” aanzien terug te geven waardoor er nu terug een moerassig natuurgebied is.

Passtraat (Zoutleeuw)
In de dorpskern van Dormaal liggen enkele hoogstamboomgaarden, restanten van de vroegere commerciële fruitteelt in en rond Haspengouw. De boomgaarden zijn (deels) omheind met een traditionele veekering van meidoornhaag (Crataegus monogyna).

Copsweg 4 (Zuienkerke)
Eén van de belangrijkste buitenstedelijke eigendommen van het Sint-Janshospitaal, voor het eerst vermeld in 1400. Nu een hoeve met losse bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken op een rechthoekig omwald erf, drie volumes in U-vorm omheen het binnenerf geplaatst. De historische omwalling is nog grotendeels bewaard en wordt gemarkeerd door een knotbomenrij. De historische moestuin wordt nog steeds daar gecultiveerd. Boerenwoning gedateerd 1630 met geïncorporeerde paardenstal en aansluitend een wagenhuis gedateerd 1852, stalvleugel en bergschuur zeker teruggaand tot de eerste helft van de 18de eeuw; bergschuur wellicht eind 17de-eeuws. Bakstenen rond hondenhok met hutvormig dakje. Historisch permanent grasland rond de hoeve.