Inventaris

Huisepontweg (Kruisem)
De staakmolen met open voet, genaamd Westmolen werd in 1981-1987 heropgericht en gerestaureerd in Kruisem, in de deelgemeente Wannegem-Lede. De Westmolen, afkomstig uit Houtave, klimt op tot 1737, en staat nu op een hoge molenberg op een heuvelrug, grotendeels omringd door een wijds landschap. De molen kreeg ook de naam van Schietsjampettermolen na een incident in 1981. Andere alternatieve namen zijn 'Grote Molen' of 'molen van Wannegem', de naam van de molen die oorspronkelijk op dezelfde locatie in Wannegem stond.

Kallestraat, Keitelstraat, Kloosterstraat, Molenstraat, Wannegemstraat (Kruisem)
De Huisekoutermolen, een houten staakmolen op open teerlingen, is ingeplant in een eeuwenoud molenlandschap op de heuvelkam tussen Leie en Schelde.

Kallestraat 2 (Kruisem)
Complex met stapelruimte, zwingelkot en rootbakken met hoge schoorsteen daterend van 1930.

Kasteeldreef 5-7, Nokeredorpstraat 28-30, 28A (Kruisem)
Oorspronkelijk achterin gelegen hoeve vermoedelijk begin 19de eeuw voorzien van nieuw woonhuis aan de straat, uitgebreid met een maalderij, opgericht als korenstoommolen in 1893, in bezit van de kasteelheren. Laatst gekend als maalderij De Baere.

Kasteelstraat 4 (Kruisem)
Dit herenhuis bij het begin van de Kasteelstraat werd gebouwd in het tweede kwart van de 19de eeuw door de Kruishoutemse familie Goeminne op de plaats van een bestaande hoeve. De gebouwen werden ingeplant op een typische U-vormige plattegrond met gekasseid voorplein en ijzeren toegangshek tussen vierkante gemetste pijlers.

Kloosterstraat 43 (Kruisem)
Haaks ingeplant woonhuis van vijf + twee traveeën en twee en één bouwlaag onder verspringende zadeldaken, in kern uit de eerste helft van de 19de eeuw. Ten noorden achter het vroegere winkeltje, bakstenen gebouw met smidse onder zadeldak, uit begin 20ste eeuw.

Korte Aststraat 10 (Kruisem)
Hoeve in U-vorm, palend aan het kasteel met ijzeren toegangshek in noordoostelijke hoek en ommuurd achtererf met kapelletje in de straatbocht. Boerenhuis van acht traveeën onder pannen zadeldak met zeer oude kern, herhaaldelijk aangepast in de 19de eeuw en het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Kruishoutemsesteenweg 117 (Kruisem)
Imposante, aanvankelijk semi-gesloten hoeve, reeds in kaart gebracht door de Ferraris, op de Vander Maelenkaart met stokerij, circa 1875 met volledig gesloten aanleg. Heden nog in U-vorm ingeplante gebouwen omheen een vierkant deels gekasseid en weelderig beplant binnenerf.

Maldegemstraat 17 (Kruisem)
Begin 19de eeuw in bezit van F. Ghyselinck, midden 19de eeuw gebruikt. In 1889 rechterdeel van huis omgebouwd tot korenmolen, aangedreven met stoom. In 1928, na vernieling door storm en afbraak van de windmolen, inrichting van een mechanische maalderij. In de jaren 1930 en 1946, uitbreiding met nieuwe bloemmolens in nieuw gebouw parallel met de Maldegemstraat.

Molenstraat (Kruisem)
De Huisekoutermolen is een houten staakmolen die in het eeuwenoude molenlandschap op de heuvelkam tussen Leie en Schelde staat. De molen, die oorspronkelijk in Waregem stond, werd in 1971 aangekocht door molenexpert Paul Bauters en nadien tussen 1972-1975 overgebracht naar Huis en maalvaardig gerestaureerd door Walter Mariman.